به گزارش خبرنگار فرهنگی ، «خوش‌گلدین» یا همان خوش‌آمدی به زبان آذری، در ۲ موقعیت به  کار می‌رود؛ یکی موقعیتی که نقی معمولی در «پایتخت» از آن منفعت گیری می‌کرد که معنی آن، خداحافظی می بود؛ و یک معنی دیگر که دقیقاً همان استقبال و خوش‌آمدی را مراد می‌کند. برخی بعد از  پیروزی پایتخت، به کنایه به مدیران جاری صداوسیما انها گفتند که این یعنی شما و ایده‌تان، خوش آمدید!

آن هم به همان روشی که نقی معمولی به دیگران می‌او گفت. اما به نظر می‌رسد که لحن بهتر و متواضعانه‌تر این است که بگوییم به تماشای حقیقت تلویزیون خوش آمدید؛ مدیران تحولی صداوسیما اکنون بیشتر از هرچیزی به بازدید فرمول پیروزی پایتخت نیاز دارند تا دست‌فرمان خود را تنظیم کنند. یقیناً اگر بخواهند. 

 فصل هفتم سریال «پایتخت» بعد از چهار سال وقفه، از چهارم فروردین ۱۴۰۴ تا بیست‌وهفتم همان ماه، در قالب ۲۲ تکه از تلویزیون پخش شد و با استقبال بی‌نظیر مخاطبان همراه می بود. آخرین تکه این سریال با وجود بازیگران و جمعی از مردم در مرکز همایش‌های برج میلاد به نمایش درآمد و استقبال جدی را رقم زد. 

نه تنها سالن همایش‌ها، بلکه فضای باز برج میلاد نیز مملو از جمعیتی می بود که برای تماشای تکه پایانی «پایتخت ۷» گرد هم آمده بودند. خواست‌های مکرر برای ادامه ساخت این مجموعه، همراه با ابراز نارضایتی از آخر آن، گواهی بر محبوبیت بالای این سریال در بین اقشار گوناگون جامعه است.

آمار عالی بینندگان

سریال «پایتخت» با جذب بیشتر از ۷۳ درصد از بینندگان تلویزیونی، گفتن پربیننده‌ترین برنامه صدا و سیما در ایام نوروز را به خود تعلق داد. پیش از پخش تکه پایانی، بیشتر از ۵۲ میلیون کاربر از طریق تلوبیون و دیگر بسترهای اینترنتی، این سریال را جستوجو کرده بودند. اوج این پیروزی در بستر نمایش آنلاین رقم خورد؛ جایی که «پایتخت ۷» موفق شد رکورد بی‌سابقه ۱.۸۵ میلیارد دقیقه تماشا را در پلتفرم تلوبیون به ثبت رساند.

جزئیات رکوردشکنی در تلوبیون:

مجموع زمان تماشا: ۱.۸۵ میلیارد دقیقه
تماشای زنده (Live): 650 میلیون دقیقه
تماشای آرشیوی: ۱.۲ میلیارد دقیقه
تعداد کل بازدیدها: ۵۸ میلیون
تعداد کاربران هم‌زمان در پخش زنده: ۸۱۸ هزار نفر

برگشت «پایتخت» و مطلب روشن مدیران

در سال‌های تازه، جز معدود مثالهایی همچون سریال «سرزمین مادری»، و برگشت‌های نسبتاً موفقی نظیر «نون‌خ»، «زیرخاکی» و تا حدی «طوبی»، دستاورد چشم‌گیر فرد دیگر در عرصه سریال‌سازی تلویزیونی مشاهده نشده است. در زیاد تر اوقات، تلویزیون با چالش جدی افت مخاطب و کم شدن محسوس در مقدار استقبال عمومی روبه رو بوده؛ موضوعی که چندین دفعه از سوی رسانه‌ها مورد پافشاری قرار گرفته و هشدارهایی نیز در این عرصه داده شده است.

مدیران ارشد سازمان صدا و سیما نیز چندین دفعه از تحولی قریب‌الوقوع سخن حرف های‌اند؛ تحولی که تا این مدت اثرات آن دست‌کم در حوزه فیلمسازی  مشاهده نشده است.

در سال ۱۴۰۳، با اغاز رسمی پخش سریال «پایتخت» و پچ پچ‌هایی از گمان برگشت مهران مدیری به عرصه سریال‌سازی، همراه با برخی تغییرات مدیریتی و تدوین برنامه‌ریزی‌های تازه، پیامی روشن به منتقدان و اهالی رسانه منتقل شد: مدیران سازمان به گمان زیادً اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که ضرورتی برای «اختراع مجدد چرخ» وجود ندارد.

مقصد از این یادآوری، پافشاری بر رکوردشکنی و موفقیتی است که از چهارم فروردین‌ماه، هم‌زمان با پخش «پایتخت»، در عرصه سریال‌سازی تلویزیون رقم خورد؛ موفقیتی که احتمالا آغازی باشد برای دوره‌ای تازه و مثبت در تاریخ رسانه ملی.

پیامدهای رسانه‌ای و برگشت به قیمت‌های برودکست

پیروزی دیدنی «پایتخت ۷» در جذب مخاطب، پاسخی قاطع به اظهارنظرهایی می بود که از آخر دوران برودکست و پیشتازی وی‌اودی‌ها سخن می‌انها گفتند. این سریال به‌خوبی نشان داد که هم چنان می‌توان با تشکیل محتوای باکیفیت و خانوادگی، مخاطبان را پای تلویزیون نشاند و حتی از مقدار مصرف اینترنت در ساعات پخش کاست.

«پایتخت» این چنین اثبات کرد که برای جلب نظر مخاطب، نیازی به ساخت سریال‌هایی با مضامین ضدخانواده و خشونت‌آمیز نیست. این مجموعه با تکیه بر قیمت‌های اسلامی و مفاهیم مثبت خانواده، توانست به موفقیتی بزرگ دست یابد و فاصله خود را با سریال‌های نمایش خانگی—که جامعه مقصد‌شان حتی به پنج میلیون نفر هم نمی‌رسد—نگه داری کند.

از همین رو، در کنار شور و شادمانی حاصل از این پیروزی، نباید اظهارنظرها و پیش‌بینی‌های قبل به فراموشی سپرده شود؛ وقتی که حرف های می‌شد پلتفرم‌های وی‌اودی با برخورداری از امکانات اقتصادی و مالی گسترده‌تر نسبت به تلویزیون، موفق شده‌اند دقت مخاطبان را به‌سوی خود جلب کنند. 

یا هنگامی که عرصه مصرف رسانه‌ای به سمت فضای مجازی و بسترهای دیجیتال حرکت کرد—همان “برودکست و برودبند”ی که مسئولان سازمان صدا و سیما چندین دفعه به آن اشاره کرده بودند—اکنون که فصل هفتم «پایتخت» از همین فضا پیشی گرفته است، سوال اینجاست: جواب امروز منتقدان چیست؟

پیشنهاد‌ای به مدیران صدا و سیما

با دقت به پیروزی دیدنی فصل هفتم سریال «پایتخت»، با لیاقت است مدیران سازمان صدا و سیما ضمن اصرار بر اصول و ارزشها، حمایتاز کارهای دلنشین را در برتری قرار دهند و در جهت تحکیم آن‌ها قدم بردارند.

ادامه مسیر همکاری با چهره‌های مورد علاقه مردم، به شرطی که آن چهره‌ها در خدمت اهداف مثبت فرهنگی قرار بگیرند و نه این که صداوسیما اسیر آن چهره‌ها باشد، یکی از راه حلهای خوب برای جذب مخاطب و نگه داری جایگاه رسانه ملی در سپهر رسانه‌ای سرزمین است. نباید اجازه داد تب «پایتخت» فروکش کند؛ بلکه باید از این زمان برای تشکیل محتوایی باکیفیت و مبتنی بر قیمت‌های خانوادگی منفعت‌برداری کرد.

مدیرانی که می‌گویند تحول‌گرا می باشند، به‌اختصاصی آقای پیمان جبلی، رئیس رسانه ملی و آقای وحید جلیلی، قائم‌مقام و دبیر ستاد تحول صدا و سیما، بیشتر از پیش باید به این مسئله دقت داشته باشند که استقبال گسترده از «پایتخت»—حتی در بین ایرانیان مقیم خارج از سرزمین—مشخص می کند قضیه مهم نه در بستر برودکست و برودبند، بلکه در نوع مدیریت و سیاست‌گذاری ستاد تحول نهفته است.

این رکوردشکنی‌ها در مقدار مخاطب، حامل پیامی روشن برای مدیران ارشد رسانه ملی است:

افزایش تعداد پلتفرم‌های نمایش خانگی و گسترش شبکه‌های اجتماعی، علت مهم افت مخاطبان تلویزیون نبوده‌ است؛ بلکه ریشه این افت را باید در نوع نگاه مدیریتی و رویکردهای سیاست‌گذاری درون‌سازمانی جست‌وجو کرد.

«خوش گلدین» به حقیقت‌ها

در روزگاری که رقبای تلویزیون فقطً پلتفرم‌های نمایش خانگی نیستند و فضای مجازی نیز به بستری گسترده برای اراعه تولیدات نمایشی داخلی و خارجی تبدیل شده، سریال «پایتخت» موفق شد خیابان‌ها را خلوت کند، تلویزیون و تلوبیون را مجدد رونق ببخشد و در تعداد بسیاری از نقاط سرزمین، مردم را در ساعات پخش این مجموعه، از اینترنت جدا سازد.

پیروزی «پایتخت» به‌خوبی نشان داد که ضرورتی برای اختراع مجدد چرخ یا کنار گذاشتن برندهای محبوب وجود ندارد.

تلویزیون، بی‌تردید به نوآوری، خلاقیت و منفعت گیری از چهره‌های تازه نیاز دارد، اما در عین حال باید به اندوخته‌های قبل خود دقت کند، آن‌ها را بازآفرینی کرده و تحکیم کند.

به‌عبارتی، مدیران تحول‌گرای رسانه ملی—که این بار «پایتخت» آبروی کنداکتور تلویزیون را خرید—باید به حقیقت‌ها «خوش گلدین» بگویند و مسیر درست را با جسارت و آگاهی جستوجو کنند.

انتهای مطلب/