– مجتبی برزگر: در شب هفتم محرم ۱۴۰۳ نوحه نوستالژیک نزار قطری «انا مظلوم حسین» سپس از ۱۷ سال در برنامه حسینیه معلی بازخوانی شد.

نوحه‌ای که ۲۸ سال است در ایام عزاداری امام حسین(ع)، نزار آن را اجرا می‌کند و اصولاً مخاطبان از مداحان شناخته شده این انتظار را دارند قطعه‌های ماندگارشان را در کنار قطعات تازه، بخوانند تا از اجرای این نوستالژی‌ها هم لذت ببرند.

کما این که مداحان ایرانی همچون محمود کریمی، سیدمجید بنی‌فاطمه و تعداد بسیاری دیگر هم بعضاً مداحی‌های نوستالژی‌شان را اجرا می‌کنند.

این اتفاق برای نزار قطری در «حسینیه معلی» افتاد. نوحه‌ای که نزار آن را به دو زبان عربی و فارسی سروده و برای اولین بار ۲۴ دی‌ماه ۱۳۸۶ در شبکه سه پخش شد. بعد از آن چندین دفعه در ماه‌های محرم و صفر به گفتن یک مداحی خاطرانگیز از شبکه‌های گوناگون صداوسیما پخش شد. 

مداحی که برای اولین بار با دوبیتی زیبایی که از مادرش آموخته می بود پا به عرصه ستایشگری اهل‌بیت گذاشت. نزار برای مدتی در انگلستان به تحصیل و گذراندن زندگی پرداخت و اکنون ساکن کویت است. این مداح به ۴ زبان انگلیسی، عربی، فارسی و اردو مسلط است اما شهرت جهانی او به جهت اجرای مداحی قطعه “انا مظلوم حسین”  اتفاق افتاد.

نزار در ابتدای مداحی‌اش قصیده «خیره‌الله من خلق ابی» را اجرا می‌کند و در آخر همه مجالس خود این قطعه را می‌خواند. 

پخش این مداحی‌های نوستالژیک از یک طرف اتفاق خوبی است و تمرکز روی نوحه مداحی که فقط از اتفاقات جانسوز اهل‌بیت نمی‌گوید و ریلِ جدیدی در این عرصه را با ورود به حماسه‌‌ها و ایثارگری‌ها و نمایش شجاعت و دلاوری‌های اهل‌بیت عصمت و طهارت به روی جامعه مداحی باز کرد. 

.

او با رجزخوانی‌های معروف خود سبکی را با خودش به کشورهای عربی و ایرانی آورد که مصداقِ بارز آن بحر طویل‌های معروف حاج محمود کریمی هم می‌تواند باشد. یقیناً چند سالی است که تلویزیون زیاد ترِ تمرکز خود را روی سبک‌هایی گذاشته که هم کودک و نوجوان را محو قابش می‌کند و هم برای علاقه‌مندان به حوزه مداحی درس‌آموز است. 

اولاً در حوزه سرود و ساخت نماهنگ کارهای اختصاصی را در دستور کار قرار داده به جهتِ دچار کردن کودکان و نوجوانان در این عرصه، این طیف را با خودش همراه کرده و ثانیاً با ساخت برنامه‌هایی به طور اختصاصی «حسینیه معلی» درِ ساختارهای جدیدی را به رویِ علاقه‌مندان به این حوزه باز کرده است. یعنی در واقع هم علاقه‌مند به مداحی را با سبک‌های تازه و نوآورانه آشنا می‌کند و هم با اشعارِ مداحانی امثالِ نزار قطری، مداحی نوینِ به دور از بدعت و تحریف را آموزش می‌دهد. 

تلویزیون در این عرصه می‌تواند نقشِ مدیریت فضا را ایفا کند. یعنی از یک طرف مشوقِ کودکان و نوجوانان علاقه‌مند به حوزه مداحی درست و اصولی باشد و از طرفی دیگر به طوری عرصه‌سازِ آموزش درست و اختصاصی برای مداحانی باشد که فعالانه در این حوزه قدم برمی‌دارند اما به جهتِ یادگیری یکسری از سبک‌ها و تکنیک‌های مداحی، پشت تریبون‌های هیئات مذهبی سرزمین قرار می‌گیرند و از اصول و تکنیک‌های ماهوی چیزی نمی‌دانند. 

یکی از این بسترهای اختصاصی حسینیه معلی است؛ ابداعی تازه که باید بتواند جایگاه خود را در سپهر آیین‌های دینی و شعائر دینی بازیابی کند. هم چنان که این فصلِ محرمی توانسته در این عرصه قدم‌های جدّی بردارد با دسته‌های عزاداری قومیت‌های گوناگون که فضایی تازه را به برنامه‌سازی مذهبی داده است.

برنامه «حسینیه معلی» به گفتن یک اتفاقات تازه رسانه‌ای در آیین‌های دینی، بستری است برای به نمایش گذاشتن ابعاد دلنشین و کمتر دیده شده منش، آداب و رسوم مؤمنان و اقوام مسلمان در ایام حزن و نشاط اهل‌بیت. معلی، اراعه الگویی تازه برای نشر رسانه‌ای عزاداری‌ها و نشاط اهل‌بیت عصمت و طهارت است که خلأ این چنین الگوهایی در فضای فرهنگی و رسانه‌ای سرزمین حس می‌شد.

اهمیت خلق این برنامه آن جایی اهمیت بیشتری می‌یابد که یادآوری کنیم برنامه‌های دینی و مذهبی تلویزیون در همه سال‌های بعد از انقلاب، در انحصار برنامه‌های او گفت‌وگومحور، محدود بوده و مخاطبان در این سال‌ها تقریباً ناظر هیچ خلاقیت فرمی قابل توجهی از سوی برنامه‌سازان معرفتی تلویزیون نبوده‌اند. «حسینیه معلی» با منفعت‌گیری از فضای دوستانه بین مجری و میهمانان برنامه توانسته وجوهی از نمایش فضای غیررسمی و صمیمانه مومنان را در هم آمیزد و این اتفاق با وجود مداحانی که پیش از این مدام پشت تریبون‌های رسمی هیئت‌ها دیده و شنیده شده بودند، جذابیت بیشتری یافته است.

یکی از این مداحان نزار قطری است که هنگامی نوحه نوستالژیک چند ساله‌اش مجدد بازخوانی می‌شود مورد دقت تعداد بسیاری از رسانه‌ها قرار می‌گیرد. این نشان‌دهنده تأثیرگذاری تلویزیون در این عرصه است که می‌تواند با رشد و ارتقاء ساخت این چنین برنامه‌ها و برداشتن قدم‌های جدّی در حوزه‌های فرهنگی و هنر دینی و مذهبی تأثیرات بسزایی در جریان شکل‌گرفتن نسل‌های علاقه‌مند در عرصه هنر ستایشگری اهل‌بیت بردارد.

این شب‌ها حسینیه معلی هم چنان با اجرای نجم‌الدین شریعتی، وجود محمدرضا طاهری، سیدرضا نریمانی، نزار قطری و حجت‌الاسلام مصطفی کرمی و مهدی رسولی در میز ذاکران از شبکه سه سیما پخش می‌شود.

انتهای مطلب/