به گزارش برنا به نقل از bbc، زیر نورهای تند اتاق عمل در دهلی، زنی بی‌حرکت روی تخت دراز کشیده است و جراحان آماده‌اند تا کیسه صفرا را از بدنش خارج کنند.

او تحت بیهوشی عمومی است: بی‌هوش، بی‌حس و کاملاً بی‌حرکت؛ به لطف ترکیبی از داروهایی که خواب عمیق تشکیل می‌کنند، حافظه را خاموش می‌سازند، درد را می‌کاهند و به‌طور موقت عضلات را فلج می‌کنند.

با این حال، در بین صدای منظم مانیتورها و ریتم یکنواخت تیم جراحی، جریان آرامی از موسیقی فلوت از هدفون روی گوش‌های او پخش می‌شود.

حتی هنگامی داروها قسمت بسیاری از مغز را خاموش کرده‌اند، مسیر شنوایی هم چنان تا حدی فعال می‌ماند. هنگامی که بیمار بیدار شود، سریع تر و شفاف‌تر هوشیاری‌اش را بازمی‌یابد، چون به داروهای کمتری همانند پروپوفول و مسکن‌های اپیوئیدی نیاز داشته است.

این، دست‌کم، یافتهٔ یک مطالعهٔ تازه از دانشکده پزشکی «مولانا آزاد» و بیمارستان «لوک نیهرو» در دهلی است. پژوهشی که در مجله Music and Medicine انتشار شده و از نیرومندترین شواهد تا امروز مشخص می کند که پخش موسیقی در میانه بیهوشی می‌تواند نیاز به دارو را افت دهد و روال بهبودی را بهبود بخشد.

این مطالعه بر بیماران تحت عمل لاپاراسکوپی برداشت کیسه صفرا تمرکز کرده است؛ عمل کوتاهی که طبق معمولً کمتر از یک ساعت طول می‌کشد و به یک بهبودی سریع و آشکار نیاز دارد.

چرا محققان به سراغ موسیقی رفتند؟

دکتر فراح حسین، متخصص ارشد بیهوشی و موسیقی‌درمانگر، می‌گوید: «مقصد ما ترخیص سریع بیمار بعد از جراحی است. بیمار باید بیدار شود در حالی‌که هوشیار، آگاه و ترجیحاً بی‌درد است. کنترل بهتر درد عکس العمل استرسی بدن را افت می‌دهد.»

برای رسیدن به این مقصد، ترکیبی از پنج یا شش دارو منفعت گیری می‌شود که بیمار را خواب، بی‌درد، بی‌خاطره و با عضلات کاملاً شل نگه می‌دارند.

در تعداد بسیاری از عمل‌ها، از جمله برداشت کیسه صفرا، بیهوشی عمومی با بلوک‌های عصبی منطقه‌ای ترکیب می‌شود؛ تزریق‌هایی که با هدایت سونوگرافی، اعصاب دیواره شکم را بی‌حس می‌کنند.

بدن حتی زیر بیهوشی هم در برابر جراحی مقاومت مشخص می کند: ضربان قلب بالا می‌رود، هورمون‌ها ترشح خواهد شد و سختی خون افزایش می‌یابد. کنترل این عکس العمل یکی از اهداف مهم پزشکی مدرن است. دکتر حسین توضیح می‌دهد که عکس العمل استرسی می‌تواند بهبودی را کند و التهاب را بدتر کند.

استرس‌زاترین قسمت بیهوشی

استرس از همان ابتدا، با لوله‌گذاری تراشه اغاز می‌شود؛ هنگامی پزشک با لارنگوسکوپ زبان و بافت‌های گلو را کنار زده و لوله تنفسی را داخل نای می‌کند. دکتر سونیا وادهاوان می‌گوید: «با وجود بیهوشی کامل، بدن هم چنان با افزایش ضربان قلب، سختی خون و هورمون‌های استرس عکس العمل مشخص می کند.»

نقش پروپوفول

پروپوفول، دارویی که به‌علت مرگ مایکل جکسون مشهور شد، در اتاق عمل زیاد محبوب است چون اغاز تاثییر سریعی دارد و به‌علت عدم تشکیل «خماری» بعد از عمل، برای جراحی‌های مختصر ترجیح داده می‌شود.

پژوهشگران می‌خواستند بدانند آیا موسیقی می‌تواند مقدار پروپوفول و فنتانیل مصرفی را افت دهد یا خیر. افت دارو به معنی بیداری سریع تر، علائم حیاتی پایدارتر و عوارض کمتر است.

طراحی مطالعه

یک پایلوت روی ۸ بیمار انجام شد و سپس طی ۱۱ ماه، ۵۶ بیمار ۲۰ تا ۴۵ ساله در یک کارآزمایی اتفاقی شرکت کردند. همه بیماران همان پنج دارو را دریافت کردند. هر دو گروه هدفون‌های نویزکنسلینگ داشتند، اما فقط یک گروه موسیقی می‌شنید.

بیماران می‌توانستند بین موسیقی فلوت آرام یا پیانو انتخاب کنند.

نتایج

نتایج دیدنی می بود:

• نیاز به پروپوفول و فنتانیل افت یافت

• بهبودی سریع تر و روان‌تر می بود

• سطح کورتیزول پایین‌تر می بود

• کنترل سختی خون بهتر انجام شد

پژوهشگران می‌گویند چون مسیر شنوایی حتی در بیهوشی هم فعال می‌ماند، موسیقی می‌تواند حالت درونی مغز را تحول دهد.

این نوشته با یافته‌هایی از موارد نادر «آگاهی میانه عمل» هم سازگار است: این که مغز حتی در بیهوشی عمیق هم می‌تواند صداها و احساسات را ثبت کند.

به‌حرف های دکتر حسین، «ما تازه در حال کشف عکس العمل ذهن ناخودآگاه به مداخلات غیر دارویی همانند موسیقی هستیم.»

موسیقی‌درمانی زمان‌ها است در روان‌پزشکی، توان‌بخشی سکته و مراقبت تسکینی به کار می‌رود. اما ورود آن به حوزه دقیق و تکنولوژیک بیهوشی، تغییری آرام اما مهم است.

اگر این چنین مداخله ساده‌ای بتواند مصرف دارو و زمان بهبودی را—even به شکل اندک—افت دهد، می‌تواند نگاه بیمارستان‌ها به رفاه بیمار در میانه جراحی را تحول دهد.

پژوهشگران هم‌اکنون روی منفعت گیری از موسیقی در کنار آرام‌بخشی (Sedation) کار می‌کنند. اما یک چیز روشن است: حتی هنگامی بدن بی‌حرکت و ذهن در خواب است، چند نت آرام می‌توانند آغازگر بهبودی باشند.