تحقیقات تازه مشخص می کند تحول شکل در ساختار خاصی از نورونها تأثیر قابل توجهی بر چاقی در موشها دارد. محققان بر این باورند که این یافته به انسان نیز تعمیم خواهد یافت و میتواند به ما پشتیبانی کند روزی با چاقی در بینسالی خودمان مبارزه کنیم.
ربط چاقی و بینسالی
محققان دانشگاه ناگویا، اوزاکا و دیگر موسسات در ژاپن مطالعه را روی جوندگان انجام دادند تا ببینند چطور شکل نورونها و نحوه تحول آنها با افزایش سن امکان پذیر با چاقی مرتبط باشد. آنها بر روی پروتئینی به نام ملانوکورتین ۴ (MC4R) تمرکز کردند. این پروتئین یک انتقالدهنده شیمیایی در مغز است که وقتی که بدن کالری دریافتی بیشتر از حد را حس میکند، مصرف غذا را سرکوب میکند.
آنها دریافتند که MC4R در ساختارهای آنتن همانند، معروف به «مژکهای اولیه» در چندین گروه از نورونها در ناحیه هیپوتالاموس مغز تجمع مییابد. MC4R در این ساختارها با یک سیگنال پرخوری که توسط هورمونهایی به نام ملانوکورتین ارسال میشود، فعال میشود.
دانشمندان با برخورداری از این اطلاعات، تلاش کردند ببینند که آیا ساختار مژک در موشهای جوان نسبت به مسنتر تحول کرده است یا خیر، و اگر این چنین است، آیا این میتواند علت افزایش وزن با سن باشد؟
مطمئناً، مژکهای MC4R در موشهای میانسال (۶ ماهه) نسبت به برادران کوچکترشان (۹ هفته) مقداری مختصرتر بودند. این تفاوت مربوط به متابولیسم کندتر و توانایی چربیسوزی در جوندگان مسنتر است.
«کازوهیرو ناکامورا» از دانشکده پزشکی دانشگاه ناگویا و نویسنده مهم این مطالعه او گفت: «ما معتقدیم که مکانیسم شبیهی در انسان نیز وجود دارد. امیدواریم یافتههای ما به یک درمان اساسی برای چاقی منجر شود.»
آزمایش روی موشها
با نگاهی دقیق تر به MC4R، محققان گروهی از موشها را در رژیم غذایی استاندارد قرار دادند تا خط پایهای از کوچک شدن مژکها با افزایش سن تشکیل شود. سپس دو گروه دیگر را تحت رژیم غذایی پرچرب یا رژیم غذایی محدود قرار دادند.
آنها دریافتند موشهایی که از قولهای غذایی پرچرب لذت میبردند، مژکهای MC4R خود را با افزایش سن سریع تر کوچک میکردند، درحالیکه موشهایی که رژیمهای غذایی محدود داشتند، تغییرات مژکهایشان آهستهتر می بود.

با نگاهی متفاوت به حالت، این تیم این چنین از نظر ژنتیکی مژکهای مختصر شده MC4R را در موشهای جوان دستکاری کردند. این کار علتشد جوندگان زیاد تر غذا بخورند، متابولیسم آنها افت یابد و وزن اضافه کنند. در نتیجه ربط بین مژکهای مختصر MC4R و چاقی تحکیم میشود.
در جستوجوی درمان چاقی بینسالی
درنهایت، محققان نحوه کارکرد هورمونی به نام لپتین را نیز در موشهای آزمایشگاهی بازدید کردند. لپتین هورمونی است که به تنظیم اشتها پشتیبانی میکند. حساسیت به لپتین در رابطه با چاقی در تعداد بسیاری از مطالعات مورد بازدید قرار گرفته است، از جمله آنزیمی در سلولهای چربی که میتواند حساسیت آنها به هورمون را تحول دهد و تبدیل افت وزن سریع شود.
در این مطالعه، موشهای با مژکهای مختصر شده، هیچ تاثییر افت اشتهایی را توسط لپتین مشاهده نکردند.

«مانامی اویا» نویسنده اول این مطالعه او گفت: «این اتفاق مقاومت به لپتین نامیده میشود و زیاد تر در بیماران چاق نیز مشاهده میشود. مقاومت به لپتین یک مانع برای درمان چاقی است، اما علت آن زمانها ناشناخته باقی مانده است. در بیماران چاق، بافت چربی لپتین بیشتر از حد ترشح میشود که علتفعالیت مزمن ملانوکورتین میشود. مطالعه ما مشخص می کند که مقاومت به لپتین امکان پذیر مختصر شدن مژکهای MC4R+ مرتبط با افزایش سن در بینسالی را افزایش دهد. بدین ترتیب حیوانات در یک مارپیچ رو به پایین قرار میگیرند که در آن ملانوکورتین بیتاثییر میشود و خطر ابتلا به چاقی را افزایش میدهد.»
یقیناً، مطالعات بیشتری موردنیاز خواهد می بود تا ببینیم آیا این یافتهها در مثالهای انسانی نیز صادق است یا خیر. درحال حاضر، ناکامورا پیشنهادهای نه چندان جالبی را که متخصصان برای افت وزن برای دههها حرف هایاند تکرار میکند: مواظب آنچه میخورید باشید.
او او گفت: «عادات غذایی متعادل میتواند مژکهای MC4R را به قدر کافی نگه داری کند تا سیستم ضد چاقی مغز را حتی با افزایش سن در حالت خوبی نگه دارد.»
منبع