به نقل از خبرنگار نفت خبرگزاری برنا، میدان آرش یکی از میدان ها گازی است که در سال جاری مناقشاتی برای منفعت برداری از آن بین سه سرزمین ایران، کویت و عربستان وجود داشته است، اما با نگاهی به اسبق تاریخی مذاکرات ایران و کویت مشخص می کند در طول مذاکرات دو سرزمین از ۶۰ سال پیش، بر سر تعیین مرزهای آبی و همکاری مشترک در برداشت از این منبع های گازی، مدام سران دو سرزمین حق سرزمین روبه رو را برای سهمداشتن در این منبع های عظیم گازی بهرسمیت شناختهاند.
میدان گازی آرش کجاست؟
در سال ۱۹۶۲ در میانه خلیج فارس ذخایر عظیم گازی کشف شد که حجم آن ۳۵ تا ۶۰ تریلیون فوتمکعب (۶۰ هزار میلیارد فوتمکعب) تخمین زده شده است، این میدان که بین سه و سرزمین ایران و کویت و عربستان مشترک شناخته شد، در سمت ایران با نام “آرش” و در سمت کویت با نام “الدره” نامیده میبشود.
از همان سال ۱۹۶۰ اختلاف بین ایران و کویت بر سر مرز آبی دو سرزمین در منطقه قرارگیری این میدان مشترک اغاز شد، اما اختلافات بهصورت اظهارنظرهایی در جلسات باقی ماند تا این که در سال ۲۰۰۱ ایران به استقرار تجهیزات برای اغاز حفاری اکتشافی در این میدان عمل کرد. کویت با خبر از اغاز حفاریهای اکتشافی توسط ایران، با تهدید کشورمان به شکایت در مراجع بینالمللی، ایران را از هرگونه فعالیت تا زمان حصول نتیجه در تعیین مرز آبی نهی کرد و ایران نیز فعالیتهای اکتشافی و گسترشای خود را بهروی میدان آرش متوقف کرد.
این عمل کویت و همکاری ایران در توقف فعالیتهایش، در حالی می بود که عربستان و کویت در طرحی مشترک از سال ۲۰۰۰ فعالیتهای اکتشافی و گسترشای را بهروی این میدان گازی بدون خبر ایران اغاز کرده بودند. اغاز حفاریهای اکتشافی در میدان مشترک “آرش الدره” توسط عربستان و کویت به سال ۲۰۰۰ بازمیگردد که این کار بدون اجازه ایران بهگفتن یک شریک در این میدان مشترک انجام گرفت [او گفت و گو اجازه و هماهنگی با ایران بدین منظور گفتن شده است که دو طرف تا این مدت بر سر تعیین مرز مشترک آبی در این منطقه اختلاف نظر داشتند.
اهمیت میدان گازی آرش برای ایران و کویت و عربستان
این شرایط در حالی است که هم عربستان و هم کویت به گاز طبیعی میدان آرش نیاز دارند. عربستان برای تشکیل برق ناچار است قسمت مهمی از نفت تولیدی را در نیروگاهها به مصرف رساند. این در حالی است که با منفعتبرداری از میدان آرش، در کنار افزایش نقش انرژیهای تجدیدپذیر در سبد انرژیاش، میتواند نفت خام بیشتری صادر کند. کویت هم از منبع های میدان آرش در امنیت انرژی خویش بیشترین منفعت را خواهد می بود. ایران نیز که امیدوار است در نبوده است روسیه به بازیگر تازه عرصه صادرات گاز تبدیل بشود به این میدان گازی و نفتی از همیشه زیاد تر نیاز دارد. هم این چنین این مسئله حایز اهمیت است که ایران و عربستان به گفتن دو سرزمین با ذخایر عظیم نفت در بازار جهانی انرژی رقیب هم می باشند. عربستان با دقت به روابط خوبش با غرب توانسته است با افزایش ظرفیت تشکیل نفت نقش حیاتی در بازار نفت و مبادلات بازار جهانی انرژی ایفا کند.
آبان ماه سال جاری در بیانیه پایانی شورای همکاری خلیج فارس ادعا شده که میدان گازی آرش دارایی مشترک عربستان سعودی و کویت است و ایران حقی از آن ندارد. در همین جهت، «ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در خصوص برخی بندهای بیانیه پایانی چهل و چهارمین نشست سران شورای همکاری خلیج فارس در ربط با جمهوری اسلامی ایران ابراز تأسف کرد و آنها را غیرقابل قبول و مردود دانست. وی این چنین او گفت که جمهوری اسلامی ایران بر پایه مذاکرات دوجانبه خود با دولت کویت و اسبق مذاکراتی، مدام بر همکاری دوستانه و سازنده در حوزه انرژی از جمله در منطقه آرش اصرار کرده است. بدون تردید، رفتارهای مبتنی بر دقت به منافع و مصالح مشترک، میتواند عرصههای مناسب همکاریهای منطقهای را فراهم کند.
اصرار کنعانی بر حل وفصل نوشته میدان آرش
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اخیرا در جواب به بیانیه پایانی سفر امیر کویت به بحرین که در آن به نوشته میدان آرش اشاره شده، اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران مدام بر حل و فصل نوشته میدان آرش از طریق او گفت وگو و بر پایه مذاکرات قبل کارشناسان اصرار کرده و بر این باور است توافق درخصوص این نوشته در فضای همکاری و احترام به منافع و مصالح مشترک قابل دسترسی است.
او گفت: بدون شک مطرح ادعاهای یکجانبه در بیانیه های گوناگون و رسانه ها نمی تواند گامی به جلو برای حل این پرونده قلمداد بشود.
کنعانی ضمن تصریح به اصل حسن همجواری و سیاست تحکیم روابط با همسایگان، بار دیگر بر آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای ادامه مذاکرات در فضای دوستانه و کارکردی با مقصد رسیدن به یک راه حل مورد توافق اصرار کرد.
اکنون باید دید با این چنین وضعیتی که پیش آمده، ایران از سهم خود مختصر میآید یا آنکه مذاکرات جدیدی را جستوجو میکند.
انتهای مطلب/
منبع