تقریباً زیاد تر بلاگر پزشکان، بلاگر داروها یا حتی ماماها از طریق پیج اینستاگرامی درحال تشکیل محتوا درمورد اچ‌پی‌وی، خطرات آن و لزوم تزریق واکسن گارداسیل‌اند و اعتقاد دارند هرکسی که در سن تزریق واکسن است، باید برای خرید و تزریق واکسن، آن هم واکسن گارداسیل خارجی عمل کند. می‌توان او گفت تقریباً یک موج اچ‌پی‌وی‌هراسی در جامعه راه افتاده است و ذی‌نفعان ماجرا درنهایت ترسی را که ۶ سال پیش کاشتند، اکنون درحال برداشت و سوددهی از آن می باشند. 

پروژه انجمن راه و اغاز ماجرا

یاسی اشکی و انجمن راه، اغاز پروژه واکسن‌های اچ‌پی‌وی بودند. او با وجود در برنامه از خطر بیماری‌های مقاربتی و جنسی و عوارضشان که یکی از آن‌ها سرطان دهانه رحم است او گفت و مدعی شد یک سونامی خطرناک طی ۱۰ سال آینده زنان و مادران ایرانی را تهدید می‌کند. 

به این علت باید کودکان ایرانی واکسن پیشگیری از ویروس این بیماری را دریافت کنند. به همین منظور و با همراهی برنامه ماه‌عسل، به‌گفتن یک چهره فعال در حوزه صدمه‌های اجتماعی معارفه و از مردم تقاضای پشتیبانی مالی کرد. 

یاسمن اشکی سپس از آن برنامه، در او گفت‌وگویی اما از حمایتوزیر بهداشت پرده برداشت و خبرداد که شخص وزیر بهداشت در آن سال‌ها بر این پروژه نظارت داشته و شخصاً خواسته می بود در این برنامه وجود اشکار کند. اشکی اظهار کرده می بود که یک تفاهم‌نامه بین انجمن «راه» که وی مدیر آن است و معاونت اجتماعی وزارت بهداشت امضا شده است. مطابق این تفاهم‌نامه اشکی جهت معارفه و جمع‌آوری پول برای واکسن hpv مامور می‌شود. آن هم واکسنی که چندسال سپس به تشکیل داخلی آن با ظرفیت‌های پایین‌تر دست اشکار می‌کنیم. 

آمار رسمی از ابتلا به اچ‌پی‌وی در ایران نداریم

اچ‌پی‌وی در کل نزدیک به ۲۰۰ نوع گوناگون دارد که به دو دسته پرخطر و کم‌خطر تقسیم‌بندی شده است. این ویروس از ویروس‌های شایع جنسی است و راه‌های انتقال آن گوناگون است. یکی از راه‌های انتقال اچ‌پی‌وی که به اثبات مقالات گوناگون علمی رسیده، رابطه جنسی است. اما برخی دیگر از متخصصان می‌گویند که به علت شدت بالای انتقال این ویروس، گمان دارد که از طریق محیط یا حتی برخورد پوستی با فرد مبتلا، منتقل شود. یکی از متخصصان زنان و زایمان گفت که افراد امکان پذیر در طول زندگی‌شان به ویروس اچ‌پی‌وی مبتلا شوند اما برخلاف اچ‌پی‌وی‌هراسی به‌وجودآمده در جامعه و تشویق‌کنندگان به تزریق واکسن، درنهایت سیستم ایمنی بدن با این ویروس مقابله کند و فرد حتی مطلع هم نشود که به اچ‌پی‌وی مبتلاست. 

انجمن اچ‌پی‌وی ایران در متنی نوشته است: «مطابق تحقیقات، شیوع اچ‌پی‌وی در زنان ایرانی ۲۳ درصد است. بیشترین و کمترین شیوع اچ‌پی‌وی در استان‌های تهران و اصفهان با ۹۷ و ۲.۲ درصد مشاهده می‌شود؛ این چنین نتایج حاکی از رشد قابل دقت HPV68 می بود که به ندرت در ایران گزارش شده است. این یافته‌ها را باید زنگ خطری برای مسئولان وابسته دانست و بر لزوم اراعه برنامه‌های آموزشی در دبیرستان‌ها و واکسیناسیون مناسب در ایران پافشاری کرد.»

 این درحالی است که تا به امروز و علی‌رغم هشدار افراد غیرمتخصص درخصوص بالا بودن شیوع اچ‌پی‌وی در سال‌های تازه، هیچ مقام رسمی از سوی وزارت بهداشت آماری درخصوص مقدار شیوع جامعه ایرانی به این ویروس اظهار نکرده است؛ «هیچ‌گونه آمار رسمی از ابتلا به اچ‌پی‌وی در ایران از سال‌های ۲۰۱۹ وجود ندارد و به جستوجو‌عدم جمع‌آوری آمار اچ‌پی‌وی، نهادهای متولی کشورمان هیچ‌گونه آماری نیز به نهادهای بین‌المللی مرتبط با ماجرا، اراعه نداده‌اند.» این سخن، بخشی از حرف های‌های هادی یزدانی ، یکی از پزشکان جوانی است که ویروس اچ‌پی‌وی را مورد بازدید قرار داده است.

به این علت سوال‌های جدی در اینباره این است که برخی از متخصصان و پزشکان دقیقاً بر پایه چه آماری مدام هراس به ابتلا به اچ‌پی‌وی را به مردم القا می‌کنند و حتی گفتن می‌شود که در صورت‌عدم تزریق واکسن، با یک وجود در استخر عمومی یا سرویس بهداشتی عمومی نیز خطر ابتلا به اچ‌پی‌وی وجود دارد؟ آیا بازار به وجود آمده برای واکسن اچ‌پی‌وی، یک تقاضا و نیاز واقعی است یا با اچ‌پی‌وی‌هراسی، درحال تشکیل تقاضای کاذب توسط ذی‌نفعان ماجرا می باشند؟ 

تفاوت واکسن گارداسیل خارجی و پاپیلوگارد ایرانی

واکسن گارداسیل یکی از انواع رایج واکسن‌های HPV است. این دارو که چند سالی است تشکیل شده و عمر بسیاری ندارد، حرف های می‌شود که می‌تواند از بیماری‌های نظیر زگیل تناسلی و انواع سرطان‌ها از جمله سرطان دهانه رحم پیشگیری کند. گارداسیل در کشورهایی همانند آمریکا، هلند و سوئیس تشکیل می‌شود. مسئله حائز اهمیت این است که واکسن گارداسیل، بازه وقتی مشخصی دارد و طبق معمولً در دیگر کشورهای جهان به نوجوانان ۱۵ تا جوانان ۲۷ساله تزریق می‌شود. تزریق این دارو برای مبتلایان به ویروس اچ‌پی‌وی تأثیری در درمان زگیل تناسلی ندارد، اما می‌تواند از ابتلا به انواع دیگر ویروس پیشگیری کند. گارداسیل عموماً ۴ظرفیتی و ۹ظرفیتی است. گارداسیل ۴ظرفیتی با ۴ تایپ شایع و ۹ظرفیتی نیز با ۹ تایپ شایع اچ‌پی‌وی مقابله می‌کند. 

واکسن اچ‌پی‌وی ایرانی نیز پاپیلوگارد نام دارد. پاپیلوگارد ۳ظرفیتی است و تمرکز آن بر روی پیشگیری از سرطان دهانه رحم بعد از ابتلا به اچ‌پی‌وی است. چه گارداسیل ۴ و ۹ظرفیتی و چه پاپیلوگارد ایرانی، برای تشکیل ایمنی باید در ۳ دوز تزریق شوند. 

۳ ماهی است که خبری از توزیع گارداسیل نیست

بدون شک پیشگیری از ابتلا بهتر از درمان است و این گزاره اگرچه یک همانند معروف در جامعه ماست اما غیرعلمی نیست و اکثر متخصصان حوزه سلامت اعتقاد دارند که پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های گوناگون، هم هزینه درمان را افت می‌دهد و هم این که گمان ابتلا به بیماری، پایین می‌آید. فرایند پیشگیری از ابتلا به اچ‌پی‌وی نیز همین‌گونه است اما تشویق به پیشگیری از ابتلا به اچ‌پی‌وی، در روزهای تازه علتبه وجود آمدن بازار سیاه تزریق واکسن گارداسیل است. 

تشویق به تزریق گارداسیل و خرید آن در ابتدا از اکانت‌های شبکه ایکس اغاز شد و افراد فعال با اکانت‌های پرفالوور، از توانایی خرید واکسن و لزوم تزریقش نوشتند. در سمت دیگر ماجرا، اکثر بلاگر پزشکان فعال در اینستاگرام، بلاگر داروسازها و یا حتی فروشندگان مواد بهداشتی در داروخانه‌ها با کاشتن یک دوربین در یک نقطه، از مقدار بالای ابتلا به اچ‌پی‌وی و لزوم خرید گارداسیل می‌گویند.

درنهایت اظهار می‌کنند که در صورت مشاهده زگیل تناسلی که از قضا یکی از عوارض اچ‌پی‌وی نوع کم‌خطر است، برای درمان مراجعه و برای تزریق واکسن عمل کنند؛ در صورتی که اساساً واکسن برای پیشگیری از ابتلا به اچ‌پی‌وی است و نه درمان زگیل یا درمان خود ویروس. 

مسئله حائز اهمیت در بازدید‌های انجام‌شده توسط خبرنگار «فرهیختگان» این است که تقریباً نزدیک به اکثر افراد فعالی که در فضای مجازی مشغول تبلیغ واکسن اچ‌پی‌وی می باشند، واکسن گارداسیل خارجی را تبلیغ می‌کنند. در صورتی که نمونه داخلی واکسن اچ‌پی‌وی در داروخانه‌های سطح سرزمین درحال توزیع است، اما اکثر تبلیغات انجام‌شده در فضای مجازی برای واکسن خارجی گارداسیل است.

این چنین توزیع واکسن گارداسیل خارجی درمیان داروخانه‌های سطح سرزمین به طور قطره‌چکانی است و در همه این زمان، فقط واکسن ۴ظرفیتی گارداسیل از طریق چرخه قانونی توزیع دارو در اختیار داروخانه‌ها قرار گرفته است و تا به امروز هیچ خبری از توزیع قانونی واکسن ۹ظرفیتی گارداسیل نیست. یقیناً در ۳ ماه تازه همین واکسن ۴ظرفیتی نیز در اختیار داروخانه‌ها قرار نگرفته است و پیش از این سهمیه هر داروخانه در ماه نهایتاً ۴ الی ۵ عدد واکسن گارداسیل۴ظرفیتی می بود. 

بازار سیاه گارداسیل

بر پایه گزارش مستند و تهیه‌شده توسط خبرنگار ، اراعه گارداسیل درحال حاضر حتی به دیوار هم رسیده است و افراد برای خرید گارداسیل می‌توانند از طریق دیوار هم عمل کنند. این چنین کانال‌های تلگرامی و پیج‌های گوناگون اینستاگرامی درحال فروش گارداسیل می باشند. این چنین بر پایه خبر این روزنامه، متخصصان زنان و زایمان معروف تهران، تقریباً همه زنان جوانی که بازه سنی‌شان مناسب تزریق واکسن گارداسیل است را از ابتلا به اچ‌پی‌وی می‌هراسانند و درنهایت در مطب‌هایشان گارداسیل را به قیمت‌های گزافی به بیماران می‌فروشند. یعنی می‌توان او گفت روزانه از هر ۶ مراجعه کننده، به ۳ نفر واکسن می‌فروشند. 

هر دوز گارداسیل تا ۲۱ میلیون تومان اراعه می‌شود

قیمت‌های اظهار‌شده برای هر دوز واکسن گارداسیل ۹ظرفیتی از نزدیک به ۱۰ میلیون تومان اغاز می‌شود و تا ۲۱ میلیون تومان نیز می‌رسد. یعنی پیشگیری از اچ‌پی‌وی احتمالی، در هر ۳ دوز رقمی نزدیک به ۳۰ تا ۶۰ میلیون تومان آب می‌خورد. این چنین واکسن گارداسیل ۴ظرفیتی ۸ تا ۱۰ میلیون تومان در بازار سیاه درحال اراعه است. این درحالی است که گارداسیل ۴ظرفیتی اگر قرار است از داروخانه تهیه شود، نهایتاً ۵ میلیون تومان قیمت دارد. 

واکسن گارداسیل ۹ظرفیتی چطور سر از بازار سیاه ایران درمی‌آورد؟ 

سوال نقل‌شده در این بین این است که اگر گارداسیل ۹ظرفیتی از طریق چرخه قانونی در اختیار متقاضیان قرار نمی‌گیرد بعد چطور به دست خریداران می‌رسد؟ 

کافی است که با یکی از شماره تماس‌های اظهار‌شده در پیج‌های اینستاگرامی در قالب خریدار واکسن گارداسیل تماس بگیرید تا به خوبی فهمید بازار سیاه به وجود آمده و بی‌در و پیکر بودن بازار اراعه دارو و واکسن بشوید. فروشنده به راحتی اظهار می‌کند که «واکسن مسافرتی است.» 

تهیه واکسن گارداسیل در خارج از سرزمین نیازی به نسخه پزشک ندارد و افراد می‌توانند با مراجعه به داروخانه‌های کشورهایی همانند امارات یا ترکیه، واکسن خریداری کنند. به این علت یکی از راه‌های تهیه گارداسیل، تهیه آن از طریق مسافرت به خارج سرزمین یا مسافران است. 

این چنین در او گفت‌وگوهای صورت‌گرفته با اراعه‌کنندگان گارداسیل از طریق اینستاگرام، افراد به راحتی گفتن می‌کنند که خودشان واردکننده‌اند و واکسن حتی بارکد وزارت بهداشت نیز دارد و می‌توان از طریق بارکد، از سلامت واکسن یقین شد. این سخن دو حالت دارد؛ حالت اول، یعنی واردکننده به‌جای توزیع واکسن گارداسیل از طریق چرخه قانونی، به جهت سود قابل دقت آن، خودش عمل به فروش گارداسیل کرده است. حالت دوم نیز این است که واردکننده به‌جای فراهم چرخه قانونی توزیع دارو، بازار سیاه به‌وجودآمده از فروش گارداسیل را فراهم می‌کند که باز هم سود قابل توجهی دارد. 

چند اراعه‌کننده دیگر اینستاگرامی این چنین گفتن کرده‌اند که گارداسیل را از داروخانه تهیه کرده‌اند یا این که داروخانه‌ها خودشان از طریق اراعه‌کنندگان اینستاگرامی واکسن گارداسیل، واکسن موردنیازشان را تهیه می‌کنند. این در صورتی است که اساساً واکسن ۹ظرفیتی گارداسیل در داروخانه‌ها حاضر نیست و هر چه حاضر شده است، تنها گارداسیل ۴ ظرفیتی است. 

نان در ترساندن مردم است

مسئله تلخ ماجرا این است که با دقت به تشکیل تقاضای کاذب، تزریق واکسن گارداسیل هم همانند هر امر لاکچری فرد دیگر به قضیه‌ای برای رقابت و حسادت و چشم و هم‌چشمی تبدیل شده است و خانواده‌هایی که قوت خرید واکسن گارداسیل از بازار سیاه را دارند، گارداسیل را به فرزندانشان به گفتن کادوی تولد هدیه خواهند داد! 

پروپاگاندا و اقتصاد سیاسی ماجرای گارداسیل بالاخره توانست بازار سیاه و حتی اراعه تقلبی این واکسن را در زمان زمان مقداری و به دور از نظارت نهادهای متولی راه بیندازد. فروش و تزریق گارداسیل حتی از کلینیک‌های زیبایی و آرایشگاه‌های زنانه هم سردرآورده است و در برخی از شهرهای سرزمین، با سوءاستفاده از هراس وعدم آگاهی مردم و از همه مهم‌تر، پر کردن ویال‌های خالی از داروی واکسن گارداسیل از آب مقطر؛ افراد سودجود پول به جیب می‌زنند. سوال اینجاست که صنعت به وجود آمده از اراعه گارداسیل، تحت حمایتچه افرادی است که نهادهای نظارتی تا بحال برای جمع‌آوری این بازار سیاه، عمل جدی صورت نداده‌اند؟ این چنین ذی‌نفعان ماجرا چه افرادی‌اند که درحال دور زدن چرخه قانونی دارو می باشند؟