به گزارش خبرگزاری برنا، محمد شیخان کارشناس مسائل سیاسی و رسانه در یادداشتی تحت گفتن “نبرد بی‌صدا: جنگ روانی رژیم صهیونیستی در طوفان‌الاقصی و نقش محوری رسانه‌ها” نوشت: جنگ روانی یکی از قدیمی‌ترین و در عین حال مؤثرترین ابزارهایی است که کشورها و گروه‌های گوناگون برای تضعیف دشمنان خود به‌کار می‌گیرند. این نوع جنگ، به‌جای منفعت گیری از نیروی نظامی مستقیم، بر ذهنیت و روحیه افراد متمرکز است تا از طریق تشکیل هراس، شک و تردید، و تحول باورها، دشمن را ناکامی دهد. در عصر حاضر، با گسترش رسانه‌های دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی، جنگ روانی به سطح پیچیده‌تری رسیده است. رژیم صهیونیستی در تلاش است به‌طور گسترده از جنگ روانی در درگیری‌های خود، به‌اختصاصی در طوفان الاقصی، منفعت‌برداری کرده است.

این یادداشت به تعریف و انواع جنگ روانی، استراتژی‌های جنگ روانی این رژیم جنایتکار و نقش رسانه‌ها در تحکیم یا تضعیف افکار عمومی می‌پردازد و مثالهای مشخصی از منفعت گیری این رژیم از این ابزار در طوفان الاقصی را بازدید می‌کند.

متن یادداشت به شرح زیر است:

تعریف جنگ روانی

جنگ روانی به مجموعه‌ای از عمل های و فعالیت‌ها اطلاق می‌شود که مقصد آن تأثیرگذاری بر ذهنیت، روحیه و باورهای دشمن است. مقصد مهم این نوع جنگ، تضعیف روحیه، تشکیل شک و تردید، و ترساندن یا تحقیر دشمن است، به‌طوری‌که بدون نیاز به درگیری فیزیکی گسترده، اهداف سیاسی یا نظامی تحقق یابد. این جنگ به پشتیبانی ابزارهایی همانند شایعه ها، اطلاعات نادرست، تحریف حقیقت‌ها و منفعت گیری از رسانه‌ها انجام می‌شود.

انواع جنگ روانی

جنگ روانی به چندین دسته مهم تقسیم می‌شود که هر کدام به‌طور خاص به یکی از جنبه‌های روحی و روانی دشمن یا جامعه مقصد می‌پردازد. برخی از انواع مهم جنگ روانی عبارت هستند از:

۱. جنگ روانی استراتژیک

در این نوع از جنگ روانی، مقصد تأثیرگذاری بر افکار عمومی و رهبران سیاسی یا نظامی دشمن است تا از طریق اطلاعات و تبلیغات نادرست، تصمیمات اشتباهی بگیرند. اسرائیل در جنگ‌های گوناگون، به‌اختصاصی جنگ شش روزه و یوم کیپور، با منفعت گیری از این نوع جنگ روانی موفق به تحول تصمیمات رهبران عرب شده است.

۲. جنگ روانی تاکتیکی

در جنگ روانی تاکتیکی، مقصد تأثیرگذاری مستقیم بر نیروهای نظامی دشمن است تا آن‌ها را از نظر روحی و روانی تضعیف کرده و توانایی جنگیدن را از آن‌ها بگیرد. اسرائیل چندین دفعه با انتشار کردن فیلم‌ها و تصاویر از حملات هوایی خود و یا دستگیری رهبران مقاومت فلسطینی، تلاش کرده روحیه نیروهای مقاومت را تضعیف کند.

۳. جنگ روانی دفاعی

این نوع جنگ روانی به‌طور خاص برای محافظت از افکار عمومی داخلی به‌کار گرفته می‌شود. مقصد آن جلوگیری از تأثیرات مخرب روانی حملات دشمن بر جامعه خودی است. اسرائیل با پخش اخبار تحریف‌شده یا کنترل‌شده در رسانه‌های داخلی، تلاش دارد اثرات حملات دشمن را بر مردم اسرائیل افت دهد و روحیه آن‌ها را بالا نگه دارد.

۴. جنگ روانی تهاجمی

این نوع از جنگ روانی، تلاشی برای دعوا به افکار و روحیه جامعه مقصد است تا آن‌ها را در موقعیت ضعف قرار دهد. انتشار کردن شایعه ها یا اطلاعات نادرست درمورد اختلافات داخلی در گروه‌های مقاومت فلسطینی، مثالای از جنگ روانی تهاجمی است که اسرائیل در طوفان الاقصی به‌کار گرفت.

استراتژی‌های جنگ روانی اسرائیل

رژیم صهیونیستی از سال ۱۹۴۸، به‌طور مداوم از جنگ روانی به‌گفتن یکی از ابزارهای کلیدی خود منفعت گیری کرده است. این سرزمین، با منفعت‌گیری از رسانه‌های داخلی و بین‌المللی، شایعه ها و اطلاعات نادرست، تلاش در تحول افکار عمومی جهانی و تضعیف روحیه دشمنان خود داشته است. برخی از با اهمیت ترین استراتژی‌های جنگ روانی اسرائیل به شرح زیر است:

۱. جنگ شش روزه (۱۹۶۷)

در این جنگ، اسرائیل با انتشار کردن اخبار اغراق‌آمیز درمورد توانمندی‌های نظامی خود، موفق شد نیروهای عربی را در حالت هراس و سردرگمی قرار دهد. این استراتژی روانی علتشد که اسرائیل بدون نیاز به یک نبرد طویل و سنگین، پیروزی‌های بزرگ و سریع به‌دست آورد.

۲. جنگ یوم کیپور (۱۹۷۳)

اسرائیل با منفعت گیری از تبلیغات گسترده و تحریف حقیقت‌ها در جریان جنگ یوم کیپور، موفق شد جامعه جهانی و حتی بخشی از افکار عمومی عربی را تحت تأثیر قرار دهد. با این استراتژی، اسرائیل توانست حملات اولیه را کنترل کرده و در نهایت، توازن قوت را به سود خود تحول دهد.

۳. طوفان الاقصی (۲۰۲۳-۲۰۲۴)

در جریان درگیری‌های طوفان الاقصی، اسرائیل بار دیگر نشان داد که جنگ روانی یکی از ابزارهای مهم آن در مقابله باگروه‌های مقاومت فلسطینی است. در این جنگ، اسرائیل به‌طور گسترده از رسانه‌های اجتماعی، فیلم‌ها، تصاویر و مطلب‌های هشدارآمیز برای تضعیف روحیه دشمنان و جلب حمایتجهانی منفعت گیری کرد.

مثالهای جنگ روانی اسرائیل در طوفان الاقصی

نبرد تازه به‌گفتن یکی از درگیری‌های مهم سال قبل، ناظر منفعت گیری گسترده اسرائیل از جنگ روانی می بود. چند نمونه از این تکنیک‌ها عبارت هستند از:

۱. انتشار کردن تصاویر تخریب‌ شده از غزه

اسرائیل با انتشار کردن تصاویر تخریبی گسترده از مناطق مقصد در غزه، به‌جستوجو نشان دادن قوت نظامی و تشکیل وحشت در بین مردم و نیروهای مقاومت می بود. این تصاویر برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی بین‌المللی و تحکیم حمایتاز اسرائیل نیز منفعت گیری شد.

۲. ارسال مطلب‌های تهدیدآمیز

یکی از تکنیک‌های مرسوم اسرائیل در جنگ روانی، ارسال مطلب‌های هشدارآمیز به تلفن‌های همراه شهروندان غزه می بود. این مطلب‌ها نه تنها علتهراس و وحشت در بین مردم می‌شد، بلکه روحیه نیروهای مقاومت را نیز تضعیف می‌کرد.

۳. انتشار کردن فیلم‌های دستگیری اعضای حماس

رژیم صهیونیستی با انتشار کردن فیلم‌های دستگیری و بازداشت اعضای حماس، تلاش داشت که نشان دهد رهبران مقاومت در امان نیستند و سریع یا دیر، اسرائیل بر آن‌ها تسلط خواهد کرد. این تکنیک برای تضعیف روحیه نیروهای مقاومت و افت مطمعن عمومی به این گروه‌ها به‌کار رفت.

۴. شایعه ها درمورد اختلافات داخلی حماس

انتشار کردن شایعه ها درمورد اختلافات داخلی بین رهبران حماس یکی دیگر از ابزارهای جنگ روانی اسرائیل در طوفان الاقصی می بود. این شایعه ها به‌منظور تشکیل بی‌اعتمادی و شکاف در صفوف مقاومت انتشار شدند و به تضعیف انسجام داخلی آن‌ها منجر شدند.

نقش رسانه‌ها در جنگ روانی

رسانه‌ها نقشی اساسی در جنگ روانی ایفا می‌کنند و یکی از ابزارهای مهم در تحول افکار عمومی و تضعیف یا تحکیم روحیه جامعه مقصد می باشند. اسرائیل با منفعت گیری موثر از رسانه‌های سنتی و دیجیتال، توانسته است جنگ روانی خود را به سطحی جهانی رساند و از طریق رسانه‌ها روایت‌های خود را به جهان اراعه دهد.

تکنیک‌های منفعت گیری از رسانه‌ها در جنگ روانی

۱. انتشار کردن اخبار نادرست یا تحریف‌شده: یکی از تکنیک‌های رایج در جنگ روانی، انتشار کردن اخبار نادرست یا تحریف‌شده است. اسرائیل در طول درگیری‌های خود، از این تکنیک برای تحول روایت‌ها و تأثیرگذاری بر افکار عمومی جهانی منفعت گیری کرده است.

۲. تحقیر و تمسخر دشمن: اسرائیل با انتشار کردن مطالبی که دشمنان خود را ناتوان یا بی‌کفایت نشان خواهند داد، تلاش می‌کند روحیه دشمنان را تضعیف کند. در طوفان الاقصی، ویدیوهایی که نیروهای مقاومت را ضعیف نشان می‌دادند، به‌طور گسترده در رسانه‌ها پخش شد.

۳. بزرگنمایی پیروزی‌های خود: اسرائیل با تحکیم این فکر که مدام در جنگ‌ها پیروز است و دشمنانش ناتوان می باشند، تلاش دارد مطمعن عمومی داخلی و بین‌المللی را به سود خود جلب کند.

۴. منفعت گیری از شبکه‌های اجتماعی: شبکه‌های اجتماعی به‌اختصاصی در دوران معاصر نقش زیاد مهمی در جنگ روانی ایفا می‌کنند. اسرائیل از شبکه‌های اجتماعی برای انتشار کردن سریع اخبار و شایعه ها منفعت گیری می‌کند تا افکار عمومی را در زمان مختصر تحت تأثیر قرار دهد.

جمع‌بندی: اهمیت رسانه‌ها در جنگ روانی و مقابله با آن

رسانه‌ها به‌گفتن یکی از مهم‌ترین ابزارهای جنگ روانی، نقش مهمی در تحکیم یا تضعیف افکار عمومی دارند. اسرائیل از این ابزار منفعت گیری کرده تا بتواند بر جبهه مقاومت خود را غالب نشان دهد و پشتیبانی‌های بین‌المللی را جلب نماید. با دقت به گسترش تکنولوژی‌های تازه و رسانه‌های دیجیتال، جنگ روانی به سطح پیچیده‌تری رسیده و از طریق تکنیک‌های مختلفی همانند انتشار کردن اخبار نادرست، شایعه ها و منفعت گیری از شبکه‌های اجتماعی انجام می‌شود.

رسانه‌های جدا گانه و آزاد جهان و به اختصاصی جهان اسلام نقش حیاتی در مقابله با جنگ روانی رژیم صهیونیستی دارند. برای این منظور، این نهادها باید بر آموزش و آگاهی‌رسانی درمورد تکنیک‌های جنگ روانی تمرکز کنند. برگزاری کارگاه‌ها و تشکیل محتواهای آموزشی می‌تواند به خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای پشتیبانی کند تا راه حلهای شناسایی و مقابله با جنگ روانی را بهتر فهمیدن کنند.

منفعت گیری از فناوری‌های نوین، به‌اختصاصی شبکه‌های اجتماعی، فرصتی بزرگ برای نشر سریع و مؤثر اخبار و تحلیل‌های دقیق است. تشکیل کانال‌های خبری و گروه‌های تحلیلی در این شبکه‌ها به دسترسی آسان‌تر به اطلاعات صحیح پشتیبانی می‌کند و قوت جامعه را در برابر شایعه ها و اخبار نادرست افزایش می‌دهد.

تشکیل محتواهای مستند و شفاف که حقیقت‌ها را بدون تحریف به نمایش بگذارند، زیاد اهمیت دارد. نهادهای رسانه‌ای این چنین باید به نقد و تحلیل اطلاعات انتشار شده توسط دیگر منبع های بپردازند و نواقص و تحریف‌ها را شناسایی کنند تا به آگاهی عمومی پشتیبانی کنند و به مخاطبان اجازه دهند خود اطلاعات را تحلیل و برسی کنند.

تشکیل شبکه‌های همکاری بین این نهادها

در سطح جهانی نیز زیاد مؤثر است. رسانه‌ها می‌توانند با یکدیگر همکاری کرده و به تبادل اطلاعات، تجارب و منبع های بپردازند. برگزاری همایش‌ها و کارگاه‌های مشترک می‌تواند به تحکیم وحدت و انسجام در برابر جنگ روانی پشتیبانی کند. این چنین، تشویق به شراکت جامعه در تشکیل محتوا و انتشار کردن اخبار، به تشکیل یک شبکه اطلاعاتی قوی پشتیبانی می‌رساند.

این نهادها باید به تأثیرات روحی و روانی جنگ روانی بر جامعه دقت داشته و با اراعه محتوای مثبت و امیدبخش، روحیه عمومی را تحکیم کنند. گزارش‌های پیروزی‌های اجتماعی و فرهنگی می‌توانند به تشکیل امید و اتحاد در جامعه پشتیبانی کنند.

در نهایت، رسانه‌های جدا گانه دنیا و جهان اسلام باید با اتخاذ رویکردهای مؤثر و مسئولیت‌پذیر، به گفتن نهادهایی معتبر در راستای حقیقت و عدل عمل کنند و الگویی قوی برای دیگر رسانه‌ها تشکیل نمایند. این عمل نه‌تنها به مقابله با جنگ روانی پشتیبانی می‌کند، بلکه جهت ترقی آگاهی عمومی و تحکیم اتحاد در برابر چالش‌های جهانی خواهد شد.

انتهای مطلب/