دکتر اسمه فولر-تامسون، نویسنده همکار مطالعه و استاد مددکاری اجتماعی در دانشگاه تورنتو، او گفت: این یافته بر اهمیت درمان‌های مبتنی بر استروژن در افت خطر آلزایمر برای زنانی پافشاری می‌کند که پیش از ۵۰ سالگی تحت جراحی برداشت تخمدان قرار گرفته‌اند.

این یافته‌ها اخیراً در مجله بیماری آلزایمر انتشار شد.

پیش‌عرصه

زنان در سنین پیش از یائسگی امکان پذیر به دلایل گوناگون پزشکی، همانند کیست‌های مکرر تخمدان (آندومتریوز)، خطر ژنتیکی بالای ابتلا به سرطان تخمدان یا سندرم پیش از قاعدگی شدید، ناچار به برداشت تخمدان‌ها (اووفورکتومی) شوند.

پیش‌تر اشکار شده می بود که استرادیول، هورمونی که توسط تخمدان‌ها تشکیل می‌شود، می‌تواند از سلامت مغز زنان محافظت کرده و خطر زوال عقل را افت دهد.

این چنین ژنی به نام APOE۴ خطر ابتلا به آلزایمر را در زنان و مردان افزایش می‌دهد.

مطالعه و یافته‌ها

محققان داده‌های مربوط به نزدیک به ۳۵،۰۰۰ زن بریتانیایی بالای ۶۰ سال را که در بانک اطلاعاتی UK Biobank ثبت شده بودند، بازدید کردند.

• نزدیک به ۴۴۰۰ زن قبل از ۴۹ سالگی (میانگین ۴۳ سال) تحت اووفورکتومی قرار گرفته بودند.

• نزدیک به ۳۰،۰۰۰ زن دیگر یائسگی طبیعی را در سن میانگین ۵۴ سال توانایی کرده بودند.

نتایج نشان داد:

• زنانی که تخمدان‌هایشان برداشته شده و حامل ژن APOE۴ بودند، بیشتر از ۴ برابر در معرض خطر ابتلا به آلزایمر بودند، در قیاس با زنانی که یائسگی طبیعی را توانایی کرده و حامل این ژن نبودند.

دکتر جیلیان اینشتاین، نویسنده مهم مطالعه و رئیس مرکز سلامت و پیری مغز زنان در دانشگاه تورنتو او گفت: برداشت زودهنگام تخمدان‌ها و از دست رفتن هورمون‌ها می‌تواند با ژن APOE۴ تعامل داشته و خطر آلزایمر را افزایش دهد. این حالت زنان را در حالت «خطر دوگانه» قرار می‌دهد.

عوامل محافظت‌کننده

برخی عوامل می‌توانند به زنان در جلوگیری از زوال عقل پشتیبانی کنند:

۱. تحصیلات بالا: افت ۹ درصدی خطر آلزایمر را در زنان، بدون دقت به نوع یائسگی نشان داد.

۲. وزن بالاتر بدن: به‌طور شگفت‌انگیزی، افزایش وزن بدن فقط در زنانی که تخمدان‌هایشان سریعتر برداشته شده می بود، خطر آلزایمر را افت داد. محققان گمان می‌زنند این کار به علت تشکیل استرون (هورمونی همانند به استروژن) توسط سلول‌های چربی باشد.

۳. هورمون‌درمانی جانشین (HRT): اغاز HRT بعد از اووفورکتومی، خطر اضافی زوال عقل را به نصف افت داد.

دکتر فولر-تامسون گفت: هورمون‌درمانی در زنانی که یائسگی طبیعی را در سن ۵۱ سالگی یا بالاتر توانایی کرده‌اند، با افت خطر آلزایمر مرتبط نبوده است.

نتیجه‌گیری

دکتر اینشتاین در آخر او گفت: این مطالعه یکی از دلایل مهم اولیه را که چرا تعداد بیشتری از زنان در قیاس با مردان به آلزایمر مبتلا خواهد شد، روشن می‌کند و فهمیدن بهتری از عواملی که زنان را در برابر آلزایمر مقاوم می‌کنند، فراهم می‌آورد.