به گزارش خبرگزاری برنا از گیلان؛ آرتروز که به نام‌های استئوآرتریت یا ساییدگی مفصل نیز شناخته می‌شود، یک بیماری تخریبی پیش‌رونده است که در آن غضروف مفاصل کم کم تحلیل می‌رود و استخوان‌های زیرین در معرض ساییدگی قرار می‌گیرند. این بیماری می‌تواند هر یک از مفاصل بدن را دچار کند، اما شایع‌ترین مفاصل دچار عبارت هستند از:مفاصل دست،پا ،زانو ،ران وستون فقرات.

درد مفاصل:درد در مفصل صدمه‌دیده که امکان پذیر در ابتدا خفیف باشد و با گذشت زمان تشدید شود. 

سفتی مفاصل:حس سفتی و محدودیت در حرکت مفصل، به‌اختصاصی بعد از استراحت یا در صبحگاه.

تورم و التهاب: مفصل امکان پذیر متورم و التهاب شود، که می‌تواند تبدیل قرمزی و گرمی در ناحیه مفصل گردد.

افت دامنه حرکتی: محدودیت در حرکت مفصل و افت انعطاف‌پذیری آن.

صدای ترق‌تروق: در برخی موارد، زمان حرکت مفصل صدای ترق‌تروق یا ساییدگی شنیده می‌شود.

ضعف عضلات اطراف مفصل:به علت افت فعالیت و حرکت مفصل، عضلات اطراف آن امکان پذیر ضعیف شوند.

حس خستگی:برخی افراد مبتلا به آرتروز امکان پذیر حس خستگی و افت انرژی داشته باشند.

در صورت توانایی هر یک از این علائم، پیشنهاد می‌شود با پزشک متخصص مشورت کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب دریافت نمایید.

علل ابراز

علل بروزآرتروز می‌توانند متنوع باشند و شامل عوامل زیر می باشند:

افزایش سن:با بالا رفتن سن، غضروف مفاصل کم کم فرسوده می‌شود و خطر ابتلا به آرتروز افزایش می‌یابد.

جنسیت:آرتروز در زنان زیاد تر از مردان شایع است.

اضافه وزن و چاقی: وزن بیشتر از حد سختی بسیاری بر مفاصل داخل می‌کند و می‌تواند تبدیل آرتروز شود.

سابقه خانوادگی:افرادی که در خانواده‌شان سابقه آرتروز وجود دارد، زیاد تر در معرض خطر ابتلا به این بیماری می باشند.

صدمه‌های مفصلی:صدمه‌های قبلی به مفاصل می‌توانند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند.

فعالیت‌های تکراری یا سنگین:مشاغلی که نیاز به حرکات تکراری یا بلند کردن اجسام سنگین دارند، می‌توانند به مفاصل سختی داخل کنند و تبدیل آرتروز شوند.

عوامل ژنتیکی:برخی ژن‌ها می‌توانند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند.

عوامل محیطی و سبک زندگی: تغذیه نامناسب، کم‌تحرکی و سیگار کشیدن می‌توانند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند.

فهمیدن این عوامل می‌تواند به پیشگیری و مدیریت بهتر آرتروز پشتیبانی کند.

آرتروز طبق معمولً با درد، سفتی و محدودیت حرکت در مفاصل همراه است. این علائم کم کم و با گذشت زمان تشدید خواهد شد و می‌توانند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند

تشخیص آرتروز طبق معمولً بر پایه معاینه بالینی و تصاویر رادیولوژی انجام می‌شود. درمان این بیماری شامل ترکیبی از راه حلهای دارویی، فیزیوتراپی و در برخی موارد جراحی است. مقصد از درمان افت درد، بهبود حرکت مفصل و جلوگیری از پیشرفت بیماری است.

راه حلهای پیشگیری

برای پیشگیری از آرتروز و نگه داری سلامت مفاصل، می‌توانید به نکات زیر دقت کنید:

نگه داری وزن مناسب: اضافه وزن سختی بسیاری به مفاصل داخل می‌کند و می‌تواند به‌راحتی غضروف نرم انتهای استخوان‌ها را از بین ببرد. تخمین زده می‌شود که زمان راه رفتن نیرویی معادل ۳ تا ۶ برابر وزن بدن به زانو‌ها داخل می‌شود. اگر ۴ ٫ ۵ کیلو اضافه وزن داشته باشید، در میانه راه رفتن نیروی واردشده به زانو‌های شما نزدیک به ۱۳ ٫ ۵ تا ۲۷ کیلو افزایش می‌یابد. نیروی واردشده به استخوان لگن حداکثر سه برابر وزن بدن است.

ورزش منظم: ورزش با نگه داری وزن در محدوده‌ی مناسب و افت گمان ابتلا به دیابت به پیشگیری از آرتروز پشتیبانی می‌کند. علاوه بر این، فعالیت بدنی علتآزاد شدن مایع سینوویال در مفاصل می‌شود که ماموریت‌ی آن تغذیه‌ی غضروف و افت اصطکاک بین مفاصل است. برای این که مفاصل سالمی داشته باشید، پیشنهاد می‌شود که حداقل پنج روز در هفته ۳۰ دقیقه ورزش نسبتا شدید انجام دهید.

کنترل قند خون: افزایش قند خون می‌تواند مولکول‌هایی راه اندازی دهد که غضروف را سفت و ضعیف می‌کنند. این تغییرات علتخواهد شد که هنگامی غضروف تحت سختی قرار می‌گیرد، راحت‌تر تجزیه شود. برای پیشگیری از آرتروز الزامی است که به پیشنهاد‌های پزشک خود درمورد‌ی نحوه‌ی کنترل دیابت عمل کنید.

مصرف اسید‌های چرب امگا-۳: ماهی‌های چرب همانند ماهی سالمون و ماهی تن سرشار از اسید‌های چرب امگا-۳ می باشند که با افت التهاب به نگه داری سلامت مفاصل و پیشگیری از آرتروز پشتیبانی می‌کنند.

راه حلهای درمانی

 تغییرات در سبک زندگی:ورزش با صلاحدید متخصص: تمرینات کم‌سختی همانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و شنا می‌توانند به تحکیم عضلات اطراف مفاصل و افت درد پشتیبانی کنند.

کنترل وزن زیر نظر متخصص تغذیه:افت وزن اضافی سختی روی مفاصل را افت می‌دهد و می‌تواند علائم آرتروز را بهبود بخشد.

 درمان‌های فیزیکی

توانبخشی: فیزیوتراپی، حرکات اصلاحی برای تحکیم عضلات و بهبود دامنه حرکتی مفاصل می‌توانند سودمند باشند.

کمپرس سرد و گرم: منفعت گیری از کمپرس سرد برای افت التهاب و کمپرس گرم برای تسکین درد و سفتی مفاصل پیشنهاد می‌شود.

 داروها:مسکن‌ها و ضدالتهاب‌ها: دارو‌های مسکن همانند استامینوفن و ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی (NSAIDs) می‌توانند درد و التهاب را افت دهند.

دارو‌های ضد روماتیسمی تحول دهنده بیماری (DMARDs): در موارد آرتریت روماتوئید، این دارو‌ها برای کند کردن پیشرفت بیماری منفعت گیری خواهد شد.

درمان‌های مکمل

آب‌درمانی: ورزش در آب زیر نظر متخصصان می‌تواند سختی روی مفاصل را افت داده و حرکت را آسان‌تر کند.

ماساژ درمانی: ماساژ تخصصی می‌تواند به افت درد و سفتی مفاصل پشتیبانی کند.

 درمان‌های پیشرفته

تزریقات مفصلی: تزریق کورتیکواستروئید‌ها یا اسید هیالورونیک می‌تواند التهاب را افت داده و حرکت مفصل را بهبود بخشد.

جراحی: در موارد شدید، جراحی همانند معاوضه مفصل امکان پذیر صورت گیرد.

دقت به این مسئله الزامی است که درمان آرتروز باید تحت نظر پزشک روماتولوژیست انجام شود تا بهترین روش مشابه با شرایط فرد انتخاب گرد.

تأثیر آرتروز بر جامعه

بار اقتصادی: هزینه‌های درمانی، از جمله داروها، فیزیوتراپی و جراحی‌ها، می‌تواند سختی مالی بر سیستم‌های بهداشتی و بیماران داخل کند. این چنین، افت منفعت‌وری کاری و افزایش غیبت از کار به علت درد و ناتوانی، هزینه‌های اقتصادی بیشتری را به جامعه تحمیل می‌کند.

تأثیر بر نیروی کار: آرتروز می‌تواند تبدیل افت توانمندیهای کاری و افزایش نرخ غیبت از کار شود که این کار بر منفعت‌وری و اقتصاد کلان اثرگذار است.

اهمیت آگاهی و پیشگیری

افزایش آگاهی عمومی درمورد آرتروز و راه حلهای پیشگیری و درمان آن می‌تواند به افت تأثیرات منفی این بیماری بر جامعه پشتیبانی کند. برگزاری روز جهانی آرتروز، که هر ساله در ۱۲ اکتبر برگزار می‌شود، فرصتی برای ترویج آگاهی و اهمیت درمان است.

نتیجه گیری

در نتیجه، آرتروز نه‌تنها بر فرد مبتلا تأثیر می‌گذارد، بلکه خانواده فرد و این چنین جامعه را نیز از جنبه‌های گوناگون تحت تأثیر قرار می‌دهد. به این علت، دقت به پیشگیری، درمان و پشتیبانی‌های اجتماعی برای افت این تأثیرات الزامی است.

یادداشت به قلم:

نجیه روستا ماسوله متخصص صدمه شناسی ورزشی