ـ مجتبی برزگر: جشنواره فیلم فجر ۴۲ساله شد؛ جشنوارهای که با همه فراز و نشیبهایش جایگاه خودش را بین هنرمندان، سینماگرا و مردم نگه داری کرده بهجز دورههایی که بهعلت کرونا و وقایع اجتماعی دستخوش تحول شد اما ثباتش، تأثیرگذاریهایش و جریانسازیهایش همیشه برای اهالی سینما مهم بوده و هست.
اتفاقات مختلفی در طول ۴۱ساله قبل افتاده است؛ از سالهایی که فیلمی با لیاقت گرفتن جایزه و سیمرغ نشد تا سالهایی که مسئولان جای سینماگران را در هیئت انتخاب و قضاوت جشنواره گرفتند.
دوره دوم که به دوره بدون دبیر معروف شد و چهارمین دوره که جشنواره رسماً بینالمللی شد؛ چند سالی جشنواره تلفیقی یعنی ملی و بینالمللی با هم پیش میرفتند تا این که تصمیم گرفتند جشنواره ملی را از جهانی جدا کنند و مجدداً در سالهای تازه به ملی و بینالمللی جداگانه رسیدند.
سالهایی که داغترین و جنجالیترین سیمرغهای آن سیمرغ از نگاه تماشاگرا می بود و چند سالی است که خبری از این سیمرغ در جشنواره فجر نیست. از آن سالی که حس میشد در روال نظرسنجیها اختلالی تشکیل بشود و احتمالا اعتبارِ این سیمرغ را پایین بیاورد دستاندرکاران جشنواره به این نتیجه رسیدند این سیمرغ تا موقعی که به یک مکانیزم درستی نرسد در جشنواره نباشد.
پانزدهمین دوره جشنواره هنرمندان عزادارِ علی حاتمی در جشنواره شدند و سالها از این اتفاق گذشت و در سال ۹۹ و جشنواره فجر آن سال که فضای کرونا به خودی خودش تلخیهایی داشت رفتن ناگهانی علی انصاریان هم هنرمندان را در خانه جشنواره عزادار کرد و رمانتیسمِ عماد و طوبی بدون او در جشنواره به رقابت پرداخت.
جشنواره فیلم فجر در طول این سالها حاشیه کم نداشته است؛ مروری بر حاشیهها ما را به سی و دومین دوره جشنواره میبرد؛ جایی که سعید راد در افتتاحیه سخن بگوییدهای عجیبی نقل کرد با عکس العملهایی همراه شد تا جایی که بهعلت اوج این حواشی، تلویزیون پخش زنده را قطع کرد.
اعتراض به تصمیم هیئت داوران جشنواره در دوره سی و هشتم به اوج خودش رسید؛ وقتی که همه چشم به راه بودند جواد عزتی حداقل یک سیمرغ را با خودش به خانه ببرد اما خبری از این سیمرغ نشد. در سالی که جواد عزتی با ۵ فیلم به جشنواره آمده می بود، حتی بعدها حرف های شد سعید راد یکی از اعضای هیئت داوران جلوی اهدای جایزه و نامزدی عزتی را بهعلت این که او را بازیگر جدّی نمیداند گرفته است؛ اما او سالهای سپس در جشن حافظ خودش پشت تریبون قرار گرفت و به این حواشی آخر داد و او گفت “هیچزمان این چنین چیزی نبوده است و صحت ندارد.”، یقیناً در همان روزها هم سعید راد سکوت نکرد و همهجا او گفت “ماجرا اینطور نبوده است”، و سپس از آن هم جواد عزتی سیمرغی نگرفت تا امسال که بهگفتن کارگردان به جشنواره میآید.
اگر مجدد سری به تاریخ جشنواره فیلم فجر بزنیم حتماً سخن بگوییدهای تند ابراهیم حاتمیکیا را زمان سیمرغگرفتن برای فیلم «بهزمان شام» بهیاد میآوریم؛ هنگامی او برای گرفتن جایزهاش روی سن حاضر شد به انتقادهای تلویزیونی که رضا رشیدپور مجری آن روزهای برنامه هفت به فیلمهای ارگانی انجام داد؛ عکس العمل شدت نشان داد. سخن بگوییدهای حاتمیکیا تا زمانها در شبکههای اجتماعی دست به دست میشد.
یقیناً در همین دوره یکی از حاشیههای فراموشنشدنی تمسخر پژمان جمشیدی از سوی اصحاب رسانه می بود؛ وقتی که نام او بهگفتن یکی از نامزدهای بهترین نقش مکمل مرد برای بازی در فیلم «سوءتفاهم» اظهار شد.
یکی از حواشی دیگر در سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر به تحریم مسعود کیمیایی برمیگردد که با عکس العملهای تند شهاب حسینی در یک نشست خبری همراه شد که تا روزهای سپس در فضای رسانه این سخن بگوییدها و عکس العملها دست به دست میشد.
یقیناً در دوره چهلم یک بار دیگر مسعود کیمیایی دست به تحریم زد اما این بار از هیئت داوران خواست که فیلم «خائنکشی» را در قسمت کارگردانی، قضاوت نکنند و در نشست خبری فیلمش هم وجود اشکار نکرد.
اما دو اتفاق دیگر در دورانهای جشنواره فجر در نوع خودش دلنشین می بود و حذف و اضافههایی که در قسمتهای جشنواره اتفاق میافتاد که از بین آنها دو تا از این اضافهشدنها مهم و مورد قیمت بوده است؛ یکی قرعهکشی فیلمها با وجود عوامل و تهیهکنندگان که از سیوششمین دوره برای اولین بار اتفاق افتاد و یکی قسمت نگاه نو می بود که علتشد پای توانایی های تازه و جوان به با اهمیت ترین جشنواره هنری سرزمین باز بشود.
بین ادوار گوناگون اجرای افتتاحیه و اختتامیه هم مهم بوده است که یقیناً چند سالی افتتاحیه نداشتیم و امسال سپس از زمانها پای افتتاحیه به جشنواره باز شد و ۱۱ بهمن این اتفاق مجدد خواهد افتاد، هنرمندان تعداد بسیاری اجرای افتتاحیه و اختتامیه را توانایی کردند اما احتمالا اجرای دونفره محمدرضا شهیدیفر و مهران مدیری در دوره سی و سوم جشنواره، اختتامیه را دیدنیتر کرد.
اما قرار است چه فیلمهایی را در فجر چهل و دوم ببینیم؛ در سالی که هم نگاهنوییها رقیب سرسختیاند و هم پویانماییها و هم نامهای بزرگی به سودای سیمرغ جشنواره آمدهاند؛ احتمالا در این بین وجود جواد عزتی با تمساح خونی در قسمت نگاه نو در نوع خودش دلنشین باشد؛ یقیناً این بار بهگفتن کارگردان.
امسال هم پرترههای قهرمانان واقعی همانند شهید شیرودی، شهید زینالدین و شهید کاظمی روی پرده جشنواره میروال و هم بهشت تبهکارانِ مسعود جعفری جوزانی به انتظار یکساله مخاطبان جشنواره فجر آخر میدهد و برای به نمایش درآمدن به برج میلاد میآید.
نقل و انتقالات جشنواره فیلم فجر هم از برج میلاد به پردیس ملت و از پردیس ملت به برج میلاد هم در نوع خودش دلنشین است، سپس از یک سال توانایی در پردیس ملت بالاخره مجدد فجر به برج میلاد برگشت، با قرعهکشیای که سینماگران و عوامل فیلمها و رسانهایها انجام دادند اکران فیلمهای جشنواره با افتراهای قشنگ اغاز میبشود و با روایتی تازه از کربلا به آخر میرسد.
اما در رابطه فیلمهای دیگر؛ هم درمورد ترکزبانها آبیِ روشن به جشنواره آمده و هم میرو برای بلوچها؛ درمورد مافیای موسیقی بغل باز بهروز شعیبی به جشنواره آمده و هم درمورد ماجرای رمالی «تابستان همان سال» محمود کلاری ساخته شده است که مهران مدیری نقش اول آن را بازی میکند.
هم افتراهای قشنگ را در جشنواره فیلم فجر داریم که سوژهای بنگلادشی دارد و هم دست ناپیدایی که با چفیه و انگشتر متبرک رهبری به جشنواره میرسد. او گفت و گو سودای مهاجرت، بیپولی و فرزندآوری را در «دوروز دیرتر» خواهیم دید و ماجرای عروسی را که چند بار به هم خورده استریال در «شهسوار» حسین نمازی؛ اما بین این فیلمها روایتی تازه از کربلا و روایتگری حضرت زینب(س) بهکارگردانی داریوش پشتیبانی به پرده نقرهای جشنواره فجر میرسد و بهروز افخمی هم سپس از زمانها بالاخره ۲ ساعت قبل از اعدام طیب را ساخت.
صبحانهای با زرافههای سروش صحت و پرترهای از پروین اعتصامی محمدرضا ورزی فیلمهای دیگر جشنواره بهشمار میرود. کاوه سجادی حسینی با «نبودنت» بهسراغ مهاجرت و فروپاشی خانواده رفته است و سهیل موفق با یک فیلم کودک و نوجوان علی نصیریان را با «نوروز» به جشنواره میآورد.
امسال هم در جشنواره یک فضای نوستالژیک از سینما یا همان فضای عشق به سینما را در «آپاراتچی» علی طاهرفر خواهیم دید یا ماجرای دستبرد و فضای ماجراجویی نوجوانانه که در «باغ کیانوش» شهرام حقیقتدوست رقم میخورد اما،
احتمالا در این بین «بیبدن» با یک پرونده معروف جنایی دهه ۹۰ همان قتل غزاله شکور بتواند جشنواره را جنجالی کند.
اما جشنواره امسال یک فیلم ورزشی هم دارد و آن پرویز خان درمورد یک معلم فوتبال است. روایت انگشتر در شکم ماهی و داستان حضرت یونس با جمشید هاشمپور و ثریا قاسمی به جشنواره میآید و ببعی، رؤیاشهر و ساعت جادویی هم به پویانمایی جشنواره آمدند.
باید دید سیمرغهای فجر چهل و دوم به چهافرادی میرسد و در این دوره چه اتفاقاتی خواهد افتاد. هر شب از برج میلاد (خانه جشنواره فیلم فجر) گزارشهایی از معارفه، سخن بگویید با هنرمندان و عوامل فیلمها تا حواشی و اتفاقات جشنواره را خواهیم داشت؛ با ما همراه باشید.
انتهای مطلب/+
منبع