خرید و فروش خودرو یکی از رایج‌ترین معاملاتی است که در طول روز در سراسر کشور انجام می‌گیرد؛ اما وقتی بحث به خودرویی می‌رسد که توقیف شده است، اوضاع کمی پیچیده‌تر می‌شود. بسیاری از افراد این پرسش را مطرح می‌کنند که آیا می‌توان خودروی توقیفی را خرید و فروش کرد و در خرید و فروش خودرو به چه نکاتی توجه کنیم؟ به منظور پاسخ به این پرسش مهم با ما همراه باشید.

خودروی توقیفی یعنی چه؟

پیش از آنکه بخواهیم شما را با نکات مهم برای معامله خودرو توقیفی آشنا کنیم، باید به این پرسش پاسخ دهیم که خودروی توقیفی چیست؟ خودروی توقیفی به خودرویی گفته می‌شود که به دلایلی توسط مراجع قانونی از مالک گرفته شده و به پارکینگ انتقال یافته یا در سیستم ثبت اسناد، توقیف شده است. دلایل توقیف خودرو معمولا شامل موارد زیر هستند:

• بدهی مالی مانند چک برگشتی یا بدهی به بانک‌ها
• جرایم رانندگی بالا و پرداخت‌نشده
• استفاده در ارتکاب جرم مانند حمل مواد مخدر یا قاچاق
• وثیقه‌گذاری در جریان یک پرونده قضایی

در این حالت، مالک خودرو دیگر نمی‌تواند آزادانه نسبت به فروش یا انتقال آن اقدام کند تا زمانی که توقیف رفع شود.

آیا می‌توان خودروی توقیفی را فروخت یا خرید؟

در صورتی‌که اقدام به استعلام توقیف خودرو با کد ملی کنید و متوجه شوید خودرویی که قصد معامله آن را دارید، توقیف شده است، باید بدانید که از منظر حقوقی، فروش یا خرید خودروی توقیفی تا زمانی که وضعیت توقیف آن مشخص و برطرف نشده باشد، غیرقانونی است و هرگونه معامله‌ای که روی خودرو در توقیف انجام گیرد، از نظر قانونی باطل است. از مهم‌ترین دلایلی که باعث می‌شوند تا خودرو توقیفی خرید و فروش نشود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حفظ حقوق طلبکار یا مرجع قضایی: وقتی فردی اقدام به طی مراحل گرفتن حکم توقیف خودرو می‌کند، تا زمانی که دلیل توقیف برطرف نشود، هرگونه انتقال مالکیت ممکن است حقوق اشخاص ثالث را زیر پا بگذارد.
• عدم امکان انتقال رسمی سند: خودرو توقیفی در سیستم ثبت اسناد دارای ممنوعیت انتقال است. بنابراین، حتی اگر قراردادی امضاء شود، سند به نام خریدار منتقل نخواهد شد.
• مسئولیت‌های مالی و کیفری: در صورت کشف معامله غیرقانونی، فروشنده و حتی خریدار می‌توانند تحت تعقیب قانونی قرار گیرند.

این دلایل باعث شده‌اند تا قانون جلوی خرید و فروش خودروهای توقیفی را بگیرد.

چه زمانی امکان فروش خودرو توقیفی وجود دارد؟

اگر بخواهیم به این پرسش پاسخ دهیم که چه زمانی امکان فروش خودرو توقیفی وجود دارد، باید بگوییم که تنها زمانی می‌توان به فروش خودرو توقیفی فکر کرد که تمامی بدهی‌ها و جرایم پرداخت شوند. همچنین، باید صدور مجوز رفع توقیف از مراجع قضایی یا اداری انجام گیرد و وضعیت جدید در اداره ثبت اسناد یا پلیس راهور به‌طور رسمی به ثبت برسد.

در غیر این‌صورت، هرگونه قول‌نامه یا مبایعه‌نامه‌ای که تنظیم شود، فاقد ارزش قانونی است و خریدار نیز نمی‌تواند مالک رسمی خودرو شود. به‌طور مثال، اگر اقدام به استعلام کشف حجاب کردید و متوجه شدید که خودرو به واسطه کشف حجاب در توقیف است، باید با طی مراحل رفع توقیف، مشکل خودرو را برطرف کنید و سپس، اقدامات لازم را برای معامله خودرو انجام دهید.

نکات مهم قبل از خرید خودرو

اگر قصد خرید خودرویی را دارید، نیاز است تا به چند موضوع بسیار مهم توجه کنید تا با مشکل مواجه نشوید. از مهم‌ترین این نکات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استعلام وضعیت توقیف: از طریق سامانه‌های رسمی مانند پلیس راهور یا مراکز تعویض پلاک استعلام بگیرید که خودرو توقیف نیست. کافی است این کار را با پلاک یا شماره VIN انجام دهید.
• بررسی خلافی و بدهی‌ها: حتما از فروشنده بخواهید که رسید تسویه بدهی‌ها، جریمه‌ها و حتی هزینه پارکینگ را نشان دهد. بررسی خلافی‌ها و اطمینان از پرداخت بدهی‌ها باعث می‌شود تا در آینده با مشکل مواجه نشوید.
• بررسی سابقه تصادفات: یکی دیگر از نکاتی که باید به آن توجه کنید، بررسی سابقه تصادفات است. شاید پرسش شما این است که چطور سابقه تصادفات خودرو را قبل از خرید ببینیم؟ برای این منظور باید با بررسی پرونده خودرو در سامانه پلیس راهور، شرکت‌های بیمه و … اطلاعات لازم را به‌دست آورید.

مراحل فروش قانونی خودروی توقیفی

اگر صاحب خودروی توقیفی هستید و می‌خواهید آن را به‌صورت قانونی بفروشید، می‌توانید با طی چند مرحله بسیار مهم به این هدف برسید. در گام اول باید از طریق اداره ثبت یا پلیس راهور، آخرین وضعیت توقیف خودرو را بررسی کنید. سپس، کلیه جرایم رانندگی، بدهی‌های بانکی یا تعهدات مالی را که باعث توقیف شده‌اند، بپردازید.

در برخی موارد، باید مجوز لازم برای فروش را از دادگاه یا مقام قضایی دریافت کنید. سپس مبایعه‌نامه باید در قالب حقوقی تنظیم شود و اطلاعات خودرو، وضعیت آن و مسئولیت‌ها مشخص باشند. پس از طی مراحل بالا می‌توانید خودرو را به نام خریدار انتقال دهید. یکی از پرسش‌های مهمی که افراد مطرح می‌کنند، این است که آیا می‌توان خودرو توقیفی را با وکالت‌نامه فروخت؟ در پاسخ به این پرسش باید بگوییم که تا وقتی رفع توقیف انجام نشود، وکالت‌نامه هم اعتباری برای انتقال رسمی ندارد.

چالش‌های رایج در فروش خودروهای توقیفی

فروش خودروهای توقیفی نسبت به خودروهای معمولی پیچیده‌تر است. اگر بخواهیم شما را با چالش‌های رایج در فروش خودروهای توقیفی آشنا کنیم، باید بگوییم که فرایند رفع توقیف، طولانی و سخت است و باید هزینه‌های بالای پارکینگ و نگهداری را پرداخت کنید. همچنین، افت ارزش خودرو در صورت ماندن طولانی در توقیف و نیاز به رفت‌وآمدهای متعدد اداری یا قضایی از دیگر چالش‌های رایج در فروش خودروهای توقیفی است. لازم به ذکر است که استخدام وکیل متخصص در امور ملکی و خودرو می‌تواند مسیر قانونی فروش خودرو توقیفی را بسیار هموارتر کند؛ زیرا وکیل پیگیری امور قضایی یا اداری را انجام می‌دهد؛ قرارداد فروش را تنظیم می‌کند؛ خریدار یا فروشنده را از ریسک‌های احتمالی آگاه می‌سازد و برای رفع توقیف از دادگاه اقدام می‌کند.

حرف آخر

در این مطلب به این پرسش مهم پاسخ دادیم که آیا می‌توان خودروی توقیفی را خرید و فروش کرد؟ همان‌طور که گفتیم، خودروی توقیفی را نمی‌توان بدون طی مراحل قانونی خرید یا فروخت. این مسیر پر از چالش‌های حقوقی است و کوچک‌ترین اشتباه ممکن است باعث از دست رفتن سرمایه شما شود. به همین دلیل پیشنهاد ما این است که حتما از قوانین مطلع شوید تا این کار را با کمترین مشکل انجام دهید.