روزهای افسانه ای F-4 Phantom II بالاخره به آخر خواهد رسید و به زودی ترکیه و ایران تنها کشورهایی خواهند می بود که آن را در سرویس فعال خواهند داشت. جنگنده اف-۴ فانتوم عموماً به گفتن یکی از بهترین جت های جنگنده مافوق صوت دوران خود در نظر گرفته می شود. وقتی که F-4 Phantom تشکیل شد، مقصد از آن جنگنده ای می بود که بتواند فرار کند اما توانایی مخفی شدن (قابلیت پنهانکاری و رادارگریزی) نداشته باشد و حداکثر شدت آن ۲.۲۳ ماخ می بود. امروزه جت های جنگنده ای همانند F-35 پنهانکار و رادارگریز بوده اما کندتر می باشند (شدت ۱.۶ ماخ) و با این ایده ساخته می شوند که یک جت جنگنده نمی تواند فرار کند اما می تواند نهان شود.

۱- کره جنوبی آنها را بازنشسته کرد

نزدیک به ۵۵ سال خدمت فانتوم در نیروی هوایی کره جنوبی با بازنشستگی فانتوم های این سرزمین در ژوئن ۲۰۲۴ به آخر رسید

کره جنوبی سرانجام آخرین اف-۴ فانتوم خود را در ژوئن ۲۰۲۴ بازنشسته کرد. نیروی هوایی کره در مراسمی در ۷ ژوئن بعد از تکمیل گشت زنی نهایی شان که نزدیک به یک ساعت به طول انجامید، دو فروند فانتوم باقیمانده خود را بازنشسته کرد. این نشان دهنده آخر بیشتر از پنج دهه خدمت فانتوم در ارتش کره می بود. اولین F-4 فانتوم در سال ۱۹۶۹ در طول جنگ سرد داخل کره جنوبی شد که در آن زمان یک تحکیم بزرگ برای نیروی هوایی کره جنوبی به شمار می رفت. اما زیاد چیزها از آن زمان تا بحال تحول کرده است.

در آن زمان، کره شمالی اقتصاد بزرگتر و صنعتی تری داشت در حالی که برخی از پیشرفته ترین جت ها را از اتحاد جماهیر شوروی دریافت می کرد. امروزه، نیروی هوایی کره شمالی چیزی بیشتر از یک موزه هوانوردی نیست، در حالی که قسمت جنوبی ثروتمند شبه جزیره کره در حال دریافت جت های جنگنده پیشرفته نسل پنجم F-35 است.

۲- یونان آن ها را بازنشسته می کند

یونان اظهار کرده است که F-4 فانتوم، F-16 Block 30 و Mirage 2000-5 های خود را واگذار می کند

یونان پیش تر در سال ۲۰۲۴ خبرداد که به زودی F-4 فانتوم های قدیمی خود را بازنشسته می کند (در حالی که جنگنده های قدیمی Mirage 2000-5 و F-16 Block 30 را نیز به فروش می رساند). یونان یک اسکادران از ۳۴ فروند فانتوم F-4E را در اختیار دارد. این جنگنده ها در اختیار اسکادران ۳۳۸ نیروی هوایی یونان می باشند- که در ابتدا در سال ۱۹۵۲ تأسیس شد. اگرچه امکان پذیر یونان بتواند خریداری برای فانتوم ها اشکار کند، سن بالای این جنگنده ها به این معنی است که گمان اسقاط شان زیاد تر است.

یونان این چنین در حال ارتقاء نیروی هوایی خود با هواپیماهای جنگنده تازه آمریکایی F-35 و رافال ساخت فرانسه است. این جنگنده های تازه، به طور قابل توجهی توانایی های نیروی هوایی یونان را افزایش می دهد. در واقع، این تغییرات به گفتن بزرگترین تحولی شناخته می شود که نیروی هوایی یونان تا بحال انجام داده است.

۳- ایالات متحده آن ها را منفجر کرد

تعداد بسیاری از F-4 فانتوم های آمریکایی به اهداف زامبی تبدیل و منفجر شدند

به معنی واقعی کلمه، نیروی هوایی ایالات متحده نیز یکی از اپراتورهای نهایی F-4 فانتوم است. ایالات متحده صدها فروند از اف-۴ های تامکت را بازنشسته کرده و سپس آنها را به هواپیماهای بدون سرنشین به نام QF-4 تبدیل کرده است. QF-4 یک مقصد هوایی با قابلیت کنترل از راه دور است که نیروی هوایی ایالات متحده از آن برای آموزش، آزمایش تسلیحات و تیراندازی منفعت گیری می کند و “یک مقصد واقعی در مقیاس کامل برای برسی سیستم تسلیحاتی هوا به هوا…” به شمار می روال.

در واقع ایالات متحده تعداد بسیاری از فانتوم های خود را منفجر خواهد کرد. اشکار نیست که آیا QF-4 تا این مدت توسط نیروی هوایی مورد منفعت گیری قرار می گیرد یا نه (امکان پذیر وب سایت به روز نشده باشد اما موجودی فعال از این جنگنده در نیروی هوایی ایالات متحده ۸۴ فروند ذکر شده است). نیروی هوایی بعد از پایان F-4 فانتوم های بازنشسته، اکنون F-16 Fighting Falcon های بازنشسته را به اهداف هوایی زامبی تبدیل می کند.

۴- ایران و ترکیه: تنها دارندگان آینده نزدیک اف-۴ فانتوم

اشکار نیست ترکیه و ایران چه وقتی آخرین F-4 فانتوم های خود را بازنشسته می کنند

هنگامی که یونان سرانجام F-4E فانتوم های خود را بازنشسته کند، ترکیه و ایران آخرین نیروهای هوایی خواهند می بود که تا این مدت اف-۴ فانتوم قدیمی را در خدمت فعال دارند. تا این مدت اشکار نیست که ترکیه تا چه وقتی به منفعت گیری عملیاتی از این هواپیما ادامه خواهد داد، اما این سرزمین به گمان زیاد این کار را وقتی انجام خواهد داد که اف-۱۶هایی که به تازگی قراردادشان را بسته یا جت جنگنده بومی Kaan داخل سرویس شوند.

قبل از انقلاب ۱۹۷۹، ایران متحد نزدیک آمریکا می بود و مقدار بسیاری تجهیزات نظامی آمریکایی را دریافت می کرد. از آن زمان تا بحال، دسترسی ایران به بازار تسلیحات نظامی جهان قطع شده است. بدون هیچ گزینه فرد دیگر، ایران ناوگان اف-۴ فانتوم و اف-۱۴ تامکت های خود را با وجود تحریم ها به پرواز درآورده است. از این رو اشکار نیست که ایران تا چه وقتی می تواند این جنگنده های آمریکایی خود را در حالت فعال و دارای قابلیت پرواز نگه دارد.

۵- جنگنده F-4 Phantom II آخرین مبارزه اش را باخت

یک فانتوم در آخرین نبردی که F-4 فانتوم ها توانایی خواهند کرد، سرنگون شد

یک فانتوم ترکیه ای در نبردی که می تواند آخرین درگیری فانتوم F-4 باشد مورد مقصد قرار گرفته و سقوط کرد. در ۲۲ ژوئن ۲۰۱۲، یک فروند جت شناسایی RF-4E Phantom II ترکیه ای بعد از ورود به حریم هوایی سوریه در جریان جنگ داخلی سوریه، توسط ارتش این سرزمین در حریم هوایی بین‌المللی رهگیری و سرنگون شد. در این حادثه هر دو خلبان ترکیه ای کشته شدند. این فانتوم مورد اصابت موشک زمین به هوای سوریه قرار گرفته و این اولین باری می بود که یک فانتوم بعد از جنگ خلیج فارس سرنگون می شد.

اشکار نیست که آیا ترکیه مجدد از این هواپیمای قدیمی در جنگ منفعت گیری خواهد کرد یا نه. بعد این مورد می تواند آخرین باری باشد که F-4 در یک نبرد واقعی شرکت می کند. با دقت به شرایطی جاری، به نظر می رسد تنها در صورتی که ایران یک طرف جنگی بالقوه باشد، فانتوم ها مجدد نبرد را به چشم خواهند دید.