به‌گزارش خبرنگار فرهنگی ، دو سرزمین ایران و ژاپن از قبل‌های دور روابط منسجم و دوستانه‌ای داشتند و این ربط با رنگ و بوی فرهنگ مدام در سطوح قابل اتکائی قرار داشته و دارد که تعداد بسیاری از کارشناسان و مورخان این روال را مدیون جاده ابریشم و شکل‌گیری خرده‌فرهنگ‌های گوناگون بین دو سرزمین به واسطه داد و ستدهای اقتصادی می‌دانند.
این در حالی است که برخی بر این باورند تقارن برخی رویدادها در دو سرزمین همچون انقلاب می‌جی، انقلاب مشروطه و ملی شدن صنعت نفت نقاط عطفی در تحکیم زیاد تر روابط بین ایران و ژاپن می باشند و اکنون نیز همین پیشینه به تحکیم روابط دیپلماتیک دو سرزمین پشتیبانی شایانی کرده و در دوره جاری که نوشته دیپلماسی فرهنگی ایران از سوی دولت سیزدهم پررنگ‌تر پیگیری می‌بشود جای تردید نیست که این پیشینه می‌تواند نه تنها در اراعه عکس دقیق‌تری از حقیقت ایران به جهان خارج از مرزهای کشورمان پشتیبانی کند بلکه عاملی است در تشکیل جایگاه منطقی برای ایران در سرزمین‌های شرقی آن هم در وقتی که پروژه ایران‌هراسی از سوی دشمنان ما در اقصی‌نقاط دهکده جهانی جستوجو می‌بشود.
آیکاوا کازوتوشی از سال ۲۰۲۰ سفیر بسیار و تام الاختیار ژاپن در ایران می بود. او پیش از این که به ایران بیاید به گفتن معاون سفیر در سفارت ژاپن در واشنگتن دی‌سی وجود داشته و این چنین یکی از سیاست‌مداران برجسته ژاپنی محسوب می‌بشود که در حوزه مسائل هسته‌ای نیز سابقه کاری برجسته‌ای دارد. او مدیر کل امور خلع سلاح و منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای بوده و سابقه کاری قابل توجهی در مقر سازمان ملل و شورای امنیت داشته است. یقیناً وجود او در ایران و شناخت او درمورد ایران به دوره تازه فعالیت او در جایگاه سفیر محدود نمی‌بشود و او در سال ۲۰۰۸ نیز به گفتن وزیر مختار سفارت ژاپن در تهران وجود داشته است.
پیشینه فرهنگی و تمدنی ایران را به خوبی می‌شناسد و تسلط قابل توجهی بر مناسبات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و تاریخ معاصر ایران دارد. از این جهت او مباحثه با او می‌تواند یک او گفت وگوی چند جانبه و در عرصه‌های متنوع باشد. سابقه سفیر ژاپن و این چنین اتحاد بین این سرزمین با ایالات متحده آمریکا ایجاب می‌کند که دیدگاه‌های او درمورد برنامه هسته‌ای ایران، مذاکرات ایران با ۵+۱، همکاری با آژانس انرژی اتمی و این چنین مسائل حوزه تحریم هم در کانون دقت قرار گیرد.
آخرین مطالب
قسمت دوم نظرات کازوتوشی از مناسباتی که در منطقه آسیای شرقی و جنوب شرقی و دریای چین جنوبی در جریان است تا مراودات دوجانبه ایران-ژاپن در حوزه‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی را در ادامه می‌خوانید:
* فراتر از این برنامه‌های رسمی که با حمایتو برنامه‌ریزی مستقیم سفارت ژاپن و دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اعم از وزارت خارجه، سفارت‌خانه و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و رایزنی‌های فرهنگی ما برگزار می‌بشود، ناظر برگزاری سبک فرد دیگر از برنامه‌ها و رویدادهای فرهنگی با محوریت ژاپن و ایران هستیم که بعضاً مطلب‌های جهانی هم با خود به همراه دارد. یکی از این اتفاقات فعالیت‌های موزه صلح ایران و ژاپن است. مردم سرزمین ما قربانی سلاح‌های شیمیایی می باشند و مردم شما قربانی منفعت گیری آمریکا از بمب اتم. امروز در گوشه و کنار دنیا ناظر جنگ‌افروزی برخی دولت‌ها هستیم و این دست فعالیت‌های فرهنگی مدام بر اهمیت صلح پافشاری دارد و بر از بین بردن تزاحمات از طریق او مباحثه تکیه دارد. رویکردی که برخاسته از فرهنگ ملت‌های دو سرزمین هم هست. قسمت بزرگی از این فعالیت‌ها در ایران به همت عزیزان موزه صلح و بر پایه انگیزه‌های هنرمند وارسته و نویسنده ارجمند جناب حبیب احمدزاده پیش برده شده است. اخیراً هم اکران مستند «معجزه بناسان» ساخته ایشان را در موزه صلح ناظر بودیم. با دقت به این که هر دو سرزمین قربانی سلاح‌های کشتار جمعی می باشند و فعالیت‌های گسترده‌ای جهت روشنگری در عرصه مشکلات و اثرات مخرب جنگ در جامعه جهانی داشته و دارند، آیا فکر نمی‌کنید در چند سال تازه این فعالیت‌ها در قیاس با قبل قدری کم فروغ شده؟ آیا برای خروج آن از حالت عمدتاً دو جانبه و گسترش این فعالیت‌ها به طور مشترک به دیگر کشورهای دنیا برنامه‌ای دارید؟
فکر می‌کنم نام فیلم «معجزه بناسان» آوردید. این یکی از مصادیق کارهایی است که مورد حمایتسفارت ژاپن قرار دارد و همین نشست‌های صلح‌طلبانه و اتفاقاتی از این دست ادامه دارد و کاهشی اتفاق نیفتاده است. دلنشین است بدانید سفارت ژاپن با کارگردان این فیلم آقای حبیب احمدزاده ربط دارد و قرار است اکران خصوصی این فیلم را با میهمانان ژاپنی و ایرانی داشته باشیم.
از نظر دیگر اگر به موزه صلح تهران بروید، بدون تردید یاد خاطراتی از خانم بابایی خواهید افتاد. در ژاپن تعداد بسیاری به شخصیت ایشان پرداختند. دستاورد‌هایی که از فعالیت‌های فرهنگی مرحومه بابایی در این موزه و این چنین فعالیت‌های تبادلی بین بازماندگان بمب اتمی هیروشیما و قربانیان سلاح‌های شیمیایی ایران صورت داده بودند، وجود دارد. دلنشین است بدانید در دهمین جشن فیلم ما هم یکی از آثار ایشان خواهد می بود.
متأسفانه ایشان فوت شدند، اما ما باید یاد ایشان را زنده نگه داریم و این راه را ادامه خواهیم داد. سفارت ژاپن این ربط را با موزه صلح تهران تحکیم بیشتری خواهد کرد و امیدوارم این موزه نیز ربط با موزه هیروشیما به طور مدام ادامه دهد.
در سایت خبری خبرخوان آخرین اخبارحوادث,سیاسی,فرهنگ وهنر,اقتصاد و تکنولوژی,دفاعی,ورزشی,ایران,جهان را بخوانید.
* بله خدا ایشان را رحمت کند. اگر مبنای سخن را بر این بگذاریم که بخواهیم فراتر از یک اکران محدود، برای تعالی این فرهنگ و نگرش که آزادی را برای ملت‌های دنیا می‌خواهد قدم برداریم، چه باید کرد؟ ایران و ژاپن می‌توانند مطلب‌آوران صلح برای جامعه بین‌المللی باشند. شما از نشر آثار متعدد و متنوع ادبی و پژوهشی در حوزه تاریخ دفاع مقدس ایران، مقاومت ایرانی‌ها در برابر جنگ تحمیلی صدام، ادبیات ضد جنگ و دفاع کننده صلح ایران خبر دارید. دکترین ما به اختصاصی سپس از انقلاب اسلامی ایران این این چنین بوده که ضمن پافشاری بر جنگ‌گریزی، محکوم کردن تشکیل و اشاعه سلاح‌های کشتار جمعی و صدور فتوای حرام دانستن تشکیل و به کارگیری این دست سلاح‌ها، مدام بر دفاع از ملت‌های مظلوم دنیا در برابر دولت‌های زورگو و جریانات تروریستی هم پافشاری داشته است. شما وجود مستشاران ایرانی در دفاع از مردم عراق و سوریه را مشاهده کردید. شما پشتیبانی‌های ایران از مردم مظلوم یمن در برابر یورش نظامی دول عربی را ناظر بودید. حتماً بر این کار آگاهید که حمایتایران از مردم مظلوم فلسطین که سرزمین‌شان به وسیله یک جریان خارجی تصرف و اشغال شده است، در همه این سال‌ها هزینه‌هایی برای ایران به همراه داشته اما ایران از این حمایتدست نکشیده و بی تفاوت نبوده است. اما انصافاً آنچه رسانه‌های غربی از ایران برای مردم دنیا می‌سازند، واقعی است؟ آیا ژاپن حاضر به فعالیت جدی‌تر درمورد افت این تنش‌ها و تزاحمات جهانی هست؟ به هر شکلی به عموم این وقایع نگریسته بشود، اشکار است که یک پایه این درگیری‌ها عمدتاً به ایالات متحده امریکا و انگلستان و دول تمامیت‌خواه غربی ختم شده است. سرزمین ژاپن که متحد این دولت‌ها شناخته می‌بشود برای کنترل متحدان خود چه قدم‌هایی می‌تواند بردارد؟ شما که ایران را از نزدیک می‌شناسید، برساخته‌های سینمایی هالیوود و رسانه‌های امریکایی و غربی را هم درمورد ایران دیدید. این روایت‌های رسانه‌ای را چه مقدار منطبق با حقیقت فرهنگ ایران می‌دانید؟ پرونده سازی‌های کاذب و امنیتی دولت‌های غربی علیه ایران برای اعمال سختی با ابزار جنگ، ترور، تحریم اقتصادی و … را شما از نزدیک مشاهده کرده‌اید. نظر شما درمورد راهبرد «ایران‌هراسی» دولت‌های غربی چیست؟
در روابط بین‌الملل جاری علاوه بر برجام، مسائل فرد دیگر همانند قضیه اوکراین و حالت منطقه وجود دارند. شخصاً باور دارم مسائلی غیر از برجام، اوضاع حوالی برجام را پیچیده‌تر کرده‌اند. امور بین‌الملل همانند یک پرونده قضایی داخلی در سرزمین نیست و نمی‌توان تشخیص داد که چه فردی مشکلات را به وجود اورده است.
مردم ژاپن برای تاریخ و فرهنگ ایران احترام قائل می باشند و آن را تحسین می‌کنند و احساسات صمیمانه‌ای در رابطه ایران دارند. بر این مبنا، ژاپن از آخر جنگ جهانی دوم به طور مدام مسیر یک ملت صلح آمیز را جستوجو کرده و به صلح و شکوفایی در منطقه آسیا-اقیانوسیه و جامعه بین‌المللی پشتیبانی نموده و برای نگه داری و تحکیم نظم آزاد و باز بین‌المللی مبتنی بر حاکمیت قانون تلاش می‌کند. ژاپن این چنین دیپلماسی “باریک‌بینانه‌ای” را با همه کشورها گسترش داده است و با احترام به تفاوت کشورها، موضوعات مشترک را از همین منظر مورد او گفت و گو قرار می‌دهد و حمایتی را اراعه می‌دهد که واقعاً مورد نیاز فرد روبه رو است.
منطقه خاورمیانه در طول تاریخ محل وقوع درگیری‌ها و رویارویی‌های گوناگون بوده و هم چنان با عوامل و چالش‌های بی ارامش کننده تعداد بسیاری روبه رو است. در سال‌های تازه، ژاپن در تلاش بوده تا روابط خود را با کشورهای منطقه خاورمیانه در عرصه‌های گسترده‌ای از جمله همکاری‌های اقتصادی، سیاسی و تبادلات فرهنگی و انسانی تحکیم کند. همانطور که در ابتکار و سفر نخست وزیر مرحوم آبه به ایران در سال ۲۰۱۹ به گفتن اولین سفر نخست وزیر ژاپن بعد از انقلاب به ایران و دیدار وی با رهبر معظم انقلاب آقای خامنه‌ای مشاهده شد، ژاپن در تلاش برای افت تنش است و فعالانه کوششهای دیپلماتیک خود را برای افت تنش و تثبیت حالت خاورمیانه ادامه داده است.
ژاپن متحد آمریکاست و از نظر دیگر زمان‌ها است با ایران نیز روابط خوبی دارد. در ماه فوریه سال قبل، وزیر امور خارجه زمان ژاپن آقای هایاشی با وزیر امور خارجه ایران آقای امیر عبداللهیان و نخست وزیر آقای کیشیدا با رئیس‌جمهور آقای رئیسی او گفت‌وگوی تلفنی داشتند. در سپتامبر سال قبل، اولین دیدار رو در روی نخست‌وزیر کیشیدا با رئیس‌جمهور رئیسی، در سفر وی به نیویورک (ایالات متحده آمریکا) انجام شد و در ماه آوریل سال جاری، سومین او گفت‌وگوی تلفنی وزرای خارجه ژاپن و ایران و این چنین نشست معاونین وزرا برگزار شد (ملزوم به یادآوری است که در ماه سپتامبر سال جاری نیز نشست رو در روی دیگر سران دو سرزمین در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد و در ماه اکتبر اولین او گفت‌وگوی تلفنی وزیر امور خارجه تازه ژاپن خانم کامیکاوا و وزیر امور خارجه ایران آقای امیر عبداللهیان برگزار شد). ما از هر فرصتی برای او مباحثه با ایران برای افت تنش‌ها و تثبیت اوضاع در خاورمیانه منفعت گیری کرده‌ایم.
* ما هر ساله در ایران یاد قربانیان حملات شیمیایی صدام به مردم ایران که با سلاح‌های کشتار جمعی غربی انجام شد را گرامی می‌داریم و این روال را درمورد قربانیان دعوا اتمی هیروشیما و ناگاساکی هم جستوجو می‌کنیم. گمانه‌هایی وجود دارد مبنی بر این که جریاناتی در ژاپن مخالفت چندانی با بمباران اتمی این دو شهر نداشتند. آیا این چنین چیزی حقیقت دارد؟ ژاپنی‌ها درمورد این جنایت و کشتار مردمان بی‌گناه توسط آمریکایی‌ها چه کارهایی انجام دادند؟ چرا آمریکایی‌ها درمورد منفعت گیری از بمب‌های ناپالم در ویتنام، بمب‌های فسفری در فلوجه عراق و … پاسخگو نیستند؟ علاقمندم نظرات شما را در این باره بدانم. این‌ها جزو مسائلی که فعالان موزه‌های صلح مدام درمورد آنان با سوال افکار عمومی روبه رو خواهد شد.
بمب‌های اتمی که در اوت ۱۹۴۵ بر روی هیروشیما و ناگاساکی انداخته شد، فاجعه انسانی بی‌سابقه‌ای را برای سرزمین ما رقم زد. هر ساله در ژاپن، در ۶ اوت، روز بمباران اتمی هیروشیما، و در ۹ اوت، روز بمباران اتمی ناگاساکی، مراسم یادبود صلح به ترتیب در هیروشیما و ناگاساکی با وجود نخست وزیر و وزرای وابسته برگزار می‌بشود. در مراسم امسال، نخست وزیر کیشیدا اظهار داشت که فاجعه‌های هیروشیما و ناگاساکی هیچ زمان نباید تکرار بشود و متعهد شد که برای تحقق “جهانی بدون سلاح هسته‌ای” تلاش کند، و این اصلاً درست نیست که بگوییم مخالفت شدیدی با این بمباران اتمی در ژاپن وجود نداشت.
ژاپن به گفتن تنها کشوری که تا به حال در طول جنگ صدمه بمباران اتمی دیده است، در موقعیتی قرار دارد که کوششهای بین‌المللی را برای تحقق جهانی بدون سلاح هسته‌ای رهبری کند. ژاپن این چنین به رژیم بین المللی منع اشاعه برای نگه داری صلح و امنیت جامعه بین‌المللی اهمیت می‌دهد. به منظور ترویج خلع سلاح هسته‌ای در فضای وخیم امنیتی بین‌المللی تازه، ملزوم است که غیرانسانی بودن سلاح های هسته‌ای همانطور که در بالا ذکر شد، درنظر گرفته بشود. این چنین نیاز است با دقت به دیدگاه امنیتی و با همکاری کشورهای دارای سلاح هسته‌ای، کوششهای واقع بینانه و عملی بطور پیگیرانه‌ای ترویج شوند.
در همین جهت، در اجلاس سران گروه ۷ در هیروشیما که در ماه می سال جاری به ریاست ژاپن برگزار شد، ژاپن به همراه کشورهای دارای سلاح هسته‌ای از جمله ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه، بیانیه «چشم‌انداز هیروشیمای رهبران گروه ۷ برای خلع سلاح هسته‌ای» را صادر کردند. در چشم‌انداز هیروشیما آمده است که «رهبران گروه ۷، در اولین سند رهبران گروه ۷ با تمرکز اختصاصی بر خلع سلاح هسته‌ای، ضمانت خود به دستیابی به جهانی بدون از سلاح‌های هسته‌ای با امنیت کامل برای همه را مجدداً قبول می‌کنند». ما به کار برای تشکیل پل‌هایی بین کشورهای دارای سلاح هسته‌ای و کشورهای فاقد سلاح هسته‌ای ادامه خواهیم داد و همزمان کوششهای خود را بر ابتکارات واقع‌بینانه و عملی که شامل شراکت کشورهای دارای سلاح هسته‌ای می‌بشود همانند نگه داری و تحکیم رژیم NPT محکم می کنیم.
* او گفت و گو ما به مرور رنگ سیاسی گرفت؛ لذا فکر می‌کنم، نیازی به مقدمه‌چینی برای سوال فرد دیگر که می‌خواهم بپرسم، وجود ندارد. بهتر از ما از ابعاد و جزئیات ماجرای برجام و مذاکرات ادواری ایران و ۵+۱ خبر دارید. از آنجایی که حضرتعالی سال‌های سال در سفارت ژاپن در واشنگتن وجود داشتید، مشی دولتمردان امریکایی را هم به خوبی می‌شناسید. در عین حال سابقه قابل توجهی در عرصه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای در کارنامه کاری شما وجود دارد و مشخص می کند باورهای ارزشمندی درمورد این نوشته دارید. درمورد برجام ناظر بودیم در حالی که ایران به همه تعهدات خود همچون افت سطح غنی‌سازی، تعطیلی رآکتور آب سنگین اراک، انتقال مازاد نیاز مواد غنی شده به سرزمین ثالث و … عمل کرد اما در روبه رو در سال ۱۳۹۷ ناظر خروج یک جانبه و غیرمتعهدانه ایالات متحده امریکا از برجام بودیم و سپس از آن هم علی رغم انتظار مقامات ایرانی برای برگشت امریکا به توافق و پیشنهاد دیگر طرف‌های او مباحثه، حتی اروپایی‌ها به امریکا برای عمل به تعهدات، مشاهده شد که نه تنها به تعهدات عمل نکردند بلکه دور تازه بهانه‌‌تراشی‌ها برای وضع تحریم‌های تازه را اغاز کردند. به طور کلی برسی شما درمورد این اتفاق و روندی که پیش آمد، چیست؟ آینده را چطور می‌بینید و فکر می‌کنید نحوه درست یک تفاهم عاقلانه چه می‌تواند باشد؟
اگرچه خروج دولت ایالات متحده از توافق هسته‌ای مایه تأسف می بود، ژاپن به طور مداوم از توافق هسته‌ای که به تحکیم رژیم بین‌المللی منع اشاعه پشتیبانی می‌کند، حمایتکرده است. احیای توافق هسته‌ای برای ایران به منظور تحقق پتانسیل بالای این سرزمین و احیای روابط اقتصادی دوجانبه بین ایران و کشورهای غربی از جمله ایالات متحده الزامی است. ژاپن به گفتن کشوری که هم با ایران و هم با ایالات متحده روابط دوستانه دارد، مدام از توافق هسته‌ای حمایتکرده و آماده است تا فعالانه در جهت احیای آن شراکت کند. ژاپن روابط دوستانه سنتی خود را با ایران در عین متحد ماندن با آمریکا نگه داری کرده و گسترش داده است. به این علت با منفعت‌گیری از این موقعیت همکاری نزدیک با هر دو سرزمین را برای حل این نوشته از قبل نگه داری کرده و در آینده نیز این همکاری را ادامه خواهد داد.
این چنین در روابط بین‌الملل جاری علاوه بر برجام، مسائل فرد دیگر همانند مساله اوکراین و حالت منطقه وجود دارند. شخصاً باور دارم مسائلی غیر از برجام، اوضاع حوالی برجام را پیچیده‌تر کرده‌اند. امور بین‌الملل همانند یک پرونده قضایی داخلی در سرزمین نیست و نمی‌توان تشخیص داد که چه فردی مشکلات را به وجود اورده است، به این علت اگر روی حل تک تک مسائل برجام تمرکز کنیم، یکی از با اهمیت ترین قسمت‌ها را مراعات مفاد توافقنامه مشترک بین آژانس و ایران می‌دانم.
* در ابتدای مصاحبه اشاره‌ای به سفر مرحوم شینزو آبه به ایران با مقصد میانجی‌گری بین ایران و آمریکا داشتید. هنگامی آمریکایی‌ها خودخواهانه، یکجانبه و غیرمسئولانه از توافق هسته‌ای خارج شدند، طرف ایرانی چطور می‌تواند به ادامه او مباحثه با آن‌ها مطمعن داشته باشد؟ بر پایه کارکرد طرفین، آیا به ایران برای بدبین بودن و تردید داشتن نسبت به راست‌کرداری ایالات متحده حق می‌دهید؟ خود شما بفرمائید، هنگامی دولت آمریکا حاضر نیست به توافقات قبل عمل کند تا لااقل عمل به همان توافقات مبنایی برای احیای حسن نظر برداشت بشود، ایران در برابر این میانجیگیری چطور باید جواب بدهد؟ قطعاً مقامات و مردم ایران قدردان حسن نیت آقای آبه می باشند و از قضا ماجرای ترور ایشان هم با تأثر افکار عمومی در ایران همراه شد، اما خود شما عکس العمل اذهان عمومی و رسانه‌های ایرانی به سفر ایشان را برای دارید. برداشت مردم این است که تا کجا قرار است به طور یکجانبه این فقط ایرانی‌ها باشند که به توافقات عمل کنند؟ شما مشاهده می‌کنید که ایران در حوزه فراهم انرژی برق و گرمایش در فصول سرما و گرما در چند سال تازه چالش‌هایی دارد و ناگزیر باید برای فراهم انرژی به سمت ساخت نیروگاه و منفعت گیری از انرژی هسته‌ای حرکت کند. به اختصاصی این که با دقت به محدودیت منبع های فسیلی الزاماتی جدی پیش روی ایران قرار دارد. آیا می‌توان در برابر فراهم نیازهای زیست مردم ایران بی اعتنا می بود و هم چنان معطل تعیین تکلیف از طرف امریکاییها باقی ماند؟ دولت ایران به هر حال موظف است ابتدائیات زندگی مردم را فراهم کند.
به جز برجام، مسائل زیاد فرد دیگر نیز بین ایران و آمریکا وجود دارد. متأسفانه مطمعن بین دو سرزمین زیاد کم است. کاری که ایران می‌تواند برای بهبود این حالت انجام دهد این است که مشکلات را یکی یکی حل کند تا بی‌اعتمادی بین دو سرزمین افت یابد. یک مثال عینی می‌تواند اجرای مدام توافق با آژانس در رابطه تحقیقات و بازرسی‌ها باشد.
ژاپن کشوری است که هم با ایران و هم با ایالات متحده روابط دوستانه دارد و آماده است از موضع حمایتمستمر از توافق هسته‌ای، فعالانه در جهت احیای آن سهم داشته باشد.
* اگر موافق باشید چند سوال هم درمورد رویدادهای بین‌المللی بپرسیم. یکی از با اهمیت ترین و برجسته‌ترین رویدادهایی که در پیش چشم مردم دنیا قرار دارد او گفت و گو درگیری روسیه و اوکراین است. همانطور که مستحضرید اندیشمندان برجسته‌ای همچون کسینجر و مرشایمر معتقد بودند که ماجراجویی‌های ایالات متحده آمریکا و ناتو محرک مهم این عمل روسیه در روبه رو اروپا بوده است. یقیناً روسیه علت مهم را اجرای عملیات اختصاصی علیه جریانات نئونازیست آزوف و صیانت از روس‌تباران منطقه دونباس در برابر نسل‌کشی‌های نژادپرستانه این جریانات گفتن می‌کند. تحلیل شما چیست و علت مهم را چه می‌دانید؟ مسئله دیگر در این باره این است که مهم‌ترین بازنده طویل شدن این حالت، اروپا است و برخی اعتقاد دارند ادامه این روال چندان به زیان ایالات متحده امریکا هم نیست چرا که آمریکا امروز منبع مهم فراهم نیازهای اروپا شده و این احتیاج جاری اروپا برای فراهم امنیت، مواد غذایی، انرژی و … جهت ترمیم گسست روابط آن‌ها با امریکا در دوران پساترامپ هم شده است و امریکا به نوعی برای هشدار دادن به اروپا درمورد میل به چین و روسیه این رویه را نامناسب نمی‌داند. علاقمندم تحلیل شما را در این باره بشنوم.
من در موقعیتی نیستم که جواب دهم چرا یا به چه منظوری روسیه به اوکراین دعوا کرد. اما به هر دلیلی که بوده، ببینید تجاوز روسیه به اوکراین مبنا نظم بین‌المللی را که جامعه بین‌المللی در یک دوره طویل روی تلاش و فداکاری زیاد به وجود اورده است، تهدید می‌کند. هیچ سرزمین یا منطقه‌ای در جهان نمی‌تواند این نوشته را به گفتن “مشکل فرد دیگر” نادیده بگیرد.
ژاپن با عزم قوی مبنی بر این که تغییرات یکجانبه در حالت حاضر با زور در هیچ کجای جهان، چه در اروپا و چه در شرق آسیا، نباید تحمل بشود، قاطعانه از روسیه خواسته است که فوراً تجاوزات خود را متوقف کند و نیروهای خود را به روسیه بازگرداند. ژاپن این چنین برای اعمال تحریم‌های شدید علیه روسیه و حمایتقوی از اوکراین با جامعه بین المللی، از جمله گروه هفت، همکاری نزدیکی داشته است.
افتو قیمت بالای مواد غذایی و انرژی ناشی از تجاوز روسیه به اوکراین بر فعالیت‌های اقتصادی جهانی تأثیر عمیق می‌گذارد و ژاپن فکر نمی‌کند جنگ طویل زمان به سود هیچ کشوری باشد.
در این بین، در عرصه غذا، ژاپن نه تنها از طریق سازمان‌های بین‌المللی همانند «برنامه جهانی غذا، WFP» و «سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد، فائو»، بلکه پشتیبانی‌های دوجانبه و سازمان‌های غیردولتی ژاپن، برای اهدای مواد غذایی و تحکیم ظرفیت تشکیل به کشورهایی که با افتغذا روبه رو می باشند، پشتیبانی کرده است.
این چنین، به گفتن پشتیبانی بشردوستانه به کشورهایی در خاورمیانه و آفریقا پشتیبانی‌های غذایی اضطراری اراعه کرده است. از طریق این چنین کوششهایی، ژاپن برای از بین بردن ناامنی غذایی در سراسر جهان و جلوگیری از منفعت گیری از غذا برای اهداف سیاسی تلاش کرده است. ژاپن برای تشکیل ارامش در بازار انرژی با سازمان‌های بین المللی جهت آزادسازی ذخایر نفت همکاری کرده است. در عین حال، ژاپن از انتقال انرژی واقع بینانه، از جمله تنوع بخشیدن به منبع های تامین نفت خام و گاز طبیعی، و منفعت گیری از هیدروژن، آمونیاک، انرژی‌های تجدیدپذیر و انرژی هسته‌ای حمایتکرده و برای پیشبرد آن تلاش می‌کند.
* راه آخر جنگ در اوکراین را چه می‌دانید؟ نیکی هیلی در جایی حرف های می بود، با ناکامی کی‌یف در این درگیری، جنگ جهانی سوم اغاز می‌بشود. نظر شما در این باره چیست؟ آیا این نشانه‌ای از یک جنگ نیابتی است و مشخص می کند امریکاییها هم چنان از درگیری در اوکراین سود می‌برند؟
تجاوز روسیه به اوکراین چیزی جز نقض حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین نیست، و مبنا نظم بین‌المللی را که جامعه بین‌المللی طی یک دوره طویل تلاش و فداکاری به وجود اورده است، تهدید می‌کند. این روسیه است که به جستوجو سود بردن از تغییرات یکجانبه در حالت حاضر به زور است و این چنین اقداماتی مطلقاً غیرقابل قبول است. ما می‌دانیم که دولت ایران در خصوص احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی و امتناع از به رسمیت شناختن تغییرات یکجانبه وضع حاضر به زور، همین موضع را اتخاذ کرده است.
ما از روسیه قاطعانه خواست می‌کنیم که تجاوزات ادامه دار خود را متوقف کند و بلافاصله، به طور کامل و بدون قید و شرط نیروها و تجهیزات نظامی خود را از کل سرزمین اوکراین که توسط جامعه بین المللی به رسمیت شناخته شده بیرون بکشد. روسیه این جنگ را اغاز کرده و می‌تواند به این جنگ آخر دهد. ما اصرار می‌کنیم که صلح عادلانه بدون خروج کامل و بی‌قید و شرط نیروها و تجهیزات نظامی روسیه محقق نمی‌بشود.
ما قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد با گفتن «اصول منشور سازمان ملل متحد مبنی بر صلح جامع، عادلانه و پایدار در اوکراین» را که در فوریه سال جاری با حمایتوسیع جامعه بین‌المللی تصویب شد، یادآوری می‌کنیم و به طور مدام به تلاش برای دستیابی به صلحی جامع، عادلانه و پایدار در اوکراین ادامه می‌دهیم.
* همانطور که مستحضرید، بعد از سال ۲۰۲۱ میلادی که پیمان امنیتی اوکس AUKUS بین سه سرزمین آنگلوساکسون منعقد شد، موجی از التهاب داخل مناسبات بین دولی برخی کشورهای آسیای شرقی و جنوب شرقی شد. گمانه‌هایی مبنی بر پیوستن ژاپن به این پیمان هم شنیده می‌شد. برداشت‌ها از این پیمان به مثابه راه اندازی یک ناتوی شرقی، علیه چین و به منظور مهار قوت نظامی آن است. این پیمان در کنار نشست‌های کواد یا چهارجانبه ژاپن، هند، استرالیا و امریکا با این تحلیل روبرو شده است که فضای چین ستیزی در شرق آسیا در حال شدت گرفتن است. نوع نشست‌ها و توافقات این بلوک از کشورها بر افزایش نگرانی‌ها در خصوص اغاز یک مسابقه تسلیحاتی تازه در جنوب شرق آسیا صحه می‌گذارد. افزایش بودجه دفاعی ژاپن، تحکیم توان موشکی با خرید موشک‌های تاماهاک از امریکا، گمانه‌های پیوستن به ناتو، هر چند که نخست وزیر کشیدا رد کردند و موارد شبیه دیگر در کنار اخباری که درمورد شدت یافتن تزاحمات درمورد تایوان و چالش‌ها در دریای چین جنوبی شنیده می‌بشود، لااقل در موقعیت جاری نشانه‌هایی از در جریان بودنِ یک «جنگ سرد» در این منطقه دارد. توانایی اوکراین و اروپا پیش روی ماست. آیا امکان پذیر ناظر شرایط شبیهی در منطقه شما باشیم؟ برخی اعتقاد دارند امکان پذیر با افزایش تحریکات ایالات متحده امریکا درگیری شبیهی در تایوان رخ بدهد و سپس با کناره‌گیری آن درگیری‌های نیابتی در قسمت فرد دیگر از جغرافیای جهان به منظور مهار چین پی گرفته بشود. تحلیل شما از این وقایع چیست؟ موضع ژاپن که از راه اندازی این پیمان‌های امنیتی اوکس و چهارجانبه حمایتمی‌کند، چطور توجیه می‌بشود؟ عکس العمل چین به این وقایع را چطور برسی می‌کنید؟ ادامه این روال از ناحیه اوکس و کواد، آیا امکان پذیر تبدیل عکس العمل جدی چین به همانند آنچه بین روسیه و اوکراین اتفاق افتاد، ختم بشود؟ آیا امکان پذیر تایوان به سرنوشت اوکراین مبتلا بشود؟
با دقت به تاثییر نا آرامی‌ها بر قیمت جهانی انرژی؛ ژاپن برای تشکیل ارامش در بازار انرژی با سازمان‌های بین المللی جهت آزادسازی ذخایر نفت همکاری کرده است. در عین حال، ژاپن از انتقال انرژی واقع بینانه، از جمله تنوع بخشیدن به منبع های تامین نفت خام و گاز طبیعی، و منفعت گیری از هیدروژن، آمونیاک، انرژی‌های تجدیدپذیر و انرژی هسته‌ای حمایتکرده و برای پیشبرد آن تلاش می‌کند .
در شرق آسیا، حتی قبل از جنگ در اوکراین، گسترش سریع تسلیحات و موشک‌های هسته‌ای توسط کره شمالی و کوششهای مداوم چین برای تحول یکجانبه حالت حاضر با منفعت گیری از زور در دریای چین شرقی و دریای چین جنوبی، شرایط زیاد سختی را از نظر امنیت به وجود اورده است.
در این بستر، ژاپن، تحت ایده ” اقیانوس هند و آرام آزاد و باز (FOIP) “، در اشکال گوناگون با کشورهای گوناگونی که افکار شبیهی دارند، به منظور تحقق صلح و شکوفایی منطقه همکاری می‌کند. به گفتن بخشی از این کوششها، ژاپن، استرالیا، هند و ایالات متحده، که شرکای منطقه‌ای می باشند و قیمت‌های اساسی یکسانی دارند، در او گفت و گو‌های گسترده‌ای شرکت می‌کنند و همکاری کاربردی را برای تحقق اقیانوس هند و آرام آزاد و باز پیش می‌برند. تا به امروز این چهار سرزمین برای تحقق اقیانوس هند و آرام آزاد و باز همکاری کاربردی در عرصه‌های گوناگون شامل زیرساخت‌های باکیفیت، امنیت دریایی، مبارزه با تروریسم، امنیت سایبری، و پشتیبانی‌های بشردوستانه و امدادرسانی به بلایا را پیش برده‌اند. این چهار سرزمین متعهد به ادامه کوششها برای گسترش هماهنگی با طیفی از شرکا و تشکیل همکاری‌های اشکار برای تحقق یک اقیانوس هند و آرام آزاد و باز می باشند.
درمورد تایوان، چین ضمن نگه داری سیاست وحدت مسالمت آمیز خود، امکان منفعت گیری از نیروی نظامی را رد نکرده است. در واقع، این سرزمین فعالیت‌های نظامی خود را در حریم دریایی و هوایی اطراف تایوان افزایش داده است و نگرانی‌ها در رابطه صلح و ارامش تنگه تایوان نه تنها در منطقه، بلکه در کل جامعه بین‌المللی به شدت در حال افزایش است. عمل های خارجی و روال نظامی جاری چین بزرگترین چالش استراتژیک برای ضمانت صلح و ارامش در منطقه و جامعه بین المللی و تحکیم نظم بین المللی مبتنی بر حاکمیت قانون است. ما معتقدیم که نسبت به این نوشته باید از طریق همکاری با متحدان و کشورهای همفکر عمل بشود.
این چنین، ژاپن از این حقیقت استقبال می کند که چارچوب‌های گوناگون، از جمله «آکوس» ، در حال پیشبرد کوششها در عرصه‌های گوناگون همانند تغییرات آب و هوا می باشند. تا به حال از ژاپن برای شرکت در آکوس دعوتی به عمل نیامده است
* عصر تازه عصر ژئواکونومی دانسته می‌بشود. حتی اندیشمندان واقع‌گرای آمریکایی همانند رابرت بلک‌ویل و جنیفر هریس کتابی با گفتن «جنگی دیگر» War by other mean دارند که به این نوشته با ادبیات و از زاویه‌ای کاملاً امنیتی نگریسته است. بدین صورت که ظرفیت‌های جغرافیایی، فاکتورهای اقتصادی و اقتصاد سیاسی به شدت بر مناسبات قوت کشورها و فراتر از ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی اثرگذار است. ابتکار پهنه‌راه belt&road چین از یک سو با استقبال کشورهای بسیاری روبرو شده و از نظر دیگر تهدیدی جدی برای کشورهای رقیب معارفه شده است. رقابت‌ها بر سر تنگه‌ها، آب‌راه‌ها و گذرگاه‌های بزرگ ترانزیتی جهان شدت یافته است. به موازات این ابتکار، از مطرح جاده ابریشم امریکایی نیز رونمایی شده و شرکای ایالات متحده به جستوجو تحکیم بلوک خود در برابر چین می باشند. به نحوی می‌توان او گفت اتمسفر جهانی بر پایه رقابت تجاری چین و آمریکا در حال چیده شدن و صف‌آرایی است و برخی اعتقاد دارند فراتر از این، یک نظم چند قطبیِ تازهِ جهانی در حال شکل‌گیری است. نظر شما درمورد این نگرش و این گزاره‌ها چیست؟ آیا این دست رقابت‌ها به میدان سخت نیز کشیده می‌بشود؟ سلطه آمریکا بر بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول و به کار گیری ابزارهای اقتصادی به مثابه یک ابزار کنترلی و جنگی همچون تعریف تهدیدات اقتصادی متکی بر چرخه دلار همانند پایه‌ریزی نظام تحریم‌ها یا چیزی که ریچارد نفیو از آن در کتاب «هنر تحریم‌ها» رونمایی کرده است از یک سو و شکل‌گیری گروه بریکس، تلاش برای حذف دلار از مناسبات تجاری کشورها، تکشیل اتحادهای اقتصادی منطقه‌ای از نظر دیگر، نشانگر نوع جدیدی از تقابل‌های جهانی است. ژاپن با دقت به نزدیکی جغرافیایی‌اش به چین در این رقابت‌های تجاری چطور عمل خواهد کرد؟ اگر دامنه مسائل داخل مناسباتی فراتر از رقابت‌های اقتصادی بشود، به نظر شما ایالات متحده آمریکا و انگلستان هم چنان پر شور در برابر چین صف‌آرایی خواهند کرد؟ یا باز هم بعد از دچار کردن نیابتی برخی کشورها، خود از میدان مهم کنار مانده و فقطً به دمیدن در آتش درگیری‌ها و مشغول نگه داشتن طرفین خواهند پرداخت؟ در این وادی، ژاپن تا کجا همراه امریکا خواهد می بود؟
در جامعه بین‌المللِ امروز، با تشدید رقابت بین کشورها در عرصه‌های سیاسی و نظامی، روندهای پشتیبانی‌گرایانه در اقتصاد آشکارتر شده است. در روبه رو این بستر، ژاپن به نظم اقتصادی آزاد و منصفانه مبتنی بر قوانین اهمیت می‌دهد و در راستای موافقت‌نامه‌های شراکت اقتصادی که از طریق افت یا حذف تعرفه‌ها و مانع ها تجارتِ خدمات و تشکیل قوانین تجارت و اندوخته‌گذاری از حیات بازارهای رو به رشد خارج از سرزمین سود می‌برند، تلاش می‌کند.
توافقنامه شراکت اقتصادی جامع منطقه‌ای که در ژانویه ۲۰۲۲ شکل گرفت، دارای ۱۵ سرزمین شرکت کننده از جمله چین است و کل تشکیل ناخالص داخلی و تجارت کشورهای شرکت کننده در این توافقنامه نزدیک به ۳۰ درصد از کل جهان را راه اندازی می‌دهد. ژاپن در تلاش است تا از اجرای کامل این توافقنامه با همکاری کشورهای ذیربط مطمعن حاصل کند تا فعالیت‌های اقتصادی آزاد و منصفانه مبتنی بر قوانین در منطقه ریشه دواند.
علاوه بر این، ژاپن از ایالات متحده که از شراکت ترنس-پسیفیک (TPP) خارج شده است، خواسته است تا به توافق شراکت جامع و پیشروی ترنس-پاسیفیک(CPTPP) بازگردد و در تلاش است تا از طریق کمیته مشورتی سیاستِ اقتصادیِ ژاپن و ایالات متحده، همکاری در موضوعات مشترک بین هر دو سرزمین، همانند امنیت اقتصادی و نگه داری و تحکیم نظم اقتصادی مبتنی بر قوانین را تحکیم کند.
علاوه بر این، ژاپن معتقد است که ارامش در روابط بین ایالات متحده و چین، نه فقط در عرصه اقتصادی، برای جامعه بین المللی زیاد مهم است و ژاپن، بر پایه مطمعن محکم بین خود و متحدش، ایالات متحده، ضمن همکاری متنوع با این سرزمین، چین را به انجام مسئولیت های خود به گفتن یک قوت بزرگ مطابق با قوانین جامعه بین المللی تشویق می کند
انتهای مطلب/
منبع
