به گزارش خبرخوان
به گزارش خبرنگار خبرگزاری برنا، در روستای اسپاخو تا بحال ۱۴ تاثییر و محوطه تاریخی شامل آتشکده اسپاخو، قلعه شهر سوخته، معدن تاریخی، ساختارهای آرامگاهی، قلعه ساسانی، محوطه باستانی اسپاخو، حمام، راه قدیمی، محوطه ساسانی، رشته قنات قدیمی، محوطه اسلامی و محوطه چشمه علی اصغر شناسایی شده است. اما با اهمیت ترین و شاخصترین تاثییر این مجموعه آتشکده اسپاخو است که بر روی تپهای نسبتاً بلند در جنوب روستای امروزی اسپاخو قرار دارد.
آتشکدهها یادگاران ایران باستاناند که تا این مدت هم بر فراز کوه یا در امتداد دشت، یکه و تنها خودنمایی میکنند. با اینکه خاموشاند، اما شکوه و عظمت تاریخ از بین طاقهای آنها شعلهور است. آتشکده اسپاخو یکی از کهنترین بناهایی است که در پهنه خراسان شمالی محکم است.
بر پایه نتیجه حفاریهای باستانشناسی، پیشینه آتشکده اسپاخو به دوره حکومت ساسانیان نسبت داده میشود. در نزدیکی آتشکده روستایی هم به همین نام یعنی اسپاخو وجود دارد. «اسپاخو» برگرفته از واژگان «هسپ» یا «اسپ» است که ریشه در زبان پهلوی دارد. این واژه در گذر زمان به اسب تحول شکل اشکار کردهاست.
برخی میپندارند معبد سنگی اسپاخو نه یک آتشکده، بلکه یک کلیسا بوده است. با این حال تا این مدت سندی دال بر این ادعا اشکار نشده است. گمان میرود شکل دایرهای محراب، آتشدان و سوراخهای درون سقف گنبد، روزنههایی برای خروج دود است که آتشکده بودن اسپاخو را قبول میکند.
قدمت آتشکده اسپاخو نزدیک به ۲۵۰۰ سال تخمین زده میشود و علاوه بر سقف گنبددار، جنس سازه از سنگ لاشه و ساروج است و تیرهای چوبی نیز در ساخت آن منفعت گیری شده است. این سازه دارای ترکیبی از گنبدخانه و ایوان است که سابقه کهنی در معماری بناهای ایرانی دارد.
فضای داخلی تالار آتشکده که گنبد هم برفراز آن قرار دارد، مربعی است و از اضلاع شمالی، جنوبی و شرقی، سه ورودی دارد. ورودیهای شمالی و جنوبی تالار همان ورودیهای خارجی بنا و ورودیهای شرقی، تالار مهم را به ایوان مرتبط میکند. از مهمترین نکات با اهمیت در تزئین ایوان، وجود ۲ پنجره کور در نمای شمالی و جنوبی است که زیاد همانند به نمونههای هخامنشی است.
عناصر معماری بنای اسپاخو ترکیبی از سبکهای معماری بناهای مذهبی و حکومتی دوران تاریخی ایران با پافشاری بر دوران ساسانی است که با دقت به موقعیت جغرافیایی و کاربرد مذهبی آن، اهمیت خاصی در مطالعات باستانشناسی دوران تاریخی منطقه دارد. بنای اسپاخو در سال ۱۳۴۵ توسط یک تیم باستانشناسی شناسایی و بعد از آن در فهرست آثار ملی سرزمین به ثبت رسید.
با اینکه این منطقه در قبل زیاد آباد و سرسبز بوده و وسعت باغها و مزارع زیاد زیاد تر می بود، اما امروزه به جز چندین باغ میوه که آتشکده را محصور کرده، چیزی به چشم نمیخورد.
این سازه سنگی در ۱۱۵ کیلومتری بجنورد به سمت جنگل گلستان قرار دارد و بیشتر از ۵۰ کیلومتر از غرب شهر آشخانه فاصله دارد. آتشکده اسپاخو در نزدیکی روستایی به همین نام از بعد سالیان دور به جای مانده است.
نشانی: ۶۱ کیلومتری جنوب غرب شهر آشخانه
انتهای مطلب
دسته بندی مطالب
اخبار کسب وکار
منبع