برنا _ گروه رسانه: چرا برخی کودکان از سنین پایین با اضافه‌وزن یا چاقی روبه رو خواهد شد؟ این سوال دغدغه تعداد بسیاری از والدین است که دلواپس سلامت جسمی و روانی فرزندان خود می باشند. چاقی کودکان یکی از مشکلات جدی قرن حاضر به حساب می اید که با افزایش نرخ آن در جوامع گوناگون، اهمیت پیشگیری و درمان به‌موقع بیشتر از قبل حس می‌شود.

چاقی در دوران کودکی نه‌تنها جهت افت مطمعن به‌نفس و مشکلات اجتماعی می‌شود، بلکه عرصه‌ساز بیماری‌های مزمن در بزرگسالی است. به این علت شناخت علت‌های آن و آگاهی از راه حلهای مقابله با این مشکل، می‌تواند گامی مهم در نگه داری سلامت نسل آینده باشد.

چاقی کودکان چیست و چرا اهمیت دارد؟

چاقی کودکان وقتی نقل می‌شود که وزن کودک نسبت به قد و سن او، بالاتر از محدوده طبیعی باشد. معیار سنجش این حالت، شاخص توده بدنی (BMI) است که برای کودکان بر پایه سن و جنسیت تفسیر می‌شود.

اهمیت شناخت و درمان چاقی کودکان در این است که این حالت می‌تواند علتابراز بیماری‌هایی همانند دیابت نوع ۲، سختی خون بالا، مشکلات قلبی، بیماری‌های کبدی و حتی اختلالات خواب شود. علاوه بر این، کودکان چاق زیاد تر در معرض قلدری همسالان و مشکلات روانی همانند افسردگی و اضطراب قرار می‌گیرند. این اختلالات می‌تواند رشد روانی و اجتماعی کودک را نیز تحت تأثیر قرار دهد و در آینده بر کارکرد تحصیلی و روابط بین‌فردی او سایه بیندازد.

علائم چاقی در کودکان

تشخیص چاقی تنها با دیدن ظاهر کودک کافی نیست. بهتر است با مراجعه به پزشک و اندازه‌گیری دقیق BMI کودک، حالت او بازدید شود. با این حال برخی نشانه‌ها می‌توانند والدین را هوشیار کنند:

• اضافه‌وزن محسوس نسبت به کودکان هم‌سن و سال
• نفس‌تنگی در زمان بازی یا فعالیت‌های بدنی
• خستگی زودرس و افت تمایل به تحرک
• چین‌خوردگی پوست در نواحی شکم، گردن یا زیر بغل
• تعریق زیاد حتی در حالت استراحت
• مشکلات خواب از جمله خروپف یا قطع تنفس زمان خواب

• علت‌های چاقی کودکان

  عوامل مختلفی می‌توانند در ابراز چاقی در کودکان نقش داشته باشند. این عوامل می‌توانند به‌تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر علتافزایش وزن شوند:

• وراثت و ژنتیک: کودکانی که والدین چاق دارند، زیاد تر در معرض اضافه‌وزن می باشند.
• سبک زندگی کم‌تحرک: نشستن طویل‌زمان روبه رو تلویزیون، تبلت یا بازی‌های رایانه‌ای
• تغذیه ناسالم: مصرف زیاد فست‌فود، نوشابه، شیرینی و تنقلات پرکالری
• مصرف بیش‌ازحد کالری: دریافت زیاد تر از نیاز روزانه بدن
• افتخواب: خواب ناکافی می‌تواند اعتدال هورمون‌های کنترل اشتها را برهم بزند.
• شرایط خانوادگی و روانی: اضطراب، بی‌نظمی خانوادگی یا منفعت گیری از غذا به‌گفتن جایزه یا تنبیه
• نبوده است آموزش تغذیه‌ای مناسب: ناآگاهی کودک و والدین از انتخاب‌های سالم غذایی

• راه‌های درمان چاقی در کودکان

  درمان چاقی در کودکان نیاز به همکاری خانواده، پزشک و بعضی اوقات مشاور تغذیه دارد. این روال باید تدریجی، پایدار و بدون تشکیل سختی روانی برای کودک باشد. اولین قدم، پذیرفتن حقیقت و پرهیز از سرزنش یا قیاس کودک با دیگران است.

  اصلاح تغذیه

  یکی از مؤثرترین راه‌های کنترل وزن، اصلاح عادات غذایی کودک است. این اصلاحات نباید محدودکننده یا افراطی باشد. بهتر است تغییرات به‌مرور زمان و با شراکت کودک در تصمیم‌گیری‌ها انجام گیرد. منفعت گیری از مواد غذایی طبیعی، تازه و خانگی می‌تواند جانشین مناسبی برای خوراکی‌های فرآوری‌شده و پرکالری باشد.

  در سایت خبری خبرخوان آخرین اخبارحوادث,سیاسی,فرهنگ وهنر,اقتصاد و تکنولوژی,دفاعی,ورزشی,ایران,جهان را بخوانید.

  افزایش فعالیت بدنی

  تحرک جسمی در دوران کودکی نه‌تنها به کنترل وزن پشتیبانی می‌کند، بلکه برای تحکیم عضلات، افزایش تراکم استخوان و بهبود سلامت روان نیز الزامی است. برای کودکان کم‌تحرک می‌توان با بازی‌های ساده خانگی اغاز کرد و به‌مرور زمان به فعالیت‌های منظم‌تر ورزشی رسید.

  نقش والدین و محیط خانواده

  محیط خانوادگی نقش تعیین‌کننده‌ای در سبک زندگی کودک دارد. خانواده‌هایی که خود از تغذیه سالم و برنامه ورزشی پیروی می‌کنند، الگوی مؤثرتری برای کودک خواهند می بود. این چنین تشکیل فضای مثبت و بدون قضاوت در خانه، کودک را تشویق می‌کند تا سبک زندگی سالم را بپذیرد و ادامه دهد.

  عمل های روزمره برای پشتیبانی به کودک چاق

  برخی رفتارهای ساده اما مؤثر می‌توانند به کنترل وزن کودک پشتیبانی کنند:

• سرو غذا در بشقاب‌های کوچک‌تر برای کنترل حجم
• خوردن غذا روی میز و به‌دور از تلویزیون
• پاداش‌دادن با دقت و تحسین به‌جای خوراکی
• خواب منظم و کافی در طول شب
• همراهی کودک در ورزش به‌جای اجبار
• منفعت گیری از بین‌قولهای سالم همانند مغزها، میوه‌ها و سبزیجات
• تهیه برنامه غذایی هفتگی با شراکت کودک

• چه وقتی باید به پزشک مراجعه کرد؟

  اگر اضافه‌وزن کودک در زمان زمان مختصر به‌طور محسوس افزایش یافته یا علائم جسمی همانند تنگی نفس، خستگی یا دردهای بدنی ابراز کرده، مراجعه به پزشک الزامی است. این چنین در مواردی که کودک علائم اضطراب، افسردگی یا گوشه‌گیری اجتماعی دارد، مشاوره با روان‌شناس کودک نیز پیشنهاد می‌شود.

  اگر افت وزن کودک با کوششهای منطقی نتیجه نمی‌دهد، امکان پذیر نیاز به بازدید‌های زیاد تر همانند بازدید مشکلات غدد درون‌ریز یا اختلالات متابولیک وجود داشته باشد. تشخیص زودهنگام این عوامل می‌تواند از ابراز عوارض طویل‌زمان جلوگیری کند.

  فرزندان سالم با تصمیم‌های امروز والدین

  چاقی کودکان، موضوعی پیچیده و چندعاملی است که باید با دیدی جامع و پشتیبانی‌گرانه به آن نگاه کرد. تغییرات کوچک در سبک زندگی خانواده می‌تواند تأثیرات بزرگی در سلامت کودک داشته باشد. آموزش، همراهی و تشکیل محیطی پشتیبانی‌گر می‌تواند کودک را به سمت عادات سالم سوق دهد. اگر فرزندتان علائم اضافه‌وزن دارد، همین امروز قدمی در مسیر تغذیه سالم و تحرک زیاد تر بردارید.

منبع: همشهری