به گزارش خبرخوان
به گزارش خبرنگار فرهنگی ، نشست رسانهای سومین دوره جشنواره نمایشی عروسکی تلویزیونی کودک با وجود علی خواجه، دبیر جشنواره و تهیهکننده برنامه «عروسکخونه»، در مجموعه کارستان بهارستان برگزار شد. این جشنواره که با محوریت نمایشهای عروسکی کودک و تمرکز بر قالب تلویزیونی طراحی شده، امسال با تغیرات و رویکردی متفاوت همراه است.
رویکرد آموزشی مسئله اتفاق اختصاصی عروسکخونه سوم
علی خواجه با اشاره به تغییرات صورتگرفته در ساختار جشنواره او گفت: با اهمیت ترین تفاوت امسال، افزودن قسمت آموزش به جشنواره است که در روزهای ۲۶ و ۲۷ اردیبهشتماه به طور رسمی برگزار شد. این قسمت آموزشی برای نخستین بار در تاریخ برگزاری جشنواره طراحی شده و در نوع خود بیسابقه است.
وی با مرور روال اجرایی این اتفاقات افزود: فراخوان سومین دوره جشنواره در دیماه انتشار شد و در کل ۱۱۲ گروه نمایشی از ۱۸ استان سرزمین آثار خود را ارسال کردند. بعد از قضاوت اولیه، ۳۵ گروه به مرحله دوم راه یافتند که از این بین ۲۹ گروه برای شرکت در قسمت آموزشی انتخاب شدند. در نهایت، ۲۰ گروه از ایران به مرحله پایانی جشنواره رسیدند.
به حرف های خواجه، امسال برای نخستین بار، گروههایی از کشورهای عراق، ارمنستان و گرجستان نیز در این جشنواره وجود دارند تا در کل ۲۳ گروه نمایشی در قسمت نهایی رقابت کنند.
او در ادامه برنامههای آینده جشنواره را این چنین تشریح کرد: نمایشهای منتخب، از هفته پایانی خرداد تا هفته اول تیرماه ضبط تلویزیونی خواهند شد و در شهریورماه از شبکه کودک پخش خواهد شد. بعد از پخش، آثار در معرض آرای مردمی قرار میگیرند که در دوره قبل نیز با استقبال چشمگیری از سوی مخاطبان روبه رو شده بودند.
علی خواجه پافشاری کرد: عروسکخونه نخستین جشنواره تلویزیونی در حوزه نمایش عروسکی کودک است و امروز در سومین سال برگزاری خود، با استقبال قابلدقت هنرمندان و فعالان این حوزه، به بلوغ قابلتوجهی رسیده است. وجود دغدغهمندان نمایش عروسکی تلویزیونی در این مسیر، نویدبخش آیندهای روشن برای این هنر مردمی و کودکمحور است.
خواجه از پشتیبانیهای مدیران رسانه ملی، سپاس کرد و ابراز امیدواری کرد که جشنواره عروسکی تلویزیونی، هم چنان به گفتن بستری برای گفتن احساسات، آموزش زندگی و تحکیم هویت کودکان ایرانی، به مسیر خود ادامه دهد.
تحقق زیستبوم محتوای هویتساز کودک در دستور کار صداوسیما
محمدصادق باطنی، رئیس مرکز کودک و نوجوان سیما و رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره «عروسکخونه»، در نشست خبری سومین دوره این جشنواره با پافشاری بر جایگاه اختصاصی تئاتر و نمایش عروسکی در زیستبوم فرهنگی کودک، او گفت: ما تحقق زیستبوم تشکیل و مصرف محتوای هویتساز کودک و نوجوان را مقصدگذاری کردهایم و معتقدیم مسیر آینده کودک ایرانی باید با محتوای بومی، اصیل و مشابه با فرهنگ ایرانی–اسلامی همراه باشد.
باطنی با اشاره به رشد قابل دقت تولیدات فرهنگی در سالهای تازه، اظهار داشت: در حوزه کودک، ناظر رشد دیدنی تولیدات در قالبهای مختلفی چون کتاب، انیمیشن، سینما، موسیقی، ویاودی و اکنون نمایشهای عروسکی هستیم. تئاتر کودک، بهاختصاصی شاخه عروسکی آن، از قبلای غنی برخوردار است و امروز باید بیشتر از پیش مورد دقت قرار گیرد.
او گفت: نمایش عروسکی در دهه ۶۰ و اغاز دهه ۷۰ با وجود اساتید بزرگ و تشکیل آثار ماندگار، جایگاه قابلتوجهی در رسانه ملی داشت، اما از نیمه دهه ۷۰ تا دهه ۹۰، این عرصه به حاشیه رفت و جای خود را به عروسکهایی داد که زیاد تر در نقش همراه مجریان کودک و نوجوان (عمو و خالهها) ظاهر میشدند، نه در ساختارهای داستانمحور و دراماتیک.
برگشت نمایش عروسکی با استقبال دیدنی مردمی
رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره «عروسکخونه» تصریح کرد: در حالی که فکر میشد نمایش عروسکی دیگر مخاطب ندارد، اولین دوره جشنواره با ۱۹ میلیون رأی مردمی روبه رو شد و در دوره دوم این عدد به بیشتر از ۲۰ میلیون رسید. قیاس این آمار با دیگر برنامههای پربیننده تلویزیونی، همانند فینال برنامه عصر تازه (با ۲۲ میلیون رأی)، مشخص می کند نمایش عروسکی هم چنان زنده است و محبوبیت بسیاری دارد.
او جشنواره «عروسکخونه» را پیشران تحقق زیستبوم کودک دانست و پافشاری کرد: امسال با وجود ۲۹ گروه در اتفاقات نوآورانه آخر هفته عروسکی و راهیابی ۲۰ گروه به مرحله نهایی، ناظر رشد دیدنی کیفیت آثار هستیم. نمایشهای منتخب از آخر خرداد ضبط شده و بعد از ماههای محرم و صفر، در شهریورماه از شبکه کودک پخش خواهند شد. رأیگیری مردمی همزمان با پخش تلویزیونی اغاز میشود و مراسم اختتامیه در آخر شهریور برگزار خواهد شد.
همکاری نهادهای فرهنگی و دقت به بازارپردازی کاراکترهای کودکانه
باطنی در ادامه به همکاریهای راهبردی با نهادهایی همانند شهرداری تهران، حوزه هنری و انجمن تئاتر عروسکی ایران اشاره کرد و او گفت: مقصد ما تحکیم تئاتر عروسکی و افزودن آن به سبد فرهنگی خانوادههای ایرانی است. نمایش زنده عروسکی فرصتی است برای بازی، خیالپردازی و پرورش ذهن کودک. ما میخواهیم جایگاه این هنر را احیا کنیم.
او این چنین از تغیرات مهمی در عرصه بازارپردازی فرهنگی (مرچندایزینگ) خبر داد و او گفت: یکی از دغدغههای مهم ما نبوده است کاراکترهای بومی بر روی محصولات فرهنگی کودک، از لباس گرفته تا نوشتافزار و بازیهای رایانهای می بود. خوشبختانه با حمایتمستقیم ریاست صداوسیما، اکنون در اغاز نهاییسازی پنج قرارداد برای منفعتبرداری از شخصیتهای کودکانه محبوب تلویزیونی هستیم. این مسیر با توانایی موفق انیمیشن سینمایی ببعی قهرمان اغاز شد که پرفروشترین انیمیشن تاریخ سینمای ایران شد.
عزم صداوسیما برای تشکیل تحولی بنیادین در محتوای کودک
رئیس مرکز کودک و نوجوان سیما پافشاری کرد: صداوسیما امروز آماده است تا در کنار همه نهادهای فعال، از تشکیل محتوای هویتساز در قالبهای گوناگون حمایتکند. اگر حال تئاتر کودک خوب باشد، حال کودک هم خوب خواهد می بود. این جشنواره تنها اغاز یک حرکت ملی برای تحکیم هویت کودکان ایرانی است.
باطنی در آخر از همه نهادهای همراه در برگزاری جشنواره تقدیر کرد و افزود: نمایش عروسکی نه تنها زنده است، بلکه تشنه دیده شدن است. ما دست در دست هم برای ساخت آیندهای روشن برای کودکان ایران تلاش می کنیم.
تلاشی برای آینده فرهنگی کودکان در همکاری با پویش «تهران دوستداشتنی»
سیدمیلاد ناظمی، برنامهساز و مشاور پویش «تهران دوستداشتنی»، در نشست خبری سومین دوره جشنواره تلویزیونی «عروسکخونه» از اهمیت دقت به نسل کودک در فرآیندهای فرهنگسازی شهری و ملی سخن او گفت و از همکاری سازنده این پویش با پروژه «عروسکخونه» خبر داد.
وی با تسلیت به جامعه رسانهای به علت درگذشت دو عکاس خبری، با اشاره به همکاری پویش «تهران دوستداشتنی» با جشنواره «عروسکخونه»، او گفت: فرهنگسازی، امری زمانبر است که بر خلاف صنایع تولیدی، بر پایه توانایی و تداوم در نسلهای گوناگون معنی مییابد. اگر آموزهای فرهنگی در نسل امروز تثبیت نشود، در نسل آینده ناپدید خواهد شد.
ناظمی افزود: یکی از دغدغههای جدی ما در پویش تهران دوستداشتنی، بازتعریف الگوهای زیست شهری برای کودکان است؛ مسائلی چون مصرف انرژی، مراعات قوانین راهنمایی و رانندگی و نظافت شهری باید از سنین پایین نهادینه شود. عروسکخونه ظرفیت بزرگی برای انتقال این مفاهیم دارد؛ چرا که با مخاطب کودک در سطحی گسترده و سراسری ربط میگیرد.
او با اشاره به استقبال خانوادهها از محتوای کودکانه در شبکههای تلویزیونی نظیر نهال و پویا او گفت: امروز ناظر شکلگیری یک شبکه ارتباطی مدام بین رسانه، کودک و خانواده هستیم. والدین آهنگها را نگه داری می باشند، بچهها با محتوای آموزشی بزرگ خواهد شد و خانوادهها در رویدادهای فرهنگی شراکت میکنند. این یعنی زیربنای یک زیستبوم فرهنگی در حال شکلگیری است.
ناظمی در ادامه او گفت: ما در جلساتی که با آقای باطنی، رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره عروسکخونه داشتیم، به این نتیجه رسیدیم که رسالت این جشنواره تنها در تهران محدود نشود و به وسعت سرزمین دیده شود. مفاهیمی همانند ایمنی، شراکت اجتماعی و هویت فرهنگی برای کودکان همه شهرها یکسان است و نباید اختصاصی پایتخت باشد.
وی این چنین از تشکیل مجموعههای فرهنگی کودکمحور توسط پویش «تهران دوستداشتنی» خبر داد و او گفت: هماکنون مجموعهای ۲۵ جلدی از کتابهای تصویری برای کودکان با نوشته مفاخر ملی در دست تشکیل است که به زودی در نمایشگاهها و مدارس توزیع خواهد شد.
در آخر سخنانش، ناظمی با اشاره به اکران موفق انیمیشن «رویاشهر» اظهار داشت: این تاثییر، مثالای از کوششهایی است که با مقصد آمادهسازی سبد فرهنگی نسل آینده صورت میگیرد. ما تلاش میکنیم کودکان با تهران نه به گفتن شهری پر از دغدغه، بلکه به گفتن محل زندگی خود که قیمت زیستن و آموختن دارد، ربط برقرار کنند. در این مسیر، شراکت با صداوسیما و جشنوارههایی نظیر عروسکخونه، نقشی کلیدی دارند.
حرکت بهسوی تئاتر ملی کودکانه؛ تئاتر عروسکی از صحنه تا خانه
متین محجوب، نماینده حوزه هنری کودک و نوجوان، در جریان نشست بازدید جشنواره «عروسکخونه» از این اتفاقات بهگفتن گامی مؤثر در جهت گسترش مصرف محصولات هنری هویتساز برای کودکان یاد کرد و پافشاری داشت: همافزایی در تشکیل و مصرف محصولات فرهنگی و هنری کودک، اتفاقی مورد قیمت و تحسینبرانگیز است که نباید به آن به چشم یک حرکت مقطعی نگاه کرد.
وی با اشاره به قوت اثرگذاری نمایش و عکس، او گفت: جادوی نمایش، بهاختصاصی در قالب تئاتر و تئاتر عروسکی، ظرفیت بزرگی برای فرهنگسازی دارد. با این حال، آنچه قضیه امروز ماست، نه تشکیل، بلکه مصرف این چنین محصولاتی است. تئاتر کودک سهم اندکی در سبد فرهنگی خانوادهها دارد و این خلأ باید توسط نهادهای فرهنگی پر شود.
محجوب عمل رسانه ملی در راهاندازی جشنواره «عروسکخونه» را «حرکتی حسابشده» خواند و افزود: در شرایطی که تعداد بسیاری از کودکان بهاختصاصی در مناطق کمبرخوردار، هیچ عکس ذهنی از تئاتر و بهاختصاصی تئاتر عروسکی ندارند، این برنامه میتواند تصویری شفاف و ملموس از هنر نمایش برای آنها خلق کند. تلویزیون این امکان را فراهم کرده است که تئاتر از سالنهای اجرا به خانههای مردم منتقل شود.
او در ادامه گفت: ما میتوانیم با پشتیبانی صداوسیما، تئاترها را ضبط و پخش کنیم؛ به عبارتی، تئاتر را از صحنه به عکس و از عکس به ذهن کودک منتقل کنیم. در این مسیر، جشنواره عروسکخونه تنها یک نقطه اغاز است و باید با قوت ادامه اشکار کند.
تئاتر تلویزیونی؛ پلی بین کودک و سالن نمایش
نماینده حوزه هنری کودک و نوجوان پافشاری کرد که توانایی تماشای تئاتر در تلویزیون میتواند اشتیاق وجود در سالنهای نمایش را در کودکان تشکیل کند: کودک هنگامی در خانه نمایش را میبیند، میل رفتن به تماشاخانه در او شکل میگیرد. باید تلاش کنیم این مسیر رفت و برگشت بین تلویزیون و سالن تئاتر، فعال و پویا باشد. کودک ابتدا با تئاتر از طریق تلویزیون آشنا میشود و سپس آن را از نزدیک در سالن توانایی میکند.
محجوب این چنین به ظرفیتهای تبلیغاتی برای گسترش این مسیر اشاره کرد و او گفت: ما تا این مدت تعداد بسیاری از آثار مورد قیمت تئاتر کودک را در تلویزیون نداریم. با راهاندازی کمپینهای تبلیغاتی موثر، تیزرهای نمایشی و خبررسانی گسترده، میتوانیم این آثار را نیز به چرخه مصرف داخل کنیم. مخاطبی که تئاتر تلویزیونی دیده و لذت برده، میتواند مروج آن در بین سایرین باشد.
او در آخر با اشاره به تداوم مسیر شکلگیری «زیستبوم تشکیل و مصرف محصولات هنری کودکانه» اظهار امیدواری کرد که این عمل های تبدیل تحکیم هویت فرهنگی نسل آینده شود: ما در حوزه تشکیل نمایش، هنرمندان برجستهای داریم، اما ماموریت ماست که مصرف این آثار را هم تحکیم کنیم. جشنواره عروسکخونه میتواند یکی از جدیترین جوابها به این نیاز فرهنگی باشد.
برگشت خاطرهها با «عروسکخونه»
نازیلا نوریشاد، کارگردان تئاتر عروسکی و نماینده انجمن نمایشگران عروسکی، در حاشیه نشست بازدید روال جشنواره «عروسکخونه» ضمن پافشاری بر تأثیر ماندگار نمایش عروسکی در زندگی کودکان، از احیای رابطه بین تئاتر عروسکی و تلویزیون ابراز خرسندی کرد.
نوریشاد با اشاره به توانایی کودکان در دوران جنگ تحمیلی او گفت: در آن سالها، تعداد بسیاری از بچهها در شرایط سخت زندگی میکردند، اما عروسکها به آنها پناهی فانتزی میدادند. هنگامی پای تلویزیون مینشستند و برنامههایی چون “مادربزرگ” یا “هادی و هدا” را میدیدند، برای دقایقی از حقیقت تلخ روزمره جدا میشدند و به دنیایی شیرین و امن پناه میبردند. این همان جادوی عروسکها است که تا این مدت هم در ناخودآگاه جمعی ما زنده است.
او گفت: هنگامی امروز یک عروسک را میبینیم، ناخودآگاه لبخند میزنیم. این نشاندهنده قوت و تأثیر عمیق نمایش عروسکی بر روان کودک و حتی بزرگسالان است.
عروسکخونه، پلی مجدد بین صحنه و صفحه نمایش
نوریشاد از جشنواره عروسکخونه بهگفتن فرصتی برای پیوند مجدد بین هنرمندان تئاتر عروسکی و مخاطبان تلویزیونی یاد کرد و او گفت: «متأسفانه در سالهای تازه، شکاف بزرگی بین تئاتر عروسکی و تلویزیون تشکیل شده می بود. برنامه عروسکخونه این فاصله را افت داده و بستری تازه برای دیده شدن هنر عروسکی فراهم کرده است.
او گفت: در انجمن نمایشگران عروسکی، نزدیک به ۴۰۰ هنرمند متخصص از سراسر سرزمین فعال می باشند که با شور و انگیزه در این حوزه تلاش میکنند. ما در نشست تازه خانه تئاتر نیز درمورد آینده عروسکخونه و شراکت در این مطرح او مباحثه کردیم و امیدواریم این جریان پویا ادامه یابد.
حرکت به سوی تنوع، خلاقیت و خاطرهسازی
نوریشاد ضمن سپاس از عوامل جشنواره و صداوسیما برای نگاه باز و متفاوتشان به ژانرها و گونههای گوناگون نمایش عروسکی، خاطرنشان کرد: یکی از نقاط قوت عروسکخونه این است که از قالبهای کلیشهای و سنتی فاصله گرفته و عرصهای برای معارفه گونههای متنوع عروسکی به کودکان فراهم کرده است. این شناخت عمیق از تنوع نمایش عروسکی، زمان زیاد ارزشمندی برای پرورش نسل آیندهای خلاق، پرامید و خاطرهساز خواهد می بود.
وی در آخر ابراز امیدواری کرد که این جریان فرهنگی بتواند به کودکان پشتیبانی کند تا با خلاقیت خود آثاری دلنشین و مورد قیمت خلق کنند و عروسکها را نهفقط بهگفتن ابزار سرگرمی، بلکه بهگفتن همراهانی در مسیر رشد و تخیل خود ببینند؛ امیدوارم همه بچههای ایران شاد باشند، عروسکهایشان را دوست داشته باشند و نمایش عروسکی را بخشی از زندگی روزمره خود بدانند.
از صحنه به قاب، از قاب به صحنه
یکی از خبرنگاران حاضر پرسشی را درمورد تعامل دوسویه بین جشنوارههای تئاتری کودک و برنامههای تلویزیونی نقل کرد. وی سوال کرد: با دقت به این که جشنوارهها طبق معمولً مخاطب بزرگسال دارند، آیا تعامل دوطرفهای وجود دارد که آثار جشنوارهها برای کودکان ضبط و پخش شود یا برعکس، آثار تلویزیونی روی صحنه اجرا بروند؟ این چنین آیا ضبط آثار متمرکز در تهران انجام میشود یا در استانها نیز تشکیل صورت میگیرد؟ و در نهایت، چه گونههای نمایشی مورد نظر برنامهسازان بوده است؟
باطنی در جواب به این سوال، گفت: ما در سازمان صداوسیما و شبکههای کودک، همراه و همافزای جشنوارههای معتبر سرزمین همانند جشنواره بینالمللی تئاتر کودک و نوجوان همدان و جشنواره بینالمللی تئاتر عروسکی تهران مبارک هستیم. در همین جهت، شخصیتهای محبوب برنامه عروسکخونه نیز به این جشنوارهها اعزام شدند، گزارش تهیه کردند و با هنرمندان گفتگو داشتند. مقصد ما تکرار نیست، بلکه تکمیل یک جریان فرهنگی در عرصه کودک است.
او گفت: جشنوارههای تئاتری سنتاً روی اجراهای صحنهای متمرکز می باشند، در حالی که جشنواره تلویزیونی عروسکخونه، قالب رسانهای دارد و بهطور خاص بر تئاتر عروسکی برای رسانه تمرکز کرده است. ما به جستوجو تولیداتی هستیم که قابلیت تبدیل شدن به برنامههای تلویزیونی را داشته باشند، نه فقطً نمایش صحنهای.
گونههای متنوع و رویکرد رسانهمحور
نازیلا نوریشاد در خصوص گونههای نمایشی حاضر در جشنواره، پافشاری کرد: ما در برنامهریزیها، هم آثار کودک و هم آثار بزرگسال را مورد نظر قرار دادهایم. بهگفتن مثال، جشنواره تهران مبارک که به طور تخصصی به تئاتر عروسکی میپردازد، ترکیبی از آثار بزرگسال و کودک را شامل میشود. اما در جشنواره تلویزیونی عروسکخونه تمرکز عمده ما بر محتوای مناسب کودک با فرمهای قابل پخش در تلویزیون است. ضبطها هم عمدتاً در تهران انجام خواهد شد، اما بهطور اشکار گروههای استانی نیز به این پروژه مداماند و آثار آنها در قالب گزارش، گفتگو و حتی اجرای اختصاصی در برنامه وجود دارد.
آینده سینمایی عروسکخونه و پهلوانان؛ برندهای تلویزیونی روی پرده سینما
باطنی در بخشی دیگر از این نشست به تشکیل فیلمهای سینمایی با محوریت برندهای محبوب کودکانه اشاره کرد و او گفت: از جمله پروژههایی که به زودی به تشکیل میرسند عبارت هستند از: فیلم سینمایی «عروسکخونه» که فیلمنامهاش نهایی شده و مرحله های پیشتشکیل را طی میکند. فیلم سینمایی «پهلوانان» که بر پایه مجموعه تلویزیونی محبوب با همین نام ساخته خواهد شد. با قوت پشت این جریان فرهنگی ایستادهایم و از تولیدات سینمایی با کیفیت برای نسل کودک و نوجوان حمایتخواهیم کرد.
باشگاه عروسکخونه راهاندازی میشود
در حاشیه نشست رسانهای جشنواره تلویزیونی «عروسکخونه»، خبرنگار تسنیم سؤالی را محمدصادق باطنی، رئیس شورای سیاستگذاری این جشنواره سوال کرد. وی با اشاره به وجود پررنگ شخصیتهای محبوب عروسکی در فضای جشنواره و توانایی زنده کودکان از این فضا، نظر راهاندازی کارناوال خیابانی عروسکی را اراعه داد و سوال کرد: «آیا برنامهای برای حمایتماندگار از گروههایی که آثارشان در جشنواره پذیرفته شده وجود دارد؟ بهاختصاصی آنهایی که علیرغم عدم راهیابی به قسمت نهایی، کارهای ارزشمندی اراعه کردند. آیا این گروهها دستمزدی دریافت میکنند یا از پشتیبانیهای بعدی برخوردار خواهند می بود؟»
در جواب به این سوال، باطنی خبرداد: ما در مسیر شکلدهی به باشگاه دائمی “عروسکخونه” هستیم؛ پلتفرمی برای شناسایی، آموزش، حمایتو تشکیل آثار کودک و نوجوان. امسال در همین جهت، حجم عظیمی از آثار نمایشی عروسکی از سوی بچهها به ما ارسال شده و در کارگاهها و برنامههای تلویزیونی در حال پخش می باشند.
او افزود: امروز فقط نقاشی یا انشاء نیست؛ کودکان تئاتر عروسکی میسازند، فیلم میگیرند و برای ما ارسال میکنند. با این پخش تلویزیونی، ما در واقع داریم جرقههای هنری را در ذهن کودکان روشن میکنیم و این یعنی لشکری از هنرمندان آینده در حال شکلگیری است.
ساختارهای حمایتی اختصاصی برای گروههای برگزیده و فعال
باطنی با تشریح ساختارهای حمایتی جشنواره او گفت: حمایتاز تولیدات تلویزیونی: آثار برگزیده از امتیازات اختصاصی برای تشکیل آثار تازه برخوردار خواهند شد. این تولیدات در همکاری با جشنواره، به مرحله پخش تلویزیونی خواهند رسید. حمایتاز اجراهای صحنهای: گروههای با لیاقت به طور اختصاصی مورد حمایتایجاد و اجرای تئاتر قرار میگیرند. این شامل حمایتمالی، تبلیغاتی و رسانهای از اجرای آنها روی صحنه خواهد می بود.
باطنی از برنامهریزی برای احیای تئاتر عروسکی در مدارس و مساجد خبر داد و افزود: این فضاها، ریشههای عمیق فرهنگی در اجرای تئاتر کودک دارند و ما تصمیم داریم این سنت را با حمایتکار امد، به شکل گستردهای احیا کنیم.
برگزاری حضوری جشنواره و اهداف بینالمللی
وی این چنین خبرداد که کوششها برای برگزاری قسمت حضوری جشنواره در شهریورماه اغاز شده است: در حال برنامهریزی هستیم تا در دو روز از زمان اختتامیه، جشنوارهای حضوری برای نمایش آثار و ربط مستقیم با کودکان و خانوادهها داشته باشیم. وجود عروسکها و گروههای نمایشی از نزدیک، برای بچهها تواناییای بینظیر خواهد می بود.
باطنی از پیگیریهای جدّی برای بینالمللی شدن جشنواره خبر داد و او گفت: سه گروه بینالمللی امسال در جشنواره وجود دارند و ما بهصورت جدی در حال برنامهریزی برای وجود آثار برگزیده در صحنههای جهانی هستیم. عروسکخونه فقط یک برنامه تلویزیونی نیست؛ مسیر آیندهای روشن برای پرورش نسل هنرمندان کودک ایران است.
کارگاههای عروسکسازی احیا خواهد شد
یکی از خبرنگاران پرسشی درمورد روال احیای کارگاههای عروسکسازی و پیوند آن با فرهنگ بومی و قومی ایران، برنامههای عملیاتی در این عرصه و چگونگی هماهنگی آن با دیگر فعالیتهای جشنواره سوال کرد. باطنی در جواب به این سوال او گفت: ما در جشنواره “عروسکخونه” با نگاهی چندضلعی به حوزه نمایش عروسکی ورود کردهایم؛ این حرکت تنها یک کار هنری نیست، بلکه احیای ریشههای فرهنگی است که در دل تاریخ اقوام و نواحی گوناگون سرزمین نهفتهاند.
وی با پافشاری بر نقش مهم عروسکها در انتقال مفاهیم فرهنگی، تربیتی، مذهبی و حتی شغلی در قبل ایران افزود: در تعداد بسیاری از استانهای سرزمین، عروسکهای محلی با کارکردهای خاصی در زندگی مردم وجود داشتهاند؛ از آموزش مفاهیم مذهبی تا انتقال تواناییهای زندگی. این عروسکها بخشی از هویت فرهنگی ما می باشند که متأسفانه در سالهای تازه تضعیف شدهاند.
برنامه تلویزیونی و آموزشهای مقدماتی در کنار پیوند با نهادهای تخصصی
علی خواجه تهیهکننده برنامه و دبیر جشنواره عروسکخونه با اشاره به ظرفیت رسانهای این جشنواره، او گفت: ما در برنامه تلویزیونی “عروسکخونه”، آموزشهای مقدماتی و سرگرمکننده عروسکسازی را برای کودکان اراعه میدهیم، اما برای احیای حرفهای این هنر، نیازمند اتصال با انجمنهای تخصصی و نهادهای فعال در حوزه میراث فرهنگی و هنرهای بومی هستیم.
او این چنین خبرداد که در طراحی دوره تازه جشنواره، دقت به کارگاههای عروسکسازی استانی و بومی در برتری قرار گرفته است: پژوهشها مشخص می کند که بیشتر از ۳۰ تا ۴۰ گونه عروسک قومی و محلی در استانهای گوناگون سرزمین وجود دارد که هرکدام حامل داستانها، موسیقیها، آیینها و باورهای خاص منطقهای می باشند. این ظرفیت غنی باید مجدد فعال شود.
برگزاری آموزش میدانی و برنامههای آتی
خواجه در ادامه او گفت: از طریق همکاری با مراکز استانی صداوسیما و نهادهای فرهنگی محلی، تصمیم داریم آموزشهای عروسکسازی را بهصورت میدانی در سطح استانها گسترش دهیم. این آموزشها ضمن تحکیم دانش فنی، به نگه داری و بازآفرینی میراث فرهنگی نیز پشتیبانی میکند.
وی این چنین نوید داد که با پشتوانه این آموزشها و شراکت گسترده گروههای بومی، جشنواره سال آینده در ابعاد گستردهتری برگزار خواهد شد.
رأیگیری ۲۰ میلیونی روی بستر شاد انجام شد
در ادامه یکی از خبرنگاران با اشاره به نقش پررنگ آموزش و پرورش در فضای کودک و نوجوان، از محمدصادق باطنی، رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره درمورد سطح تعامل این جشنواره با وزارت آموزش و پرورش سوال کرد.
باطنی در جواب به این سوال او گفت: در دو دورهای که جشنواره برگزار شده، همکاری گستردهای با آموزش و پرورش و بهاختصاصی با شبکه اجتماعی “شاد” داشتهایم. پلتفرم شاد بستر مهم برگزاری رایگیری عمومی جشنواره می بود و آرای میلیونی شرکتکنندگان نیز دقیقاً از همین طریق جمعآوری شد.
وی با پافشاری بر نقش خبررسانی مدارس افزود: در فرآیند خبررسانی جشنواره به مدارس سراسر سرزمین، آموزش و پرورش نقشی محوری ایفا کرد و این نوشته، عرصهساز شراکت زیاد گسترده دانشآموزان در این اتفاقات شد.
ورود به تئاتر مدرسهای در دستور کار است
باطنی درمورد برنامههای آتی نیز او گفت: در دورههای قبل و همینطور در دوره جاری جشنواره، ورود به حوزه تئاتر مدرسهای بهصورت جدی در دستور کار ما قرار دارد. ما به جستوجو این هستیم که نمایش عروسکی را به فضاهای تربیتی مدارس داخل کنیم و آن را بهگفتن یک ابزار فرهنگی و آموزشی گسترش دهیم.
تعامل سازنده با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره این چنین به نقش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اشاره کرد و او گفت: کانون بهگفتن یکی از بازوهای مهم آموزش و پرورش در عرصه هنر و پرورش فکری کودکان، در جشنواره کنار ما بوده و تعامل مؤثری با این نهاد داشتهایم. کانون، خانه تعداد بسیاری از فعالان حرفهای حوزه تئاتر کودک و نوجوان است و از ظرفیت آن به خوبی در مسیر جشنواره منفعت گیری شده است.
برگشت عروسکهای نوستالژیک پیچیده اما امکان پذیر
یکی از خبرنگاران با اشاره به اهمیت معارفه نمایشهای صحنهای و این چنین لزوم احیای عروسکهای نوستالژیک تلویزیون، از محمدصادق باطنی، رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره درمورد سیاستهای جاری در این دو حوزه سوال کرد.
باطنی در جواب به این سوال او گفت: اکنون، اتفاقات خوبی در حوزه تئاتر کودک در حال رقم خوردن است و ما در شبکه کودک، پای کار ترویج و معارفه تئاترهای سالم و قابل پخش ایستادهایم. رایزنیهایی نیز با صداوسیما برای معارفه این آثار در جریان است و تعامل سازندهای با فعالان این حوزه شکل گرفته است.
وی پافشاری کرد: مقصد ما این است که خانوادهها با خیال راحت فرزندانشان را به تماشای آثار نمایشی سالم و پرورشمحور بنشانند. بعضی اوقات حتی از سازندگان آثار نمایشی خواست میکنیم برخی صحنهها را مشابهسازی کنند تا امکان پخش از تلویزیون فراهم شود.
احیای عروسکهای قدیمی؛ از نوستالژی تا مانع ها حقوقی
در قسمت دوم جواب خود، باطنی به سوال درمورد برگشت عروسکهای خاطرهانگیز دهه ۶۰ و ۷۰ اشاره کرد و او گفت: احیای عروسکهای قدیمی قضیهای زیاد پیچیده است؛ این نوشته فقطً جنبه احساسی ندارد و دچار مسائل جدی حقوقی است. صداپیشههای مهم این عروسکها حقوق معنوی دارند، و احیای مجدد هر شخصیت نیازمند طی شدن مرحله های قانونی مشخصی است.
او گفت: با این حال، عمل های مثبتی در حال انجام است. برای مثال، مجموعه عروسکی محبوب چاق و لاغر اکنون با قالب انیمیشن در برنامه نابغههای کوچک از شبکه کودک در حال پخش است. این مسیر را برای دیگر کاراکترهای نوستالژیک نیز جستوجو می کنیم، بهاختصاصی در قالب انیمیشن و با زبان امروز.
باید نسل جدیدی از عروسکهای بومی خلق شود
باطنی این چنین با نگاهی آیندهنگرانه او گفت: درست است که تعداد بسیاری از ما با عروسکهای قدیمی خاطره داریم، اما همه آنها الزماً برای نسل تازه کاربردی یا دلنشین نیستند. تکنیکهای عروسکسازی امروز زیاد گسترش یافتهتر از دهههای قبل است. ما در کنار منفعت گیری از توانایی بزرگان، باید عروسکهای تازه و جذابی خلق کنیم که با زبان و نیازهای کودک امروزی هماهنگ باشد.
او با طنز و خاطرهای شخصی افزود: برخی عروسکهای قدیمی نهتنها خاطره، بلکه برای زیاد از بچهها آن زمان کابوس بودند! همانند عروسک دُندون که به گمان زیادً خاطرات عجیبی برای زیادها رقم زده!
عروسکهای تازه با برندسازی و تجاریسازی به تلویزیون میآیند
در ادامه یکی از خبرنگاران از محمدصادق باطنی، رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره درمورد سیاستهای برندسازی و تجاریسازی عروسکهای تازه و آینده تلویزیونی این شخصیتها سوال کرد.
باطنی در جواب به سوال این خبرنگار درمورد برندسازی عروسکهای تازه و نحوه ورود آنها به تلویزیون او گفت: امروزه ما ناظر ظهور عروسکهای دلنشین و نوینی هستیم که با دقت به نیازهای کودکان امروز، طراحی و تشکیل شدهاند. این عروسکها نه تنها جذابیت دارند بلکه در آینده بهطور جدی داخل بازار برندسازی و تجاریسازی خواهند شد.
او همین طور گفت: در سالهای قبل، تولیدات عروسکی محدود به تعداد مقداری از کاراکترهای شناختهشده می بود که هم چنان نیز در خاطرات مردم باقی ماندهاند، همانند خونه مادربزرگه یا شهر موشها. این عروسکها در آن زمان به علت محدودیتهای تلویزیونی و فضای خلوت رسانهای، از روال تبلیغات گسترده و تجاریسازی دور بودند. اما امروز، با پیشرفت در تکنولوژی و رسانهها، فرصتی طلایی برای برندسازی عروسکهای تازه فراهم شده است.
برندسازی عروسکها نیازمند مطرحهای تجاری منسجم
باطنی گفت: برندسازی یک کاراکتر عروسکی بدون مطرح تجاری اشکار و یک استراتژی تجاری منسجم مقدور نیست. هر عروسک تازه باید ابتدا از جنبههای هنری و طراحی قابلقبولی برخوردار باشد و سپس با یک مطرح تجاری اختصاصی داخل بازار شود. بهطور مثال، کاراکترهایی که بهطور اختصاصی طراحی شدهاند، در قالب انیمیشن، موزیک و دیگر عناصر بصری، میتوانند بهگفتن برندهای موفق کودکانه در تلویزیون و رسانههای گوناگون معارفه شوند.
مقدمهای برای تحولی بزرگ در تجاریسازی عروسکها
رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره عروسکخونه این چنین از عقد قراردادهای تازه در صداوسیما خبر داد و افزود: اکنون، قراردادهای بسیاری در سازمان صداوسیما در حال انجام است که در آینده نزدیک ناظر رونمایی از این پروژهها خواهیم می بود. این قراردادها بهگفتن مقدمهای برای اتفاقی بزرگ در حوزه برندسازی و تجاریسازی شخصیتهای کودک و نوجوان است که بهزودی اغاز خواهد شد
انتهای مطلب/
دسته بندی مطالب
اخبار کسب وکار
منبع