به گزارش خبرنگار فرهنگی ، فیلم مستند «حیات وحش شمال شرق» به کارگردانی امیررضا چهارراهی در هشتمین جشنواره‌ی تلویزیونی مستند وجود دارد و از شبکه‌ی مستند سیما پخش می‌شود.

چهارراهی در مقدمه‌ی سخن بگویید‌های خود به شعار این فیلم مستند اشاره کرد و او گفت: “طبیعت منتهای لطف الهی است، هدیه خداوند متعلق به افرادی است که آن را در طبیعت می‌یابند و آن را فهمیدن می‌کنند”؛ خداوند آنچه در زمین و آسمان‌ها است را به تسخیر انسان درآورد و زندگی دیگر  جانداران را در کنار او قرار داد تا با دقت در آنها به عظمت خدای متعال پی ببرد.

وی درمورد‌ی سوژه‌ی این تاثییر گفت: فیلم مستند «حیات وحش شمال شرق» از مرحله‌ی پیش تشکیل تا آخر تدوین نزدیک به سه سال و نیم به طول انجامید. تنوع زیستی قابل دقت در رشته کوه‌های شمال شرق که خود بخشی از پهنه‌ی کپه داغ است، شهرت جهانی دارد. سلسله کوه‌های سر به فلک کشیده‌ی شمال شرق ایران نتیجه‌ی چین خوردگی‌های آلپ و هیمالیاست؛ این بدان معنی است که حیات جانوری و پوشش گیاهی، مرهون تغییرات ۲۰۰ میلیون ساله در این منطقه است. پهنه‌ی کپه داغ که معروف به قلب جهان است، شامل ارتفاعات کوهستانی بوده که مشرف به دشت‌های کشورهای شمالی و شرقی است و قسمت مهمی از آن در رشته کوه‌های هزار مسجد و پارک ملی تندوره‌ی ایران ادامه اشکار کرده است.

او گفت: لذا این چنین مکانی با غنای زیستی حاضر، با لیاقت‌ی ساخت مستندی در این خصوص است؛ مستند حیات وحش شمال شرق به بازدید شرایط زیستی پلنگ ایرانی که بزرگترین پلنگ در دنیاست و در راس هرم غذایی قرار دارد، می‌پردازد. حیات و تنوع جانوری در شکل‌های گوناگون در این پهنه دیده می‌شود. این تنوع زیستی شامل انواع سگ‌سانان همانند گرگ، روباه، شغال و لاشه‌خوارانی همچون کفتار راه راه و انواع پرندگان لاشه‌خوار شکاری نظیر کرکس معمولی، کرکس سیاه، هما یا کرکس ریش‌دار، عقاب طلایی و پستاندارانی همچون قوچ و میش، کل و بز و … است.

این فیلمساز مستند با اشاره به ظرفیت‌های زیاد بالای منطقه شمال شرق ایران برای ساخت فیلم‌های مستند دیگر او گفت: رشته کوه هزار مسجد با طول ۴۵۰ کیلومتر و پارک ملی تندوره با وسعت ۳۷ هزار هکتار، گونه‌های بومی و مهاجر بسیاری را در طول قرن‌ها و سالیان متمادی در خود جای داده است. حیات وحش شمال شرق، قسمت کوچکی از تنوع زیستی این گستره را به نمایش می‌گذارد. این چنین در فصول گوناگون، هر یک از زیست‌مندان این منطقه، خود به تنهایی سوژه‌ی مستند حیات وحش فرد دیگر خواهند می بود. از ویژگی‌های شمال شرق سرزمین، وجود تنوع اقلیمی شامل کوهستانی، بیابانی، دشتی و … است که هر یک پتانسیل ملزوم برای ساخت فیلم‌هایی در خصوص گونه‌های آن منطقه را دارد. در مستند حیات وحش شمال شرق، قسمت کوچکی از پرنده‌ای نادر به نام هوبره در تکه‌های بیابانی مشرف به ارتفاعات به نمایش گذاشته شده است که به طور فصلی، مهاجر و یا دائمی در تکه‌های بیابانی پراکنده‌اند.

این فیلمساز مستند درمورد‌ی مسیر تحقیق و پژوهش این فیلم او گفت: این فیلم مستند در حوزه‌ی پژوهش از مشاوره‌ی دانشمندان مرکز جانورشناسی کاربردی دانشگاه فردوسی مشهد منفعت برده است. به دعوت تهیه‌کننده، دانشمندان متعدد جانورشناس، گیاه‌شناس و زمین‌شناس در لوکیشن‌های گوناگون به طور میدانی و حضوری در محل به کارگیری شدند. به گفتن مثال، دکتر قادری رئیس مرکز دیرینه‌شناسی سرزمین در مرحله‌ی پژوهش میدانی، اطلاعات دقیق و علمی موثقی در خصوص ساختار زمین‌شناسی و سازنده‌ای حاضر در منطقه و این چنین ربط آن با تنوع زیستی را در اختیار ما قرار دادند‌.

وی خاطرنشان کرد: روش پژوهشی که در این مستند به کارگیری شد، بر پایه پیروزی‌های تصویری برنامه‌ریزی شده است؛ از تنوع زیستی، در هر منطقه با دانشمندان زمین‌شناس، جانورشناس و گیاه‌شناس به طور همزمان در تعامل بودیم و این روشای خلاقانه جهت دستیابی سریع تر به پیروزی‌های زیاد تر می بود‌. علاوه بر این، مطالعه‌ی رفتارشناسی حیوانات و توانایی‌ی ۲۵ ساله‌ی اینجانب به گفتن نقطه‌ی قوتی، راهگشای کارمان می بود.

کارگردان فیلم مستند «حیات وحش شمال شرق» قیاس‌ای بین سینمای مستند حیات وحش در ایران و خارج از سرزمین داشت و او گفت: روشی ساخت فیلم‌های مستند حیات وحش در ایران با دقت به محدودیت‌های تکنولوژی، مالی و … نسبت به استانداردهای جهانی متفاوت و خلاقانه است‌. در عین حال که فیلم نهایی زمان مشاهده، نزدیک به استانداردهای جهانی است، من معتقدم فرم روایی مستند محض حیات وحش در مرحله‌ی تدوین شکل نهایی به خود می‌گیرد. در واقع اینجانب جز آن دسته از فیلمسازانی هستم که معتقدم کار در مرحله تدوین از آب و گل در می‌آید. چندین دفعه یک پیروزی تصویری پیش‌بینی‌نشده مسیر کارگردانی در لوکیشن را تحول داده و در مرحله‌ی تدوین به نتیجه‌ی متغیری رسانده است.

او او گفت: حیات وحش شمال شرق دقیقاً از این روشی روایی منفعت برده است. به گفتن مثال، برای اولین بار در سرزمین بدون برنامه‌ریزی قبلی و با خواست خداوند توانستیم با دیدن پلنگ نر بزرگ جثه‌، نماهای منحصر به فردی با هلی‌شات در زوایای گوناگون تصویربرداری کنیم. این اتفاقات کل جریان ر‌وایی که قبل از آن برنامه‌ریزی شده می بود را تحول داد. نماهای هلی‌شات شکوه و عظمت این گربه‌سان مورد قیمت را به خوبی نشان داد. به این علت مقدمه، میانه و آخر فیلم درخور تغییرات اساسی شد. تغذیه پلنگ از پستاندارانی همچون کل و بز، قوچ و میش، گراز و … است؛ اکنون باید بعد از این پیروزی (نمای هلی‌شات) نگاه اختصاصی‌ای به روش شکار، تغذیه، نهان‌کاری، قلمروطلبی و دیگر خصوصیات اختصاصی پلنگ ایرانی می‌شد؛ حرکت متقابل شکار (کل و بز) و شکارچی (پلنگ) در نیمه‌ی اول فیلم، جذابیت و حس تعلیق را به خوبی در ذهن مخاطب تشکیل می‌کند.

چهارراهی فرمود: وجود رقبای ضعیف‌تر پلنگ همچون گرگ و کفتار، کشمکش روایی مناسبی را در مستند برای تماشاگر فراهم می‌کند. سکانس‌هایی که گریزی به زندگی این گونه‌ها می‌زند نیز برای مخاطب دلنشین است. سکانس کفتار و همیاری شغال با او در مقابله با گرگ‌ها در میانه فیلم، هما یا کرکس ریش‌دار، کرکس سیاه و معمولی و عقاب طلایی همه انها از باقی مانده‌ی شکار پلنگ تغذیه می‌کنند، حلقه‌ی اتصال خوبی است که در طول فیلم در نقاط عطف و زمان مناسب جایگذاری شده‌اند.

عوامل تشکیل این فیلم مستند عبارت هستند از:

تهیه‌کننده و کارگردان: امیررضا چهارراهی، عکس‌برداران: امیررضا چهارراهی و ابراهیم رجبیان، دستیاران عکس: هادی رحیمی‌زاده و ابراهیم یوسف‌نژاد، تصویربرداری هوایی: مصطفی شیروانی، حسین خزاعی و مهدی اسدیان، صدابردار: محمد حاتمی، تدوین و نویسنده گفتار متن: کتایون چهارراهی، صداگذار: نرگس زرگر، پژوهش: اکرم نهاردانی و گفتار متن: علیرضا جلالی.

بر پایه این گزارش، فیلم مستند «حیات وحش شمال شرق» امشب جمعه ۲ آذرماه ساعت ۲۱ از شبکه‌ی مستند سیما پخش می‌شود و بازپخش‌های آن فردا شنبه ۳ آذرماه ساعت ۹ صبح و ۲۴ خواهد می بود.

انتهای مطلب/