معبد اسپاخو کهن ترین بنای دوره ساسانی در خراسان شمالی_خبرخوان

علی باقری
4 Min Read


به گزارش خبرخوان

به گزارش خبرنگار خبرگزاری برنا، در روستای اسپاخو تا بحال ۱۴ تاثییر و محوطه تاریخی شامل آتشکده اسپاخو، قلعه شهر سوخته، معدن تاریخی، ساختار‌های آرامگاهی، قلعه ساسانی، محوطه باستانی اسپاخو، حمام، راه قدیمی، محوطه ساسانی، رشته قنات قدیمی، محوطه اسلامی و محوطه چشمه علی اصغر شناسایی شده است. اما با اهمیت ترین و شاخص‌ترین تاثییر این مجموعه آتشکده اسپاخو است که بر روی تپه‌ای نسبتاً بلند در جنوب روستای امروزی اسپاخو قرار دارد.

آتشکده‎ها یادگاران ایران باستان‎اند که تا این مدت هم بر فراز کوه یا در امتداد دشت، یکه و تنها خودنمایی می‎کنند. با این‎که خاموش‎اند، اما شکوه و عظمت تاریخ از بین طاق‎های آن‎ها شعله‎ور است. آتشکده اسپاخو یکی از کهن‌ترین بنا‌هایی است که در پهنه خراسان شمالی محکم است. 

بر پایه نتیجه حفاری‎های باستان‌شناسی، پیشینه آتشکده اسپاخو به دوره حکومت ساسانیان نسبت داده می‎شود. در نزدیکی آتشکده روستایی هم به همین نام یعنی اسپاخو وجود دارد. «اسپاخو» برگرفته از واژگان «هسپ» یا «اسپ» است که ریشه در زبان پهلوی دارد. این واژه در گذر زمان به اسب تحول شکل اشکار کرده‌است.

برخی می‎پندارند معبد سنگی اسپاخو نه یک آتشکده، بلکه یک کلیسا بوده است. با این حال تا این مدت سندی دال بر این ادعا اشکار نشده است. گمان می‌رود شکل دایره‌ای محراب، آتشدان و سوراخ‌های درون سقف گنبد، روزنه‌هایی برای خروج دود است که آتشکده بودن اسپاخو را قبول می‎کند.

قدمت آتشکده اسپاخو نزدیک به ۲۵۰۰ سال تخمین زده می‎شود و علاوه بر سقف گنبددار، جنس سازه از سنگ لاشه و ساروج است و تیر‌های چوبی نیز در ساخت آن منفعت گیری شده است. این سازه دارای ترکیبی از گنبدخانه و ایوان است که سابقه کهنی در معماری بنا‌های ایرانی دارد.

فضای داخلی تالار آتشکده که گنبد هم برفراز آن قرار دارد، مربعی است و از اضلاع شمالی، جنوبی و شرقی، سه ورودی دارد. ورودی‎های شمالی و جنوبی تالار همان ورودی‎های خارجی بنا و ورودی‎های شرقی، تالار مهم را به ایوان مرتبط می‎کند. از مهم‎ترین نکات با اهمیت در تزئین ایوان، وجود ۲ پنجره کور در نمای شمالی و جنوبی است که زیاد همانند به نمونه‎های هخامنشی است.

عناصر معماری بنای اسپاخو ترکیبی از سبک‌های معماری بنا‌های مذهبی و حکومتی دوران تاریخی ایران با پافشاری بر دوران ساسانی است که با دقت به موقعیت جغرافیایی و کاربرد مذهبی آن، اهمیت خاصی در مطالعات باستان‌شناسی دوران تاریخی منطقه دارد. بنای اسپاخو در سال ۱۳۴۵ توسط یک تیم باستان‌شناسی شناسایی و بعد از آن در فهرست آثار ملی سرزمین به ثبت رسید.

با این‎که این منطقه در قبل زیاد آباد و سرسبز بوده و وسعت باغ‎ها و مزارع زیاد زیاد تر می بود، اما امروزه به جز چندین باغ میوه که آتشکده را محصور کرده، چیزی به چشم نمی‎خورد.
این سازه سنگی در ۱۱۵ کیلومتری بجنورد به سمت جنگل گلستان قرار دارد و بیشتر از ۵۰ کیلومتر از غرب شهر آشخانه فاصله دارد. آتشکده اسپاخو در نزدیکی روستایی به همین نام از بعد سالیان دور به جای مانده است.

نشانی: ۶۱ کیلومتری جنوب غرب شهر آشخانه

در سایت خبری خبرخوان آخرین اخبارحوادث,سیاسی,فرهنگ وهنر,اقتصاد و تکنولوژی,دفاعی,ورزشی,ایران,جهان را بخوانید.

انتهای مطلب

دسته بندی مطالب
اخبار کسب وکار

اخبار تکنولوژی

اخبار اقتصادی

اخبار فرهنگ وهنر

اخبار تکنولوژی

اخبار سلامتی



منبع

Share This Article