به گزارش خبرخوان
به گزارش خبرنگار فرهنگی ، دقت شما را به یک او گفتوگوی قدیمی با علیرضا افخمی جلب میکنم او چند سال قبل به مناسبت ایام ماه مبارک رمضان و فعالیتِ گسترده او در ساخت سریالهای مناسبتی، محافظهکاری را کنار گذاشت و با صراحت نکاتی را فرمود.
آن روزها تا این مدت از تمرکزگرایی به این شکل خبری نبوده است؛ علیرضا افخمی در او گفتوگویی با تسنیم (۲۵ شهریورماه ۱۳۹۸) اینطور او گفت: «این ساختاری که الآن در سریالسازی تلویزیون حاکم است و ساختار حوزه نمایش را برداشتند و بهشکل زیاد غلط در دوره مدیر قبلی سازمان صداوسیما اتفاق افتاد.
ما چندین دفعه تلاش کردیم بهگفتن افرادی که توانایی سریالسازی در تلویزیون داشتیم فریاد بزنیم که “نکنید؛ این کار نادرست است”! ولی تأثیری نداشت و آن مدیران قبلی اصرار کردند این مطرح باید به ساختار تازه نمایشی تلویزیون تبدیل شود؛ و این استراتژی را از هویت شبکههای سیما گرفتند و یک مرکز مدیریتی حوزه نمایش ــ سیمافیلم ــ راه اندازی دادند و همه اتفاقات نمایشی تلویزیون را به آنجا ارجاع دادند.
آنقدر تسلط سیمافیلم بر مدیران شبکه و تصمیمگیری یکسویه در سریالسازی استراتژی درستی نبوده است. سیمافیلم یک شبکه بینام می بود که فقط کار نمایشی تشکیل میکرد ولی با دستور مدیر قبلی رسانه ملی به مدیریت مرکزی نمایش تبدیل شد؛ یعنی در واقع همه شبکهها زیرمجموعه این مرکز نمایشی شدند.
فارغ از هر اشکال و ایرادی، تمرکز سریالسازی در سیمافیلم، رقابت در شبکهها را از بین برد؛ یعنی سریالها به مدیران شبکههای سیما داده میشود و بر پایه کنداکتور ابلاغی سیما روی آنتن میبرند؛ نه از کموکیف و نه از تصویب فیلمنامه و ماجرای کلی ساخت سریال وابسته خبر ندارند.
همه کارها زیرنظر مرکز نمایشی تلویزیون (سیمافیلم) انجام شده و برآمد آن را مخاطب، منتقدین و رسانهایها در شبکههای سیما میبینند و خوشامد و ناخوشایندیشان را رهسپار مدیران وابسته در شبکههای سیما میکنند؛ در صورتی که با این رویکرد و استراتژی، آن مدیر شبکه فقط در حد یک پخشکننده، مسئولیت داشته است.»
۱۵ مهرماه ۱۳۹۹ که موج انتقادات به ساخت سریال «ایلدا» برای ادای لهجه و گویش عشایری و لُری را ناظر بودیم آن روزها از شبکه یک سیما پخش میشد. مجدد آن موقع به تمرکزگرایی سیمافیلم اشاره شد؛
«یکی از مشکلاتی که سریالسازان و حتی شبکههای تلویزیونی با آن روبه رواند، عدم کیفیت مناسبِ کارها و اشراف نامناسبی که بعضی اوقات گریبانِ تعداد بسیاری از کارها را گرفته، تمرکزِ بیحدوحصر ساخت سریالها در سیمافیلم است. احتمالا یکی از نقاط ضعف مشهود در این سریال که انتقادِ تعداد بسیاری را بههمراه داشته، همین اشراف نامناسب کارگردان و حتی دستاندرکاران امر است که باید منطقه لرستان و آداب و پوشش و رفتارهایشان را بهتر میشناختند.
تلویزیون میتواند به قبل طلایی خود در عرصه سریالسازی برگردد اگر این تمرکزگرایی ساخت سریال از یک مرجع به مراجع دیگر هم برود و رقابت بین شبکهها از بین نرود. شبکهها نباید تنها پخشکننده باشند و ساخت و خواست و تصمیمگیری درمورد سریالسازی تلویزیون در مرکزی دیگر اتفاق بیفتد. شبکهها با دقت به شناخت بهترِ مخاطبشان و کنداکتوری که هر روز با آن درگیرند بهتر میتوانند برای ساخت برنامه و سریالشان تصمیم بگیرند؛ همان گونه که برخی از سریالهای سفارشی شبکههای سیما مشخص می کند باید سریالسازی در تلویزیون از تمرکزگرایی خارج شود.»
اسماعیل عفیفه تهیهکننده قدیمی یکی از منتقدین تمرکزگرایی می بود و نقدِ خود را اینگونه فرمود: «هنگامی مطرح متمرکز کردن تشکیل سریالها در سیمافیلم نقل شده می بود ما تعدادی از تهیهکنندگان ناموافق بودیم و نظرمان را به مدیران تلویزیون دادیم. انگارً تصمیمش از قبل گرفته شده می بود. آن موقع شبکههای یک، دو، سه و پنج کارهای نمایشی میساختند و دقت سلایق مختلفی را به خودشان جلب میکردند. در مناسبتها و فصلها که سریال روی آنتن میرفت آن موقع ناظر رقابتهای دلنشین و دلچسب روی آنتن بودیم. هرکدام از عوامل تشکیل سریالها و مسئولین وابسته سریالسازی در شبکههای تلویزیون تلاش میکردند از رقابت جا نمانند و کیفیت کار را بالاتر میبردند.
تمرکزگرایی به سریالسازی در تلویزیون ضربه زد و تشکیل کارهای نمایشی در سیمافیلم این شادابی و پویایی را از شبکهها گرفت، چرا که کارهای نمایشی همه یک جا تشکیل میشود و آن عنصر رقابت وجود ندارد. احتمالا تماشاگرها هم بهطور نامحسوس فهمید شدند و رفته رفته سریالها همشکل شدند. سوژهها را سازندگان تکرار کردند و ناظر ریزش مخاطب بودیم. استدلال دوستان این می بود که با تمرکزگرایی در عرصه سریالسازی، میتوان جلوی فسادهای احتمالی را گرفت و به این واسطه قیمت همهشده کارها را کنترل کرد.»
در فصل تازه مدیریتی افزون بر این تمرکزگراییها؛ گروههای تولیدات در ژانرهای متنوع در سیمافیلم شکل گرفت. یعنی هجدهم تیرماه ۱۴۰۲ این احکام انتصاب توسط رئیس مرکز سیمافیلم انتشار شد. مهدى نقویان در احکامى جداگانه براى چهار گروه تازه تولیدات تاریخى، اجتماعى، حادثهاى و طنز سرپرست منصوب کرد.
برخی از انتقال و حذف گروههای فیلم و سریال انها گفتند اما پیگیریها نشان داد قرار است گروههای فیلم و سریال از این بعد در مرکز سیمافیلم به طور متمرکز برای سریالسازی در قسمتهای گوناگون برنامهریزی و سیاستگذاری کنند.
علیرغمِ این انتقادات اما به یکپارچگی و چابکسازی اشاره میشد؛ چرا که سالها درمورد عدم تمرکز و باری به هر جهت عمل کردنِ گروههای فیلم و سریال سخن بگویید میشد به تعبیر رئیس مرکز و برخی از مدیران سیمافیلم این ابتکار عمل علتشده تا سریالسازی زیر یک چتر واحد قرار بگیرد.
مهدی نقویان رئیس مرکز سیمافیلم در جمع خبرنگاران خبر از تحولاتی در سیمافیلم داد؛ یقیناً درمورد یکی از آنها که دقت به محتوا، حمایتو حمایتاز فیلمنامههای استراتژیک، جریانساز و اثرگذار سخن بگویید کرد.
اداره کل فیلمنامه و باشگاه فیلمنامه نویسان نیز که پیش تر ذیل مرکز سیمافیلم فعال می بود، جزو ساختار دفتر اداره کل فیلنامه رسانه ملى قرار گرفته است.
با این اوصاف؛ شبِ قبل در برنامه «جامجم» که او گفت و گو ممیزی نقل شد، مهران مهام به گفتن تهیهکننده قدیمی تلویزیون و سیدمحمدتراهی مدیر اداره کل نظارت و برسی سیما با هم او مباحثه کردند. در بین این او گفت و گوها، پایِ نوشته تمرکزگرایی سیمافیلم به این برنامه هم باز شد.
مهام در عین حال که پرده از یک راز نهفته برداشت و ماجرای پنهانی ساخته شدنِ سریال «نرگس» را برای اولین بار نقل کرد؛ سخن بگوییدهای او درمورد تمرکزگرایی سیمافیلم و از بین رفتن رقابت در شبکهها در نوع خودش قابل تأمل می بود. این تهیهکننده در خصوص راه حل برای افزایش مخاطب تلویزیون، او گفت: «من اگر در سازمان صداوسیما کارهای بودم صبح سریع سیمافیلم را جمع میکردم و سریالسازی را به شبکهها برمیگرداندم. رقابتهای سالمی که آن موقع برای پویایی داشتند را تکرار میکردم. الان من نمیگویم بلکه آمار میگوید که چرا مردم فقط شبکه آیفیلم را تماشا میکنند.»
او باور داشت که تمرکز در تمرکز کاری غلط در صداوسیماست؛ چرا که به تعبیر مهران مهام: «چه بخواهیم و چه نخواهیم سازمان صداو سیما انحصاری است. آمدیم در خود سازمان هم انحصار زدیم که کل سریالها در سیمافیلم ساخته شود. در حالی که سیمافیلم وقتی کار فاخر درست میکرد؛ همین کارهای درست قدیمی را سیمافیلم میساخت، بار الف را ریختیم بر روی الف اختصاصی و جلو بردیم. دوره سپس ادارهای درست شد و اصلا مدیرگروهها را جمع کردند. وقتی ما برای آنتن شبکه سه میدویدیم اما سپس انها گفتند آنتن سه چیست، همه برای خودمان است … همه بیایید. آنجا می بود که رقابت همه شد. در حالی که آن رقابتی که قبلا وجود داشت زیاد قشنگ می بود. آن موقع تلویزیون سه تیم می بود آقای پورمحمدی شبکه سه، آقای جعفرینمود شبکه دو و آقای فرجی در شبکه یک که واقعا رقابت میکردیم، نمیدانم چه شد؟! اما اکنون میگویند، فلان کار را میسازی، صدایت هم درنمیآید؛ مگر پادگان است؟»
در این گزارش به انتقادات برخی از تهیهکنندگان قدیمی در سالهای گوناگون و بنابر تحول سیاستهای اجرایی در روال ساخت سریالهای تلویزیونی، پرداخته شد. اما آیا تصمیم بر تمرکزگرایی سیمافیلم به یکپارچگی محتوا و جلوگیری از موازیکاری در تصویب و نگارش فیلمنامهها، نظارت بر امور مالی تشکیل پروژههای نمایشی و نیازسنجی شبکهها پشتیبانی میکند؟ یا از بین رفتن رقابت در شبکهها به چرخه تشکیل آثار نمایشی ضربه داخل کرده است؟
اما آنطور که «تراهی» مدیر اداره کل نظارت بر سیما در برنامه «جامجم» شب قبل به آن اشاره کرد مطرح تمرکزگرایی سیمافیلم را میتوان در زمره سند تحول صداوسیما قرار داد.
مطرح تحولی که بعد از آمدن جبلی و در ادامه برمهانی (معاون سیما) با راهاندازی مرکزی به نام «سیمرغ» در حوزه تولیدات فیلم و سریال کلید خورد و با وجود مهدی نقویان و تحکیم سیمافیلم جستوجو شد.
رییس مرکز سیمافیلم در او گفتوگویی با تسنیم به این مسئله اشاره کرده می بود: «از بین بردن بروکراسی اداری اضافه، چابکسازی فرآیند تشکیل، مدیریت واحد پروژهها، همسانسازی قیمتها و حذف زیاد دیگر از مسائل اضافی» مقصد مهم برنامهریزان است.
به هر تدبیر باید چشم به راه نشست و دید که سیاستهای تحولی صداوسیما در حوزه نمایش، بالاخره چه زمان جواب میدهد؛ خصوصا در شرایطی که این روزها تلویزیون با رقیب سرسختی به نام شبکه نمایشخانگی روبه رو است که هم از اندوخته و نیروی باتجربه بیشتری برخوردار است و هم دستش برای پرداختن به موضوعات بازتر.
تلویزیون چه بخواهد و چه نخواهد ـ و یقیناً اگر واقعا بخواهد ـ برای برونرفت از این حالت، به تنفسی تازه در حوزه سریالسازی نیاز دارد؛ اما این که آیا واقعا رسیدن به هوای تازه در گروی مسیری است که اکنون برای خود انتخاب کرده، امری است که تنها با گذشت زمان اشکار خواهد شد.
انتهای مطلب/
دسته بندی مطالب
اخبار کسب وکار
منبع