محققان یک ربات جراح تجهیزبه هوش مصنوعی را گسترش داده‌اند که موفق شده یک عمل جراحی کامل (خارج کردن کیسه صفرا) را بدون هیچ‌گونه دخالت انسانی و با پیروزی ۱۰۰ درصد روی بافت‌های حیوانی به انجام رساند.

بر پایه گزارش گاردین، دانشمندان دانشگاه جانز هاپکینز با همکاری دانشگاه‌های استنفورد و کلمبیا به پیروزی بزرگی در رباتیک پزشکی رسیدند. آنها یک ربات جراح به نام SRT-H را گسترش داده‌اند که با یادگیری از ویدیوهای جراحی‌های انسانی توانست به‌صورت کاملاً خودمختار و هوشمند عمل پیچیده برداشتن کیسه صفرا را انجام دهد.

عمل کیسه صفرا با ربات جراح

برخلاف ربات‌های جراح قبلی که فقطً دستورات از پیش برنامه‌ریزی شده را جستوجو می‌کردند، SRT-H از یک معماری یادگیری ماشینی شبیه با ChatGPT منفعت می‌برد. این ربات با مشاهده و تحلیل هزاران ساعت ویدیوی عمل‌های جراحی انجام‌شده توسط پزشکان متخصص یاد گرفته است که چطور یک عمل جراحی را از ابتدا تا انتها انجام دهد.

مطابق مقاله منتشرشده در ژورنال Science Robotics، ربات SRT-H در هشت آزمایش جداگانه، عمل برداشتن کیسه صفرا را روی ارگان‌های خوک (و این چنین مدل‌های واقع‌گرایانه شبه‌انسانی) با پیروزی ۱۰۰ درصدی به آخر رساند. کارکرد این ربات از چند جهت خیره‌کننده می بود:

• SRT-H نه‌تنها ۱۷ مرحله پیچیده عمل، ازجمله شناسایی دقیق عروق، قرار دادن گیره‌ها (کلیپس) و برش بافت را با دقت انجام داد، بلکه توانست در لحظه با شرایط غیرمنتظره تطبیق بیابد و حرکات خود را اصلاح کند. این ربات به‌طور متوسط در هر عمل ۶ بار مسیر خود را بدون هیچ کمکی تصحیح کرد.
• اگرچه ربات عمل را مقداری کُندتر از یک جراح انسان انجام داد، اما حرکات آن نرم‌تر و با لرزش کمتر می بود و مسیرهای مختصر‌تری را برای انجام ماموریت های خود طی می‌کرد.
• این ربات حتی قادر می بود با دریافت دستورات صوتی از تیم پزشکی ابزارهای خود را تحول دهد، درست همانند یک دستیار جراح در اتاق عمل.

جامعه پزشکی این ربات را زیاد تحسین کرده‌اند. کالج سلطنتی جراحان بریتانیا آن را «یک تحول شوق‌انگیز با پتانسیل بالا» خوانده است. کارشناسان اعتقاد دارند این فناوری می‌تواند در آینده به یک جراح انسان امکان بدهد تا به‌طور هم‌زمان بر چندین عمل رباتیک خودمختار نظارت کند و جراحی‌های روتین همانند برداشتن کیسه صفرا یا ترمیم فتق را با شدت و دقت زیاد تر و صدمه کمتر به بافت‌های اطراف انجام دهد.

بااین‌حال، محققان پافشاری می‌کنند که این فناوری تا این مدت سال‌ها با منفعت گیری بالینی روی انسان فاصله دارد. این آزمایش‌ها روی ارگان‌های بی‌جان انجام شده و تا این مدت توانایی ربات برای عکس العمل به عواملی همانند تنفس و حرکت بیمار، خونریزی یا دود ناشی از سوزاندن بافت در یک عمل واقعی، سنجیده نشده است. قدم بعدی، آزمایش این سیستم در شرایط پیچیده‌تر و درنهایت، اغاز محتاطانه آزمایش‌های انسانی در دهه آینده خواهد می بود.