به گزارش خبرخوان
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا، از زمان اغاز فعالیت دولت سیزدهم، ۱۲ پرتاب موفق ماهواره انجام شد که معادل پرتاب‌هایی است که در یک دهه قبل و در دولت‌های قبل انجام شده است. در هر کدام از این پرتاب‌ها که برخی تحقیقاتی و برخی عملیاتی بودند، چرخه صنعت فضایی توانست ازمایش ها بسیاری کسب کند و از قبل زیاد تر قوت بگیرد در واقع راه اندازی شورای عالی فضایی بعد از ۱۱ سال و در دولت سیزدهم، نوید روز‌های خوشی را در حوزه فضایی می‌داد؛ همین امر علتشد در زمان کمتر از سه سال، صنعت فضایی جان مجدد بگیرد.
یکی از دستاوردها، دستیابی به مدار ۷۵۰ کیلومتری است. ماهواره ثریا با ماهواره‌بر قائم ۱۰۰ پرتاب شد و با قرار گرفتن در مدار ۷۵۰ کیلومتری توانست یک رکورد تازه را به ثبت رساند. قدم بعدی طراحی و ساخت پایگاه فضایی چابهار می بود که می‌تواند توان ایران در عرصه پرتاب ماهواره برای خود و سرزمین‌های همسایه را به شدت افزایش دهد و تا جایی برود که این کار شدنی شود این چنین عملیات عمرانی بزرگ‌ترین پایگاه فضایی خاورمیانه در دولت سیزدهم کلید خورد و به پیشرفت بیشتر از ۵۰ درصدی رسید. این پروژه ملی قرار است در دهه فجر ۱۴۰۳ رونمایی شود.
ماهواره تحقیقاتی «چمران۱» که از سوی گروه فضایی صنایع الکترونیک ایران (صاایران) با همکاری و شراکت پژوهشگاه هوافضا و شرکت‌های خصوصی دانش بنیان طراحی و ساخته شده است، چند روز پیش شنبه ۲۴ شهریور توسط ماهواره بر «قائم ۱۰۰» پرتاب شد و با پیروزی در مدار ۵۵۰ کیلومتری قرار گرفت که باید به این مهم اشاره شود که در میکرو ماهواره چمران-۱ از یک رانشگر فضایی بومی منفعت گیری شده که توسط قسمت دانش‌بنیان داخلی سرزمین بومی‌سازی شده و مورد منفعت گیری قرار گرفت و اثبات فناوری این رانشگر در این ماهواره، مسیر را برای ماهواره‌های آتی سرزمین باز خواهد کرد.
ماهواره چمران با پرتابگر سه مرحله‌ای و با شدت ۷.۵ کیلومتر بر ثانیه در مدار قرار گرفت این چنین وزن ماهواره نزدیک به ۶۰ کیلوگرم و قطر نزدیک به ۹۰ سانتی متر از سری میکرو ماهواره‌های شرکت صاایران است که مأموریت مهم آن تست سیستم‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برای اثبات فناوری مانور مداری در ارتفاع و فاز است این چنین ماموریت ثانویه این میکرو ماهواره، برسی کارکرد و دقت زیر سامانه دینامیک پروازی و زیر سامانه رانشگر فضایی به منظور اجرای مانور‌های مداری مرکز است. از طرفی باید به این مسئله اشاره کنم که این ماهواره به پاس خدمات دانشمند متعهد شهید مصطفی چمران، به نام وی نامگذاری شده است.
محرم غیاثوند مدیر گروه ساخت ماهواره چمران-۱با اشاره به جزئیات ماموریت‌های این میکرو ماهواره، می‌گوید: زیر سامانه‌هایی که در میکرو ماهواره چمران-۱ منفعت گیری شد، همانند مدیریت توان و انرژی و رایانه مرکزی و زیر سامانه‌های مخابراتی، همه انها توسط شرکت‌های دانش‌بنیان سرزمین گسترش یافته‌اند و استارت کارکرد صحیح آنها در این ماهواره تبدیل افزایش قابلیت مطمعن در ماهواره‌های عملیاتی سرزمین شده است از طرفی باید به این مسئله اشاره کنم که بعد از پرتاب پیروزی آمیز ماهواره امید در سال ۸۷، به منظور گسترش صنعت فضایی بیشتر از ۲۰ ماهواره را در سکو‌های گوناگون نانو ماهواره، میکرو ماهواره و مینی ماهواره‌ها گسترش داده است. این ماهواره‌ها شامل طیف متنوعی از ماموریت‌های فضا پایه از قبیل عکس برداری، موقعیت یابی، مخابراتی و تحقیقات فضایی است.
حسن سالاریه؛ رئیس سازمان فضایی ایران در راستای پرتاب ماهواره چمران ۱ می‌گوید: یکی از با اهمیت ترین اقداماتی که سرزمین برای منظومه‌سازی برای رسیدن به منظومه‌های ماهواره‌ای بایستی بردارد او گفت و گو امکان مانور مداری با تحول فاز ماهواره در مدار است و این چنین تحول شیب مداری که هر دو از عمل های مهمی است که برای این منظور منفعت گیری می‌شوداز طرفی پرتاب ماهواره چمران ۱ یکی از اولین تست‌هایی است که در این عرصه توسط ماهواره انجام می‌شود و انشالله بر پایه آخرین اطلاعاتی که از ماهواره داریم الان زیر سیستم‌های گوناگون ماهواره مربوط به حوزه پاور، انتقال داده و تست‌های اولیه انجام شده و کارکرد پیروزی آمیز بوده است یقیناً باید بگویم روز‌های آینده به سمت کنترل ماهواره و نشانه‌روی ماهواره به سمت زمین می‌رویم و انشالله اگر شرایط ماهواره مناسب باشد برای مانور مداری حرکت می‌کنیم.
به حرف های سالاریه ماهواره چمران ۱، چون یک ماهواره تحقیقاتی است عمدتاً کاربری آن اختصاصی متخصصین خود صنعت فضایی ایران و ساخت ماهواره است. قسمت‌های مختلفی در سرزمین از جمله پژوهشگاه هوافضا، مجموعه هوافضای سپاه، مجموعه صاایران و قسمت خصوصی در ساخت ماهواره فعال می باشند و تعداد بسیاری از این مجموعه‌ها در ساخت همین ماهواره چمران پشتیبانی کردند این در حالی است که دانشی که از ساخت اینگونه ماهواره‌ها به دست می‌آید در درجه اول به داخل خود صنعت فضایی سرزمین تزریق می‌شود. چون این ماهواره تحقیقاتی است ما نمی‌توانیم انتظار عملیات از این ماهواره داشته باشیم به گفتن مثال داده‌های این ماهواره به درد صنعت کشاورزی نمی‌خورد. با تثبیت این تکنولوژی ما می‌توانیم ماهواره‌های دقیق‌تر، بزرگتر و با قابلیت‌های بالاتر به اختصاصی در او گفت و گو منظومه سازی بسازیم.
در سایت خبری خبرخوان آخرین اخبارحوادث,سیاسی,فرهنگ وهنر,اقتصاد و تکنولوژی,دفاعی,ورزشی,ایران,جهان را بخوانید.
وی می‌گوید: ماهواره‌های کوثر و هدهد از قسمت خصوصی در آبان ماه پرتاب خواهد شد. ماهواره طلوع ۳ و ظفر ۲ نیز در سال جاری به فضا پرتاب خواهند شد. این چنین چهار ماهواره تحقیقاتی آماده پرتاب نیز داریم. ما امسال بین ۵ تا ۷ پرتاب را پیش بینی کردیم که نخستین پرتاب آن امروز انجام شد و تا آخر سال حداقل ۴ تا ۶ پرتاب دیگر نیز داریم که برخی از این پرتاب‌ها عملیاتی می باشند و برخی نیز تحقیقاتی و آزمایشگاهی می باشند.
بازتاب گسترده رسانه‌های خارجی از پرتاب ماهواره تحقیقاتی «چمران۱»
پرتاب ماهواره تحقیقاتی «چمران۱» توسط ایران، در تعداد بسیاری از رسانه‌های خارجی منعکس و بازتاب‌های گسترده‌ای داشت که به برخی از آنها اشاره می‌شود.
بلومبرگ نوشت: شبکه تلویزیونی دولتی جمهوری اسلامی ایران گزارش داد که این سرزمین روز شنبه یک ماهواره تحقیقاتی ساخت داخل را به فضا پرتاب کرده است.
رویترز نوشت: ایران دومین ماهواره را در سال جاری میلادی به مدار زمین فرستاد. در ماه ژانویه، رسانه‌های ایران گزارش دادند ماهواره «ثریا» به مدار ۷۵۰ کیلومتری پرتاب شد.
اکونومیک تایمز نوشت: ایران با پیروزی یک ماهواره را به فضا فرستاده است. ایران ماهواره تحقیقاتی چمران ۱ را با منفعت گیری از موشک ساخته‌شده توسط سپاه پاسداران با پیروزی به مدار زمین فرستاد. گزارش‌ها حاکی از آن است که ایستگاه‌های زمینی، سیگنال‌هایی را از ماهواره دریافت کرده‌اند.
ای‌بی‌سی نیوز نوشت: ایران می‌گوید که با پیروزی یک ماهواره را به فضا فرستاده است. این سرزمین او گفت یک ماهواره تحقیقاتی را با موشک ساخته‌شده توسط سپاه پاسداران به مدار زمین پرتاب کرده است.
اورشلیم پست نوشت: رسانه‌های دولتی ایران گزارش دادند این سرزمین ماهواره تحقیقاتی چمران-۱ خود را روز شنبه به مدار زمین فرستاده که دومین پرتاب موفق ماهواره برای آن در سال جاری است.
عرب نیوز نوشت: ایران با پیروزی یک ماهواره را به فضا پرتاب کرد. خبرگزاری‌های دولتی گزارش دادند که ایران روز شنبه یک ماهواره تحقیقاتی را با موشک ساخته‌شده توسط سپاه پاسداران به مدار فرستاده است.
واشنگتن پست نوشت: ایران او گفت که یک ماهواره را به فضا پرتاب کرده است. این سرزمین ماهواره تحقیقاتی چمران-۱ خود را روز شنبه به مدار زمین فرستاده است. ایران این پرتاب را که دومین پرتاب از این نوع در سال جاری می بود و یک ماهواره را با موشک در مدار قرار داد، پیروزی‌آمیز توصیف کرد.
روزنامه استرالیایی کانبرا تایمز نوشت: ایران یک ماهواره دیگر را به مدار زمین فرستاد. رسانه‌های دولتی ایران گزارش دادند این سرزمین ماهواره تحقیقاتی چمران-۱ خود را به مدار فرستاده است که دومین پرتاب موفق ماهواره‌ای آن در سال ۲۰۲۴ به حساب می اید.
ایندیا تودی نوشت: ارسال ماهواره ایران به فضا، اولین بار در دوره ریاست جمهوری مسعود پزشکیان. ایران روز شنبه یک ماهواره تحقیقاتی را با موشک ساخته‌شده توسط سپاه پاسداران به مدار زمین فرستاد.
روزنامه هندو نوشت: ایران او گفت که یک ماهواره تحقیقاتی را با موشک ساخته‌شده توسط سپاه پاسداران به مدار زمین فرستاده است.
نگاهی به تغیرات فضایی ایران تا آخر دهه ۷۰
سخن بگویید از پرتاب ماهواره به فضا در سرزمین ما به پیش از انقلاب اسلامی برمی‌گردد، اما تا نزدیک به سال ۷۵ اتفاق چندان مهمی در این حوزه نمی‌افتد و با اهمیت ترین فعل و انفعالات حوزه فضایی از اغاز دهه ۵۰ تا سال ۷۵ به منفعت‌برداری از ایستگاه گیرنده داده‌ای ماهواه‌ای در ماهدشت، راه‌اندازی و نصب تجهیزات موردنیاز برای دریافت مستقیم اطلاعات ماهواره‌های هواشناسی نوآ و نصب و راه‌اندازی تجهیزات مربوط به ضبط و تصحیح، تجزیه و تحلیل، مدیریت و چاپ و تکثیر داده‌های ماهواره‌ای ختم می‌شود.
مرتضی براری، رئیس اسبق سازمان فضایی سرزمین در این خصوص می‌گوید: «قبل از انقلاب دفتری به‌نام مطرح جمع‌آوری داده‌های ماهواره‌ای در سازمان مدیریت، برنامه و بودجه تشکیل شد. این دفتر در سال ۱۳۵۲، توسط آمریکایی‌ها طی قراردادی با شرکت جنرال الکترونیک تشکیل شد؛ یقیناً آنجا فقط مصرف‌کننده داده‌های ماهواره‌ای بودیم. این مطرح بعد از مدتی به سازمان صداوسیما و مجددا به سازمان برنامه و از سازمان برنامه و بودجه به وزارت پست و تلگراف و تلفن منتقل شد. در سال ۱۳۸۲ مطابق مصوبه مجلس، سازمان فضایی ایران، از ادغام سه قسمت شکل گرفت. در وزارت ارتباطات اداره‌کل خدمات نگهداری ماهواره‌های مخابراتی را داشتیم که ارتباطات بین‌الملل را پوشش می‌داد و تا سال ۱۳۸۲ تحت گفتن مرکز سنجش از دور، به وزارت ارتباطات منتقل شد. این مرکز به علاوه اداره‌کل نگهداری خدمات ماهواره‌ای و یک قسمت از اداره‌کل مطرح و گسترش ماهواره مخابراتی، در سال ۱۳۸۲ با هم ادغام شدند و مطابق مصوبه مجلس سازمان فضایی ایران شکل گرفت. سال ۱۳۸۳ اساسنامه سازمان فضایی ایران، تصویب و شورای‌عالی فضایی به ریاست رئیس‌جمهور تشکیل شد.»
باز شدن پای هوا و فضا به دانشگاه‌های ایرانی
فعالیت‌های آموزشی و دانشگاهی فناوری هوا و فضا در دهه ۶۰ اغاز می‌شود. در این دهه و به‌صورت رسمی در سال ۱۳۶۶ دانشکده هوافضا دانشگاه صنعتی امیرکبیر راه‌اندازی می‌شود. رئیس سازمان فضایی از دهه ۷۰ به‌گفتن دهه پژوهش و تحقیقات فضایی، دهه ۸۰ دهه برنامه گسترش فضایی و دهه ۹۰ دوران تثبیت فناوری و اراعه خدمات فضایی به جامعه یاد می‌کند و ادامه می‌دهد: «سال ۱۳۸۵ در دومین جلسه شورای‌عالی فضایی، برنامه ۱۰ ساله اول فضایی تصویب شد. سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۴، با اهمیت ترین برنامه هدفگذاری گسترش فناوری می بود. با سه دانشگاه قرارداد امضا کردیم. در سال ۱۳۸۶ به برنامه ۱۰ ساله که سه برنامه سه‌ساله می بود، بودجه تخصیص داده شد. در برنامه فضایی ۱۰ ساله اول نهاد‌های ما در عرصه فضا شکل گرفت و توان ساخت، پرتاب و منفعت‌برداری از ماهواره را کسب کردیم، رتبه اول علمی منطقه شدیم و به چرخه کامل فناوری فضایی دست یافتیم.»
درخشان‌ترین ستاره‌های ارسالی ایران به آسمان
از اواسط دهه ۸۰ وجود ایران در فضا رنگ و بوی جدی‌تر به خود می‌گیرد. تا پیش از این پروژه‌های گوناگون ماهواره‌ای برنامه‌ریزی و حتی اجرایی شد، اما برخی از آنها هیچ‌گاه به فضا نرسید. یکی از آن پروژه‌ها ماهواره «مصباح» می بود که در سال ۷۶ موافقتنامه ساخت آن بین وزارت علوم و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به امضا رسید و مرکز تحقیقات مخابرات و سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی، مسئول اجرای مشترک طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره مصباح شدند و از سال ۷۷ یک شرکت ایتالیایی با امضای قراردادی با وزارت ارتباطات، شراکت در ساخت مدل مهندسی و فضایی این پروژه را اغاز کرد. خرداد سال ۱۳۸۰ خورشیدی مرحله ساخت نمونه آزمایشگاهی این ماهواره به آخر رسید، مردادماه سال ۸۴ به ایران آمد و رونمایی شد، اما به علت عدم همکاری سرزمین‌های روسیه و ایتالیا هیچ‌زمان پرتاب نشد و به علت مشکلات تحریم این ماهواره در سرزمین ایتالیا مصادره شد و تا بحال هم بازگردانده نشده است.
فتح فضا با ماهواره سینا
مقداری بعدتر یعنی در آبان ماه همان سال «سینا» نخستین ماهواره و کاوشگر فضایی ایران اسلامی در فضا لقب گرفت. ماهواره سینا به خواست وزارت علوم در روسیه ساخته و در همانجا هم به فضا پرتاب شد و در مدار اختصاصی ایران قرار گرفت. سنجش از دور و دریافت، ذخیره و ارسال داده‌های مخابراتی دو مأموریت مهم این ماهواره می بود.
ماهواره امید و امید‌هایی که زنده ماند
پرتاب ماهواره «امید» بدون شک یکی از با اهمیت ترین اخبار سال ۷۸ می بود، ماهواره‌ای کاملا ایرانی که ساخت تجهیزات آن از اسفند ۸۴ اغاز و در همه مرحله های اعم از طراحی و تشکیل در سازمان فضایی ایران و توسط محققان ایرانی صورت گرفت و درنهایت ۱۵ بهمن ماه توسط ماهواره‌بر سفیر به فضا پرتاب شد. این ماهواره در زمان ۵۰ روز، هر ۲۴ ساعت، ۱۵ بار به دور زمین می‌چرخید و گزارش‌های دورسنجی به مرکز فضایی در ایران می‌فرستاد. ماهواره امید اولین قدم علمی در عرصه بومی‌سازی فناوری ماهواره می بود و به جهت آن ایران به جمع سرزمین‌های دارای چرخه کامل فناوری فضایی داخل شد.
پرتاب موفق ۳ ماهواره ایرانی در دهه ۹۰
بعد از امید، ماهواره‌های «رصد»، «نوید» و «فجر»، سه ماهواره دیگر ایرانی بودند که در دهه ۹۰ با پیروزی به فضا پرتاب شدند و در مدار قرار گرفتند. رصد، اولین ماهواره ایرانی می بود که برق مورد نیاز خود را از صفحات خورشیدی متصل بر دیواره ماهواره و باطری‌هایش، تامین می‌کرد. این ماهواره که توسط دانشگاه صنعتی مالک اشتر ساخته شد به وسیله ماهواره‌بر سفیر B۱ در سال ۹۰ در مدار قرار گرفت. رصد نخستین ماهواره تصویربرداری ایران است.
نوید دیگر ماهواره موفق ایرانی در مرکز تحقیقات ماهواره‌ای دانشگاه علم و صنعت ساخته شده و در ۱۴ بهمن ماه ۸۸ رونمایی شد. این ماهواره که دو برابر ماهواره امید وزن داشت در سال ۹۰ به وسیله ماهواره‌بر سفیر B۱ از پایگاه فضایی سمنان پرتاب شد. از ویژگی‌های شاخص ماهواره نوید می‌توان به تصویربرداری از زمین با وضوح عکس ۷۵۰ متر و منفعت گیری از صفحات خورشیدی برای تامین بخشی از برق ماهواره اشاره کرد.
فجر یکی دیگر از ماهواره های ایرانی می بود که در شرکت صنایع الکترونیک ایران ساخته شد و با ماموریت تصویربرداری در سال ۹۳ توسط ماهواره‌بر سفیر فجر در مدار قرار گرفت. ماهواره فجر اولین ماهواره با مأموریت انتقال مداری سرزمین با قابلیت تحول مدار ۲۵۰ تا ۴۵۰ کیلومتر بیضوی به مدار ۴۵۰ کیلومتر دایره‌ای با منفعت گیری از پیش برنده گاز سر (تراست گاز سرد) است.
در کنار این پیروزی‌ها در عرصه ساخت و پرتاب ماهواره اساتید و محققان دانشگاه‌های سرزمین موفق به ساخت و آزمایش هفت کاوشگر در طول سال‌های ۸۵ تا ۹۱ شدند که اطلاعات آن در همین صفحه آمده است. این کاوشگر‌ها موفق به پرتاب و برگشت موجودات زنده به فضا شده‌اند.
انتهای مطلب
دسته بندی مطالب
اخبار کسب وکار
منبع
