دانشمندان با منفعت گیری از یک روش تصویربرداری تازه، برای اولین‌بار توانسته‌اند ضربان‌های زیاد ظریف رگ‌های خونی ریز مغز انسان را با دقت بی‌سابقه‌ای مشاهده کنند. پژوهش‌های قبلی نشان داده بودند که ضربان‌های سامانه عروقی مغز می‌تواند نشانه اولیه ابراز زوال عقل یا افت توان شناختی باشد، اکنون این تحقیق تازه می‌تواند به‌طور مستقیم اشکار کند آیا این چنین ارتباطی واقعاً وجود دارد یا نه.

دکتر «دنی وانگ»، عصب‌شناس و نویسنده ارشد این پژوهش از «دانشگاه کالیفرنیا جنوبی» (USC)، می‌گوید:

«روش تازه ما برای اولین‌بار مشخص می کند که حجم این رگ‌های ریز در طول عمر و در شرایط گوناگون عروقی چطور تحول می‌کند؛ و این مسیرهای تازه‌ای برای مطالعه سلامت مغز، زوال عقل و بیماری رگ‌های کوچک اراعه می‌کند.»

این روش با همکاری دانشگاه USC و شرکت Siemens Healthcare US گسترش یافته و ترکیبی از دو فناوری تصویربرداری MRI یعنی VASO و ASL است که امکان مشاهده تغییرات زیاد جزئی در حجم رگ‌های مغز را فراهم می‌کند.

به حرف های پژوهشگران، افزایش ضربان در رگ‌های مغز با اختلالات شناختی ربط نزدیکی دارد و امکان پذیر یکی از عوامل ابراز برخی از انواع زوال عقل همانند آلزایمر باشد. بااین‌حال، تا بحال زیاد تر مطالعات در این عرصه روی حیوانات انجام شده می بود، چون مشاهده مستقیم این فرایند در مغز انسان دشوار است.

افزایش شدت ضربان در مغز و ربط آن با زوال عقل

محققان امیدوار می باشند که این روش تازه بتواند این چنین چالشی را رفع کند. آنها تپش رگ‌های ریز مغز را در ۱۱ داوطلب جوان (در دهه ۲۰ و ۳۰ زندگی) و ۱۲ داوطلب مسن‌تر (در دهه ۵۰ و ۶۰ زندگی) بازدید کرده‌اند.

نتایج آزمایش نشان داده که شدت ضربان خون در ماده سفید مغز با افزایش سن زیاد تر می‌شود و افرادی که سختی خون بالا داشته‌اند، تغییرات شدیدتری نسبت به سایرین نشان داده‌اند. این یافته‌ها با آزمایش‌های انجام شده روی حیوانات هماهنگ بوده که نشان داده‌اند با افزایش سن یا ابراز بیماری، ضربان رگ‌های ماده سفید مغز شدت می‌گیرد.

پژوهشگران تا این مدت به‌طور دقیق نمی‌دانند علت رخ دادن این اتفاق چیست، اما فرضیه‌هایی را نقل کرده‌اند. یکی از آنها می‌گوید که تراکم رگ‌های ریز مغز به‌طور طبیعی با افزایش سن افت می‌یابد، و این افت جهت می‌شود شریان‌ها نتوانند سختی هر ضربان را همانند قبل پراکنده کنند. در نتیجه، امکان پذیر دامنه تپش رگ‌های بیرونی‌تر در ماده سفید افزایش اشکار کند.

به مرور این تحول می‌تواند علتکند شدن جریان مایع مغزی-نخاعی شود که ماموریت شستشوی مغز را دارد، فرایندی که به حرف های دانشمندان با پیری و بیماری‌های عصبی ربط مستقیم دارد.

نتایج این مطالعه در مجله Nature Cardiovascular Research انتشار شده است.