به گزارش برنا؛ جغرافیای تغذیه امروزه از اهداف پرطرفدار و پردرآمد در کشورهای پیشرو در صنعت گردشگری محسوب می‌شود؛ اهمیت این مساله تا آنجاست که شبکه شهرهای خلاق یونسکو، خوراک شناسی را نیز در کنار ۶ حوزه خلاق دیگر از جمله صنایع دستی، هنرهای بومی، هنرهای رسانه‌ای، فیلم، طراحی، ادبیات و موسیقی پوشش می‌دهد؛ رشت از سال ۹۴ در کنار آدلاید استرالیا، بارسلونا از اسپانیا، برگن از نروژ، بوداپستِ مجارستان، دیترویتِ آمریکا، لیورپولِ انگلیس، رمِ ایتالیا، مونته ویدئو از اروگوئه، سالوادورِ برزیل، سنگاپور و۲۲ شهر دیگر از ۴۶ سرزمین جهان به عضویت شبکه شهرهای خلاق جهان پیوست.

۴۰۰ نوع غذای محلی در گیلان شناسایی شده که برخی از آنها همانند روش توانایی پخت سنتی نان برنجی با محوریت تالش محله و دیوشل، «نان برنجی» به طور مشترک به نام رودسر و لنگرود، شیوه تهیه سنتی شیرینی کاکا(کویی‌کاکا)، توانایی سنتی پخت بورانی پلو (بورانیَه پلو)، ماهی لونگی (مویَه لَوَنگی)، باسترما پلو(باسترمَه لونگی) آستارا و باورهای مربوط به آنها، پخت زِرَینَه نون (نان زِرَن، زِرَنگ، زَرین) تالشی و توانایی سنتی فرآوری چای(دس چای) پخت تیان‌حلوا خشک بیجار، خورش ترش واش، سیاه‌پلو لنگرود، بادمجان شکم‌پر، پنیر برشته، کالکباب، باقلاوابیج در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

نان برنجی گیلان یا «لاکو» یکی از نان‌های خوشمزه محلی است که آرد آن از دل شالیزارهای گیلان بیرون آمده‌است، زنان سرزمین گیل و دیلم با خمیرگیری متفاوت، نزدیک به ۱۰۰ سال پیش این نان را نه تنها در شمال بلکه در سراسر ایران به نام خود ثبت کردند؛ این نان اصیل یکی از شیرینی‌های سنتی، خوش‌عطر و محبوب است؛ نحوه تهیه این نان لذیذ نیز ساده است و به راحتی می‌توان آن را در خانه تهیه کرد، این نان خوشمزه و نرم، در جای خشک به زمان چند روز سالم و قابل منفعت گیری باقی می‌ماند.

نحوه تهیه نان برنجی گیلان

آرد برنج و تخم‌مرغ از عناصر مهم نان برنجی گیلان است که با روغن حیوانی یا کره طعمی منحصر به‌ فرد تشکیل می‌کنند؛ انتخاب مواد اولیه با کیفیت، نقش مهمی در نتیجه نهایی دارد و بر طعم و بافت نان تاثییر مستقیم می‌گذارد.

آرد برنج ۴۰۰ گرم، آب جوش یک و سه چهارم پیمانه، زردچوبه یک قاشق مرباخوری، نمک به مقدار کافی، شکر ۲ تا سه قاشق غذاخوری، کره به مقدار ملزوم، آب جوش یک تا ۲ قاشق غذا خوری، آرد گندم یک چهارم پیمانه و روغن مایع به مقدار ملزوم مواد مهم برای تهیه این نان برنجی گیلان است.

برای پخت نان برنجی نخست یک قابلمه را پر از آب کرده و روی اجاق گاز قرار دهید تا به جوش آید؛ آرد برنج را اَلک کرده و داخل ظرف بریزید به آن زردچوبه یا زعفران (اصل این نان با زردچوبه است) اضافه کنید و سپس یک و سه چهارم پیمانه از آب در حال جوش داخل قابلمه را برداشته و کم کم به مواد اضافه کنید و هر بار با ریختن آب تلاش کنید تا آن را خمیر، بهتر است دستکش بپوشید تا گرمای خمیر دستتان را اذیت نکند. خمیر را ورز دهید و آن را نصف کنید و به طور گلوله نسبتا بزرگ در آورید و روی هر کدام را با انگشت یک حفره عمیق تشکیل کنید. (حفره برای آن است تا خمیر خوب بپزد)

۲ عدد گلوله خمیر را داخل آب در حال جوش قابلمه به زمان ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قرار دهید تا کامل پخته شود. (یکی از نشانه های پختن خمیر این است که هنگامی خمیر را داخل آب جوش می‌اندازید ته قابلمه می‌رود و سپس از پخت روی سطح آب می‌آید.)

خمیرهای پخته شده را داخل ظرف بریزید و یک چهارم پیمانه آرد گندم الک شده، ۲ قاشق از آب جوشی که در آن چانه‌های خمیر را پختید و یک پنس(مقدار اندکی از مواد که بین دو انگشت شست و اشاره جا می شود) نمک و ۲ تا سه قاشق غذاخوری شکر را اضافه کنید، دستانتان را خود چرب کنید و به خوبی ورز دهید. (ورز دادن در این مرحله زیاد مهم است تا خمیر شما خوب ور بیاید.)

ماهیتابه یا ظرف مخصوص نانپزی یا گمج( ظرف گِلین سنتی مخصوص گیلان) را روی اجاق گاز قرار دهید حرارت را رو به زیاد کنید و اجازه دهید تا ظرف شما خوب داغ شود در ادامه از خمیر چانه‌هایی بگیرید و روی سطح کار و وردنه را آردپاشی کنید و هر کدام از چانه‌ها را پهن کنید. (مواظب باشید که نشکند؛ این خمیر مقداری شکننده است) روی آن را کره آب شده بمالید و سپس داخل ماهیتابه از سمتی که کره زدید بگذارید، هنگامی یک سمت خوب پخت برگردانید تا سمت دیگر آن نیز پخته شود، کم کم حباب‌هایی روی نان ظاهر می‌شود. (برای پخت هر نان ۲ تا سه دقیقه زمان کافی است.)

نکات مهم برای تهیه نان برنجی گیلان

مراعات نکات کلیدی در تهیه نان برنجی گیلان می‌تواند کیفیت آن را ارتقاء دهد و از خشکی یا ترک‌خوردگی نان جلوگیری کند، به این علت برای تهیه این نان منفعت گیری از آرد برنج تازه، نرم و چند بار الک‌شده، هم زدن طویل زمان کره با پودر قند با مقصد سبک شدن بافت شیرینی از نکات قابل دقت است.

خمیر نان نباید چسبنده باشد اما خشک هم نشود؛ در صورت خشکی می‌توان مقدار زیاد مقداری گلاب اضافه کرد، منفعت گیری از مهر سنتی یا قالب‌های مطرح‌دار علتزیباتر شدن ظاهر نان می‌شود، اگر نان در فر ترک خورد به گمان زیاد خمیر زیاد سرد بوده یا زمان استراحت کافی نداشته است.

برای نگهداری این نان باید آن را در ظرف در بسته در دمای محیط به زمان یک هفته تا ۱۰ روز نگهداری کنید.

گیلانیان نان برنجی را برای پذیرایی در روزهای عید، عیادت بیمار و دورهمی‌هایشان منفعت گیری می‌کنند؛ عده‌ای هم از سالیان دور تا بحال در جمعه اول ماه رجب این نان آن را پخته و با حلوای‌تر خیرات خواهند داد این در وعده صبحانه به همراه مربا نیز منفعت گیری می‌شود.

این نان علاوه بر طعم دلنشین، نمادی از فرهنگ و مهمان‌نوازی مردم گیلان به حساب می اید؛ نرمی خاص، عطر هل و گلاب، و رنگ طلایی از ویژگی‌های نان برنجی گیلان است که آن را به انتخابی محبوب برای دورهمی‌های خانوادگی تبدیل کرده‌ است و نمایش نحوه پخت آن در موزه میراث روستایی گیلان نیز با استقبال گردشگران روبرو شده است.

موزه میراث روستایی گیلان؛ پنجره‌ای به زندگی نیاکان

موزه میراث روستایی از محبوب‌ترین دیدنی‌های رشت، موزه‌ای در پارک جنگلی سراوان رشت، مکانی شگرف برای فهمیدن فرهنگ و سنت‌های گیلان است این موزه در زمینی به مساحت نزدیک به ۲۶۰ هکتار، در کیلومتر ۱۸ جاده رشت – تهران احداث شده‌است؛ مقصد موزه میراث روستایی گیلان، انتقال بناهای روستایی و نگه داری فرهنگ بومی، فن ساخت و دانش نانوشته‌ای است که در روستاهای گیلان وجود داشته‌است.

بنا به تحقیق پژوهشگران اگر بخواهیم از گردشگری روستایی تعریف معینی اراعه دهیم، تصمیم به کار غیر ممکنی گرفته‌ایم چرا که تا این مدت تعریف دقیق و واحدی از این گردشگری بین کشورها وجود ندارد؛ بویژه در نواحی روستایی گیلان که هر کدام از آنها جاذبه‌ای در انواع گردشگری از جمله اکوتوریسم (طبیعت گردی)، گردشگری خوراک و مذهبی است؛ در همین جهت « نان برنجی» نه تنها یک فرآورده سنتی و سالم، بلکه نمادی از فرهنگ، هنر و سبک زندگی مردم گیلان محسوب می‌شود؛ توانایی خرید، مشاهده فرآیند تشکیل و چشیدن طعم اصیل این نان سنتی، گردشگران را به سفری متفاوت در دل طبیعت گیلان می‌برد و مشخص می کند که فرهنگ غذایی محلی چطور می‌تواند هم در سلامت انسان و هم در گسترش گردشگری منطقه نقش‌آفرینی کند.