اتاق‌های تمیزی که برای آماده‌سازی فضاپیمای فونیکس (Phoenix) مریخ ناسا منفعت گیری می‌شدند، آن‌قدرها هم که فکر می‌کردیم پاکیزه نبودند. آنها به ۲۶ گونه میکروبی تازه آلوده‌اند.

زندگی، همان گونه که می‌گویند، راه خودش را اشکار می‌کند حتی در استریل‌ترین مکان‌های زمین ردپای خود را نشان داد.

دانشمندانی از آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا (JPL) در جنوب کالیفرنیا، همراه با پژوهشگرانی از هند و عربستان سعودی، ۲۶ گونه باکتریایی ناشناخته را در اتاق‌های تمیزی کشف کرده‌اند که برای آماده‌سازی فضاپیمای فونیکس مریخ ناسا، پیش از پرتاب آن آگوست ۲۰۰۷، منفعت گیری شده بودند.

اتاق‌های تمیز، محیط‌هایی به‌شدت کنترل‌شده و عاری از آلودگی می باشند که مخصوص جلوگیری از انتقال میکروارگانیسم‌ها به فضا طراحی شده‌اند. بااین‌حال برخی میکروب‌ها که به «شدید‌دوست‌ها» معروف‌اند، توانایی شگفت‌انگیزی برای بقا در محیط‌های نامساعد -از خلأ فضا گرفته، تا چاه‌های گرمایی در دامنه آتشفشان‌های زیر دریا و حتی در اتاق‌های تمیز ناسا دارند.

«الکساندر روزادو»، عضو تیم پژوهشی و پژوهشگر دانشگاه علم‌وفناوری ملک عبدالله (KAUST) در عربستان سعودی، در بیانیه‌ای او گفت:

«مقصد پژوهش ما این می بود که ریسک انتقال شدید‌دوست‌ها در مأموریت‌های فضایی را فهمیدن کنیم و تشخیص دهیم کدام میکروارگانیسم‌ها امکان پذیر بتوانند شرایط سخت فضا را تاب بیاورند.»

روزادو افزود:

«این تلاش نقشی محوری در پایش ریسک آلودگی میکروبی و پیشگیری از استعمار ناخواسته سیاره‌هایی دارد که کاوش خواهد شد.»

این میکروب‌های مقاوم این چنین امکان پذیر بینش‌هایی به سود زندگی روی زمین اراعه دهند. دانشمندان پژوهش‌هایی ژنتیکی روی مثالهایی انجام دادند که از «تأسیسات خدمات‌دهی محموله‌های خطرناک» در مرکز فضایی کندی ناسا در فلوریدا جمع‌آوری شده بودند (یکی از آخرین ایستگاه‌های فضاپیمای فونیکس پیش از پرتاب آن از پایگاه فضایی کیپ کاناورال که آن زمان پایگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال شناخته می‌شد).

آنها ۵۳ سویه باکتریایی یافتند که اشکار شد به ۲۶ گونه تازه تعلق دارند. پژوهشگران سپس ژنوم این شدیددوست‌های تازه کشف‌شده را بازدید کردند تا سرنخ‌هایی بیابند که بتواند توانایی شگفت‌انگیز آنها در بقا را توضیح دهد.

به حرف های تیم پژوهشی، این ویژگی‌ها امکان پذیر در ژن‌هایی نهفته باشد که با ترمیم DNA، سم‌زدایی از مواد زیان‌آور و افزایش سوخت‌وساز سلولی مرتبط‌اند.

«جونیا شولتز»، پژوهشگر پسادکتری در دانشگاه «KAUST»، او گفت:

«ژن‌های شناسایی‌شده در این تعداد گونه‌ میکروبی‌ تازه کشف‌شده می‌توانند برای منفعت گیری در عرصه‌هایی همانند پزشکی، نگهداری مواد غذایی و صنایع دیگر مهندسی شوند.»

این پژوهش به ناسا پشتیبانی خواهد کرد تا پروتکل‌های اتاق تمیز خود را بهبود بخشد و خطر آلودگی زیستی در مأموریت‌های آینده را به حداقل رساند.

«کاستوری ونکاتسواران»، دانشمند بازنشسته «JPL» و نویسنده مهم این پژوهش که ۱۲ مه در ژورنال Microbiome انتشار شد، او گفت:

«ما با همکاری یکدیگر درحال کشف رازهای میکروب‌هایی هستیم که در برابر شرایط زیاد سخت فضا مقاومت می‌کنند، ارگانیسم‌هایی که این توانایی را دارند تا علوم زیستی، زیست‌مهندسی و کاوش بین‌سیاره‌ای را منقلب کنند.»

این چنین بخوانید: دانشمندان در ایستگاه فضایی چین گونه جدیدی از باکتری‌های زمینی کشف کردند.