به گزارش خبرنگار فرهنگی ، برنامه «جام‌جم» دو قسمتی است که به آنتن برگشته و نوشتهِ «بحران و رسانه» را انتخاب کرده؛ در تکه هفته قبل نوشته به بالگرد رئیس‌جمهور تعلق اشکار کرد و شبِ قبل اخبار جنگ. در این بین درمورد تعداد بسیاری از مسائل سخن بگویید شد مخصوصاً نوشته اظهار خبر با تأخیر شهید سنوار در صدا و سیما، ماجرای هوش مصنوعی و پشتیبانی به ویدئوهای «وعده صادق۲» و این چنین مرجعیت خبری صداوسیما.

حمید ضیایی‌پرور استاد دانشگاه و روزنامه‌نگار و امین طیب‌طاهر مدیرکل برنامه‌ریزی و نظارت معاونت سیاسی صداوسیما در میزِ او گفت‌وگوی «جام‌جم» وجود داشتند.

هنگامی امین طیب‌طاهر به این مسئله پرداخت: «در رابطه شهادت یحیی سنوار، شما می‌بینید که رسانه‌های اسرائیلی ادعاهایی نقل می‌کنند، اما من نمی‌توانم این ادعاها را به طور مستقیم پخش کنم. من باید از منبع های رسمی همانند حماس یا دیگر نهادهای معتبر، تایید خبر را دریافت کنم و سپس آن را اظهار کنم. این قضیه برای ما زیاد مهم است، چون مسئولیت رسانه ملی سنگین است.»

ضیایی‌پرور در انتقاد به این مسئله پافشاری کرد: «آقای طیب‌طاهر به مسئله‌ای در خصوص تاخیر در گزارش شهادت یحیی سنوار اشاره کردند. مسئله من در اینجا این است که رسانه‌ها در دنیا همیشه به راستی‌آزمایی می‌پردازند و چشم به راه قبول یک منبع رسمی نمی‌همانند. برای مثالً در حادثه سرنگونی هواپیمای اوکراینی در تهران، رسانه‌ها ناچار نشدند تا چند روز چشم به راه قبول یک مقام رسمی بمانند. آنها به‌جای آن، به تصاویر و ویدئوهایی که شهروندان ایرانی انتشار کرده بودند، استناد کردند و این تصاویر را با تکنیک‌های راستی‌آزمایی مورد بازدید قرار دادند.

در واقع، رسانه‌ها هیچ‌گاه نمی‌نشینند تا فقط چشم به راه تایید یک منبع رسمی باشند. حتی رسانه‌هایی همانند نیویورک تایمز، که امکان پذیر اطلاعاتی را از منبع های رسمی دریافت کنند، ابتدا خود اطلاعات را راستی‌آزمایی می‌کنند. برای مثالً اگر عکسی از یک اتفاقات انتشار شود، نیویورک تایمز با منفعت گیری از تکنیک‌های خاص، صحت آن را بازدید می‌کند. چرا ما این کار را نمی‌کنیم؟»

سپس طیب طاهر این‌گونه عکس العمل نشان داد: «در نوشته شهادت یحیی سنوار، ما ادعاهای اسرائیلی‌ها را انتشار کردیم، اما نگفتیم که این ادعاها صحت دارد. ما تنها اطلاعاتی که از منبع های گوناگون داشتیم را گزارش کردیم. اکنون شما می‌گویید چرا این خبر را دیر قبول کردیم؟ درست است که قبول خبر تاخیر داشت، اما این به معنی عدم صحت‌سنجی نبوده است. من نمی‌توانم اطلاعاتی را که از منبع های گوناگون پیدا کرده‌ام، نادیده بگیرم. من هم راستی‌آزمایی می‌کنم، حتی اگر در برخی اوقات تأخیر در قبول رسمی وجود داشته باشد. به گفتن مثال، در عملیات “وعده صادق ۲″، ما تصاویر و ویدئوهایی را از منبع های گوناگون، از جمله مردم، پخش کردیم که حقیقت‌های میدان جنگ را نشان می‌داد.

اما مسئله اینجاست که بعضی اوقات اوقات دشمن برای بی‌اعتبار کردن رسانه‌ها ویدئوهای جعلی انتشار می‌کند. حتی امکان پذیر ویدئوهایی قدیمی یا فیک در اختیار ما قرار دهد تا بتواند ذهنیت عمومی را منحرف کند. در این چنین مواقعی، ما باید با دقت و هوشیاری اطلاعات را بازدید کنیم و از انتشار کردن اخبار نادرست جلوگیری کنیم. من خودم به‌طور مستمر در حال بازدید و قبول اطلاعات هستم، حتی در شب‌های حساس جنگ که همه تیم خبری در حال بازدید ویدئوها و اخبار بودند. بعضی اوقات اوقات، یک ویدئو که در فضای مجازی انتشار می‌شود، امکان پذیر فیک باشد. به همین علت، رسانه‌ها باید از دقت کافی در راستی‌آزمایی برخوردار باشند.»

مدیرکل برنامه‌ریزی و نظارت معاونت سیاسی صداوسیما برای جا افتادن او گفت و گو خودش مصداقی از عملیات وعده صادق۲ و پوشش آن نقل کرد که قابل دقت می بود. خصوصاً پشتیبانی گرفتن از هوش مصنوعی؛ او پافشاری کرد: «در عملیات “وعده صادق ۲″، ما توانستیم با کمترین اشتباه و با منفعت گیری از هوش مصنوعی و منبع های رسمی، ویدئوهای واقعی را انتشار کنیم. یقیناً این فرایند همیشه با ریسک‌هایی همراه است، چون در میدان جنگ همیشه امکان اشتباه وجود دارد. ما باید با دقت و بر پایه پروتکل‌های حرفه‌ای اخبار را منتقل کنیم، اما نباید فراموش کنیم که در شرایط جنگ، مرزهای حرفه‌ای رسانه و منبع های خبری افت می‌یابد.»

یقیناً درمورد مرجعیت خبری صدا و سیما نیز او گفت و گو شد؛ از طیب طاهر این سوال پرسیده شد: نظر شما در رابطه گزاره‌ای که آقای دکتر ضیایی‌پرور نقل کردند، مبنی بر عدم مرجعیت خبری رسانه ملی چیست؟ به حرف های ایشان، رسانه ملی امروز در بین اقشار گوناگون جامعه، به‌اختصاصی در اصناف گوناگون، مرجعیت خبری خود را از دست داده است. آیا این نظر درست است؟ آیا مستنداتی برای این گزاره دارید؟

طیب طاهر اینگونه جواب داد: من به صراحت قائل به این هستم که اگر نگوییم حرفه‌ای‌ترین مجموعه خبری سرزمین، قطعاً یکی از بهترین‌ها، مجموعه خبری صدا و سیما است.

یک مثال آشکار می‌زنم: وقتی که پیکر شهید نیلفروشان به ایران منتقل می‌شد و اسماعیل قاآنی به همراه هواپیمای حامل پیکر شهید داخل می‌شد، با پخش مستقیم (لایو) این لحظه، شایعه ها را در همان ابتدا تکذیب کردم. این نخستین بار می بود که این چنین گزارشی به‌صورت مستقیم پخش می‌شد. در برابر رسانه‌های معاند همانند سی‌ان‌ان، که تنها از تصاویر منفعت گیری می‌کنند، ما با روایت‌های مستقیم و لحظه به لحظه توانستیم نخستین خبرهای معتبر را انتشار کنیم.

باید بگویم که در رسانه ملی، همکاران ما تلاش می‌کنند که با وجود محدودیت‌های گوناگون، بهترین کار را انجام بدهند. در فضای مجازی و دیگر پلتفرم‌ها، برخی رسانه‌ها امکان پذیر به‌نظر برسد که تاثیرگذارتر می باشند، اما اگر دقت کنید، خواهید دید که رسانه‌هایی همانند شبکه خبر، با همه محدودیت‌ها و چالش‌ها، هم چنان در میدان وجود دارند. یقیناً این‌که این رسانه‌ها فقط از “هتل” گزارش نمی‌دهند، یک حقیقت است. تیم‌های ما در خط مقدم حاضر می باشند، و تعداد بسیاری از کارهایی که انجام خواهند داد، از جمله پوشش اخبار و تحلیلات، در معرض دید عموم قرار می‌گیرد.

ما باید فهمیدن کنیم که صدا و سیما در عرصه اخبار و خبر‌رسانی، با همه سختی‌ها، هم‌چنان جزء منبع های معتبر است. حتی اگر بخواهیم به نقدها دقت کنیم، باید اذعان کنیم که در هر نظرسنجی، رضایت از صدا و سیما در حال افزایش است و مردم تا این مدت برای دریافت اطلاعات خود به این رسانه مطمعن دارند.»

این برنامه تلویزیونی برخلاف فصل نخست خود هر سه‌شنبه ساعت ۲۳:۱۵ روی آنتن می‌رود.

انتهای مطلب/