به گزارش خبرخوان
به گزارش خبرگزاری برنا؛ شرح دعای روز هشتم ماه مبارک رمضان به شرح ذیل است :
بسم الله الرحمن الرحیم
«اللهمّ ارْزُقنی فیهِ رحْمَهَ الأیتامِ و إطْعامِ الطّعامِ و إفْشاءِ السّلامِ و صُحْبَهِ الکِرامِ بِطَوْلِکَ یا ملجأ الآمِلین»
«خدایا در این ماه، مهرورزی به ایتام، و خوراندن طعام، و آشکار کردن سلام، و همنشینی با اهل کرامت را نصیبم فرما، به عطایت ای پناهگاه آرزومندان.»
در این دعا، چند چیز از خدا مىخواهیم، امورى کهدر این فصل از خدا مىخواهیم، مربوط است به کیفیتمعاشرت و برخورد کردن با مردم در جامعه. آنهایىکه تا بحال در این هفت روز، خواندیم، همه به روابطى کهانسان با خدا دارد مربوط می بود: خدایا به من توفیق بده تانماز بخوانم؛ قیام داشته باشم؛ روزهدار بشوم؛ از این قبیلدعاها. خلاصه، خواست برقرارى روابطى می بود کهمربوط به بنده و خدا مىشود. روابطى هم بین بنده باسایر بندگان هست؛ یعنى فرد با اجتماع؛ و حرکت افرادمؤمن با یکدیگر، که بیشتر احکام اسلام هم در اینمورد است.
اسلام و ظرافتهاى اجتماعى
احکام و دستورات اسلام به یک معنی در دو تکهاست؛ یک قسم مربوط مىشود به تنظیم روابطى که بندهبا خدا باید داشته باشم و قسم دیگر دستورها و مقرراتىاست که براى تنظیم روابط جامعه مسلمانان با یکدیگر وآداب معاشرت، خرید وفروش و امثال اینها است. دستورهاىاسلام در این تکه دوم به مراتب بیشتر است، براىاینکه اگر حالت جامعه در این دنیا مطلوب و روابط انسان با جامعه سالم می بود و جامعه صالحى راه اندازی شد ومؤمنان در سایه آن جامعه صالح زندگى کردند، تحصیلآخرت هم مىشود. تحصیل آخرت مبتنى بر آن است واگر خواسته باشیم جامعه صالح تنظیم بشود باید به هماندستورهایى که اسلام داده است: مردم چطور با یکدیگررفتار کنند؛ هر قشرى در برابر قشر دیگر چه موضعىداشته باشد، عمل بشود. اخلاقیات اسلام هم داخل دراین تکه مىشود. باید انسان خوبى بکند، احسان بکند،کسى را نیازارد، ظلم نکند، الى غیر ذلک. این دستورهامربوط به این است که مسلمانان با یکدیگر آمیخته و بهکلمه مؤتلف باشند.
از مواردى که دین اسلام زیاد روى آن اصرار کرده،حمایتاز ضعفا و بیچارگان است. خوبى کردن به کسانىکه به وجهى از وجوه، ضعف و ناتوانى اشکار کردهاند که ماحالا تعبیر مىکنیم به مستضعف. کسى بیمار شده، اینمحتاج به یارى است؛ محتاج به محبت است. کسى همانندفقیر شده و محتاج به مهربانى و احسان است. یا کسىیتیم و بىسرپرست شده؛ این در نهایت محتاج به پشتیبانیو یارى است.
بهاختصاصی در مسأله محرومان و مستضعفان، اسلامزیاد پافشاری کرده است که مسلمانان ماموریت دارند بهآنها احسان و مهربانى بکنند. در این دعا، (دعاى روزهشتم ماه مبارک رمضان) از خدا مىخواهیم که ما راموفق بدارد این کارها را بکنیم. یکى از این کارها رحمتبه ایتام است.
نیاز یتیمان به پشتیبانی معنوى و عاطفى
«ایتام» جمع یتیم است. یتیم کسى است که پدر،مادر یا هردو را از دست داده است. یتیمان از ضعفایىمی باشند که بسیار به پشتیبانی و رحمت نیاز دارند.
نمىخواهیم بگوییم یک یتیم تنها از جنبههاى مادى،محروم و بیچاره شده است نه! از جنبههاى معنوى نیزبازمانده است. در جنبههاى مادى امکان پذیر پدرشبرای مثالً ثروتمند بوده، ارث برایش گذاشته، که آن را همباید به وسیله قیمومیت مراعات بکنند تا مالش ضایعنشود، ولى عمده جنبه معنوى آن است که یتیم ازمحبتهاى پدرانه یا محبتهاى مادرانه محروم شدهاست. در اینجا ماموریت مسلمانان این است که به جاىپدر و مادر، آن محبتهایى را که آنها به او مىکردند،عطا کنند. این است که مىگوید: «خدایا! مرا مهربان کنبر یتیمان و مهربانى با یتیمان را روزى من بفرما». درشرع مقدس اسلام در مراعات حال یتیم خواست شدهاست. برای مثالً حرف های شده کسى که دست لطف و محبت برصورت یتیم بکشد چه مقدار ثواب دارد، یا اگر یتیمى بگرید،عرش خدا مىلرزد. معنایش این است که مسلماناننباید بگذارند یتیمى گریه بکند. این مسئولیت به گردنهمه مسلمانان است؛ بهاختصاصی آنهایى که با او رابطه دارند. به خصوص در ماه مبارک رمضان، همانگونه کهحضرت رسول(ص) در آخر ماه شعبان خواستفرمودند و آن روایت خیلى مفصل است. ایشان درقسمتى از آن خطبه معروف در توصیف ماه رمضانفرمودهاند: «تحننوا على ایتامالناس لتحننوا على ایتامکم»یعنى مهربانى و محبت بکنید با یتیمهاى مردم، تا بعدازاین اگر شما هم یتیمى داشتید، مردم او را مراعات کنند.این نوشته در قرآن هم آمده است که اگر شما حق یتیم را ضایع بکنى و احتیاط او را نکنى، اولادتان موردبىمهرى دیگران واقع مىشود. این است که مىفرماید:خدایا! ما در این روز ماه رمضان از تو مىخواهیم کهدلسوزى و مهربانى با یتیمان را در دل ما قرار بدهى.
خواست دیگر در این دعا «اطعام الطعام» است.سیر کردن گرسنگان از عباداتى است که زیاد بر آنپافشاری و خواست شده است. از جمله مستضعفانى کهمحتاج به مراعات و عنایتاند، کسانى می باشند که فقر،آنها را احاطه کرده است. اطعام طعام، کنایه از از بین بردن فقرفقیر کردن است. یقیناً خصوص اطعام هم خیلىخصوصیت دارد و خواست شده؛ یعنى، نان دادن بهگرسنگان. این هم از بیشترین عبادات و جهت برترىانسان در مقام عبودیت و تقرب الهى است که انساننانبدهد، گرسنگان را سیر کند و این هم از چیزهایى استکه درمورد ماه رمضان، بیشتر به آن خواست شده است.در همان روایت حضرت رسول(ص) آمده است:
«وتصدقوا على فقرائکم»
مردم! در این ماه رمضان، تصدق کنید بر مسکینان وفقراى خودتان. مساکین یعنى، آنهایى که خیلىدرماندهاند. فقرا آنهایى می باشند که بدبختند، ولى نه بهاندازه مساکین.
ضعفا را دریابید
ماموریت مسلمانان است که به ضعفا و نیازمندانجامعه هرچه از دستشان برمىآید، پشتیبانی بکنند. ایناست که بهخصوص در ماه رمضان به افطارى دادن واطعام کردن خواست شده است. ناگفته نماند که ایناطعام طعام تعلق به اینکه طرف حتماً فقیر وگرسنه باشد هم ندارد، یقیناً آنها مقدماند. اصل اطعامطعام – ولو اینکه طرف غنى و مالدار باشد – قیمتدارد. همان مهمانى دادن و اطعام طعام کردن ازچیزهایى است که زیاد فضیلت دارد، بهخصوص در ماهمبارک رمضان که فضیلت و پاداشى مضاعف دارد.
پیامبر گرامى اسلام فرمودند: «من فطر مؤمناً صائماًکان له بذلک عتق رقبته و نجاه منالنار» یعنى کسى که افطارى بدهد و مهمانى بکند مؤمن صائمى را، ثوابشهمانند آزاد کردن بندهاى است و در بین ما مسلمانان اینسنت هم الحمدلله جارى هست، ولى به نظر مىآید کهدر قدیمالایام بهتر جارى می بود. یعنى درگذشته مسألهمقید بودن به اینکه شبهاى ماه رمضان مهمانى کنند وافطارى بدهند، ترویج بیشترى داشت.
مؤمنان و اهل ایمان فهمید باشند که در ماه رمضان،این سنت حسنه
– افطارى دادن به صائم – را از دستندهند. اکنون اعم از اینکه افطارى را به خانهاش ببرى یااو را به منزل خود دعوت کنى. در مساجد هم که گاهىبرای مثالً خرما یا چیز دیگرى را براى افطارى مىدهند، نوعىاطعام طعام به شمار مىرود. به هرحال اطعام طعام بههرگونه که باشد، از بزرگترین عبادات است وبهخصوص افطارى دادن و روزهدار را اطعام کردن که بهمراتب بیشتر امتیاز دارد و در ادامه این دعاى شریفمىخوانیم: «وافشاءالسلام».
سلام پرچم صلح و صفا
سومین دعایى که در این روز داریم این است که:خدایا! ما را توفیق بده به اینکه سلام و سلم و صلح را درمیان مردم انتشار کنیم؛ یعنى، هم خودمان اهل سلامتباشیم و امنیت جامعه را متزلزل نکنیم و هم سعى وکوشش بکنیم که امنیت جامعه متزلزل نباشد و سلام وامنیت بر جامعهمان حکمفرما باشد. هرکسى در حدخودش باید افشا سلام بکند؛ افشا سلام همان منتشرکردن صلح و صفاست. این هم از بزرگترین عباداتاست. در روایتى داخل شده است که مىفرماید: «خیرکممن اطعم الطعام وافشى السلام و صلى والناس نیام».
(بهترین شما کسانى می باشند که گرسنگان را اطعامطعام مىکنند و سلام را در بین مردم انتشار مىسازند ونماز شب مىخوانند هنگامى که دیگران در خوابند).
ائمه معصومین علیهمالسلام از اینها به گفتن«المنجیات» یعنى چیزهایى که علتنجات انسان ازآتش جهنم مىشود نام بردهاند.
چیزهایى که در این فصل از دعا مىخوانیم ازمهمترین چیزهایى است که مربوط به روابط انسان باهمنوعان خودش است. یکى از خواهشهاى ما در ایندعا عبارت است از: همنشینى با خوبان. در دعاى روزهشتم مىگوییم: خداوندا سخن بگویید کرام را روزى ما کن.یعنى ما را موفق بدار که با مردمان خوب، معاشرتداشته باشیم؛ با مردمان خوب همنشینى بکنیم.
یکى از دستورهاى مهم اسلام که در تهذیب وتربیت هم زیاد مؤثر است، همین همنشین خوباختیار کردن و رفیق خوب داشتن است. بیشتر بدىهاو خوبىهاى انسان از ناحیه رفیق بد و رفیق خوب حاصلمىشود. لذا در این تکه از دعا، این خواست رابیان مىکنیم: «خدایا! روزى بکن که با مردمان خوبهمنشینى و رفاقت کنیم». در قسمت پایانى این دعامىخوانیم «بطولک یا ملجأ الاملین».
همانگونه که پیداست در آخر هریک از دعاهامتشبث مىشویم به یکى از صفات خداوند که اینجا هممتشبث به «طول» مىشویم، طول به معناى انعام واحسان است، مىگوییم به حق احسان تو اى خدا که ایندعاهاى ما را مستجاب بکنى «یا ملجاالاملین» اى کسىکه پناه آرزومندان هستى.
انتهای مطلب/
دسته بندی مطالب
اخبار کسب وکار
منبع