پژوهش‌های تازه نشان داده‌اند که انسان‌ها دارای همان کدهای ژنتیکی می باشند که به حیوانات ابرقدرتی در قالب خواب زمستانی می‌دهد. محققان با شناسایی کلیدهای ژنتیکی که این فرایند را کنترل می‌کنند، امیدوارند که بتوانند از این پتانسیل نهفته برای گسترش درمان‌های تازه بیماری‌هایی همانند دیابت، آلزایمر و سکته مغزی منفعت‌ ببرند.

حیواناتی که به خواب زمستانی می‌روال، شاهکارهای بیولوژیکی می باشند. آنها می‌توانند برای ماه‌ها بدون غذا و آب زنده بمانند، از تحلیل‌رفتن عضلات و صدمه‌های عصبی جلوگیری کنند و با وجود نوسانات شدید وزنی، سالم باقی بمانند. محققان دانشگاه یوتا این قابلیت‌ها را «مجموعه‌ای از ابرقدرت‌های بیومتریکی مهم» می‌دانند. به گفتن مثال، سنجاب‌های زمینی می‌توانند به‌طور موقت دچار مقاومت به انسولین شوند تا قبل از خواب زمستانی به شدت وزن اضافه کنند و سپس این حالت را معکوس کنند؛ قابلیتی که فهمیدن آن می‌تواند کلیدی برای درمان دیابت نوع ۲ در انسان باشد. این چنین این حیوانات از مغز خود در برابر صدمه‌های ناشی از تغییرات شدید جریان خون محافظت می‌کنند که می‌تواند به پیشگیری از سکته مغزی پشتیبانی کند.

ابرقدرت‌های خواب زمستانی در انسان

به گزارش لایو ساینس، اکنون تیمی از محققان در دو مطالعه تازه موفق به شناسایی دقیق این کلیدهای ژنتیکی شده‌اند. تمرکز آنها بر روی یک خوشه ژنی مرتبط با توده چربی و چاقی به نام FTO locus می بود؛ ناحیه‌ای که نیرومندترین عامل خطر ژنتیکی برای چاقی در انسان نیز محسوب می‌شود. محققان دریافتند که در کنار این ژن‌ها، قسمت‌هایی از DNA به نام CRE قرار دارند که همانند «اهرم» یا «کلید» می باشند و فعالیت ژن‌های مرتبط با خواب زمستانی را کنترل می‌کنند.

برای اثبات این ایده، تیم تحقیقاتی با منفعت گیری از فناوری ویرایش ژن CRISPR، این کلیدهای ژنتیکی را در موش‌های آزمایشگاهی غیرفعال کردند. اگرچه موش‌ها به خواب زمستانی واقعی نمی‌روال، اما می‌توانند داخل یک حالت شبیه و مختصر‌زمان به نام «خفتگی» (Torpor) شوند.

نتایج نشان داد که غیرفعال‌کردن این کلیدهای ژنتیکی، تأثیرات مستقیمی بر وزن، نرخ متابولیسم و حتی رفتارهای جستجوی غذا در موش‌ها داشت. محققان می‌گویند: «هنگامی یکی از این عناصر – این ناحیه کوچک و به ظاهر بی‌اهمیت در DNA – را از بین می‌برید، فعالیت صدها ژن تحول می‌کند.»

این یافته‌ها از آن جهت اهمیت دارند که نشان خواهند داد انسان‌ها نیز این چارچوب ژنتیکی را در اختیار دارند. به حرف های محققان، انسان‌ها از قبل این چارچوب ژنتیکی را دارند و فقط باید کلیدهای کنترل این ویژگی‌های خواب زمستانی شناسایی شود.

مقصد نهایی گسترش داروهایی است که بتوانند این کلیدهای ژنتیکی را در انسان‌ها فعال کنند و بدون نیاز به خواب زمستانی واقعی، از مزایای محافظتی آن همانند جلوگیری از تحلیل عضلات یا مقاومت در برابر صدمه‌های مغزی منفعت‌مند شوند.

یافته‌های این دو پژوهش در ژورنال Science انتشار شده است.